Freyr - 01.07.1950, Blaðsíða 21

FRE YR
187
sama skapi. Fram hafa komið skýrslur og
aSrar upplýsingar, — og þó ekki nýjar af
nálinni, — um það, hversu landbúnaðar-
framleiðslan hafi aukist á síðustu ára-
tugum, þrátt fyrir mjög svo fækkandi
hendur, sem að henni vinna. Það er aukin
vélaeign og önnur tækni, sem þar hefir
komið í stað færri handa, og meira en
það. En vélarnar eru líka einskonar
„vinnuhjú," sem þurfa sitt kaup, bæði í
stofnkostnaði, viðhaldi og rekstri. Sá kaup-
reikningur er ekki gerður upp, almennt,
en hann sýnir sig samt í aðalatriðum í
bættri afkomu þeirra bænda, sem hafa
getað ráðið þessi „vinnuhjú“ til sín, og haft
verkefni fyrir þau. Nú hefir vélakostur
við landbúnaðarstörf stórum aukizt, og
einkum orðið almennari og fjölbreyttari
á allra síðustu árum, svo afnot og afköst
þess, sem þegar er til í því efni, eru ekki
nándarnærri komin fram. En þar, eða
hvergi frernur, er að finna lausn þess
vanda, að landbúnaðurinn geti framleitt
vörur rneð tiltölulega minni kostnaði en
hingað til og þannig tekið á sig þær byrð-
ar, sem á hann leggjast af hinum almennu
viðreisnarráðstöfunum, án þess að tilfinn-
anleg kjaraskerðing fylgi, fyrir þá, sem að
honum starfa.
Þetta, ásamt öðrum bættum aðferðum
í jarðrækt eða kvikfjárrækt, er einföld og
sjálfsögð úrlausnarleið, sem allir geta orð-
ið sammála um, hvort sem náð verður
fyllsta árangri með henni eða ekki. En
meinið er, að aðstaða bændanna í land-
inu til að hagnýta sér hana, er ærið mis-
jöfn, ekki einungis vegna nr'smunandi
búnaðarskilyrða, þar sem þeir eru settir,
heldur einnig vegna hins, að ýmsir þeirra
hafa orðið aftur úr með að afla sér vinnu-
sparandi tækja — alloft af ástæðum, sein
þeim voru með öllu óviðráðanlegar, en
ekki af viljaleysi eða getuskorti — og það
getur bæði dregist á langinn, og orðið þeim
dýrt að fá úr þessu bætt. — Hér geta því
tvennar ytri ástæður orðið þess valdandi
að sundur dragi með bændum um mögu-
leikana til þess að „vinna af sér,“ með hag-
vænlegri búskaparháttum, þá kjaraskerð-
ingu, sem búast má við að þeirra bíði.
Þess er ekki að vænta að verðlag land-
búnaðarafurða megi, eða geti, miðast við
þolanlega afkornu búskapar með frum-
stæðum vinnubrögðum, og afköstum sam-
kvæmt því. Þess vegna verður það, öllu
fremur, hlutverk forráðamanna landbún-
aðarins og búnaðarfélagsskaparins í land-
inu, á þeim árum, sem í hönd fara, að
hlutast til um það, með heilbrigðum ráð-
um, að fjárhagslegur stuðningur til jarð-
ræktar og fyrirgreiðsla um aukinn véla-
kost, beinist alveg sérstaklega til þeirra
bænda, sem af fyrrtöldum ástæðum er hætt
við að dragist aftur úr, undir lakara við-
skiptajafnvægi en verið hefir. Ella má
búast við að þeir gefist upp, einn og einn,
eða fleiri saman, og þá er vandséð, hvort
aðrir fást til að taka sæti þeirra, að ó-
breyttum búskaparskilyrðum.
Heyverkunaraöferðir
hafa um áraraðir verið í tilraunum og at-
hugunum hjá tilraunastofnunum og búnað-
arfélögum Norðurlanda. Við samanburð á
þúsundum niðurstöðutalna frá nefndum
löndum hafa búnaðarhagfræðingar Svía tek-
ið meðaltalstölur í kennslubækur sínar, en
þær eru þessar:
1 smálest grasþurr grös á túni eru 125—130
fóðureiningar. Við verkun þeirra til vetrar-
fóðurs verður útkoman þessi:
1 smál. græn- Kostn. krónui
fóður verður: Verkunar- við verkun
f.e. tap smál. grænf
Þurrkað í flekkjum 65
— á hesjum 85
Verkað sem A.I.V.-
fóður 105
Hraðþurrkað 120
40—60% 1.20— 1.60
30—40% 1.80— 2.25
12—25% 7.00— 8.00
2— 7% 12.00—17.00
Þess ber að geta, að ekki eru tilsvarandi töl-
ur ennþá til um vothey án A.I.V.-sýru, sem
gert er í djúpum votheyshlöðum. Lauslegar
athuganir segja að tapið sé ámóta og við
A.I.V.-aðferð en kostnaðurinn nokkru minni
af því að sýra sparast.