Freyr

Árgangur

Freyr - 01.07.1950, Blaðsíða 25

Freyr - 01.07.1950, Blaðsíða 25
FRE YR 191 JÓNMUNDUR ÓLAFSSON, kjötmatsformaður: Meðferð á sláturfénaði Meö því að meðferð á sláturfénaði er allt of víða í miður góðu lagi, tel ég rétt og nauðsynlegt að fara um það mál nokkr- um orðum, ef það mætti verða til þess að vekja áhuga þeirra aðila, sem hér eiga hlut að máli, til umhugsunar og aðgeröa í rétta átt. Fyrst og fremst beini ég þessum orðum mínum til þeirra bænda, sem sauð- fjárbúskap stunda og starfsmanna þeirra, sem að þessari atvinnugrein vinna, jafnt til smalans á afréttinum og þess manns, sem aflífar skepnuna í banaklefa slátur- hússins. Hverjum manni ætti að vera það ljóst, að mannleg skylda er að sýna hverri skepnu tilhlýðilega góða meðferð eftir því sem unt er og hverri dýrategund er eðlilegt, og er slík framkoma við dýrin vissulega einn göfugasti kostur hvers manns. Efna- leg afkoma bænda er líka meira og minna undir því komin að búpeningur þeirra sé vel með farinn, bæði hvað fóðrun og alla meðferð snertir. Þetta eru staðreyndir, sem ekki verða hraktar. 111 meðferð á sauðfén- aði, sem slátra á hverju sinni, frá því að leitir hefjast til slátrunardags, valda miklu um gæði afurðanna. Þess vegna vil ég skýra fyrir bændum, hvaða afleiðingar slæm meðferð á sláturfénaði, í hvaða mynd sem er, getur haft í för með sér við gæða-flokkun kjötsins og annarra afurða þess. Það er ekki einungis skerðing á laun- um þeirra manna, sem atvinnu þessa stunda, heldur líka ómannúðleg meðferð á skepnunum og spilling á nauðsynlegri og eftirsóttri neyzluvöru. 1. Fjárrekstur. Nauðsynlegt er að fara vel með sauðfé í rekstri. Gangnamenn á afrétti verða að varast að ofþreyta það. Að hundbeita féð mikið hefnir sín síðar, og er sjálfsagt að gera það ekki að svo miklu leyti, sem þess er ekki brýn þörf. Það fé, sem ofþreytist og verður örmagna, þarf margra daga hvíld áður en því er slátrað, ef sýnilegir gallar á kjötinu eiga ekki að korna fram. Slíkar kjötskemmdir stafa af því, að ganglimir hafa bólgnað, og þá sérstaklega bógarnir, og getur þetta orðið í það stórum stíl, að kjötið verði óneyzluhæft. Við gæðamat á kjötinu getur enginn kj ötmatsmaður geng- ið framhjá þessum skemmdum, og er það algengt, að kjöt fellur í mati af þessum or- sökum. Sé fé rekið svo hart, að það þreyt- ist eða jafnvel örmagnast, léttist það og leggur af ótrúlega fljótt, og auk þess er þreyttu fé miklu hættara við ýmsum meiðslum, sem svo síðar kemur fram sem skemmdir á kjötinu, og rýrir gæði þess. Varast ber að féð hlaupi á hindranir s. s. gaddavírsgirðingar, skurði, garða o. þ. h., því slíkt veldur æfinlega einhverjum meiðslum, meira eða minna. Það er ljót sjön að sjá kroppa af þeim kindum, sem mikið hafa flækst í gaddavírsgirðingum, og ætti ekki að þurfa að lýsa því fyrir mönn- um, þvílíkur skaði það er, sem af því leiðir. Ef margra daga rekstur á fénu er fyrir hendi, til sláturhúsa, verða dagleiðirnar alltaf, undantekningarlaust, að miðast við það, að féð þreytist ekki um of, og hafi nægan tíma til þess að bíta og hvíla sig. Sérstaklega er nauðsynlegt að hvíla fé eftir að það hefir verið rekið yfir vatns miklar ár til þess að láta síga úr því og jafna sig vel eftir það volk, sem af því leiðir. Að hundbeita þreytt fé nær engri átt og vara ég alveg sérstaklega við því hér, vegna þeirra afleiðinga sem mér eru kunnar af þeim sökum. Undir slíkum kringumstæðum verður fyrst og fremst að sýna skepnunni fyllstu nærgætni, samhliða því, að kosta kapps um að afuröirnar verði í sem beztu ásigkomulagi þegar þær koma á markað- inn. Rekstramenn, og aðrir slíkir, verða að hafa vakandi auga fyrir öllu þess háttar og viðhafa ýtrustu nærgætni í starfi sínu, því nóg er það samt sem skepnan hrekst í löng um rekstri vegna óviðráðanlegra atvika, svo sem af óhagstæðu veðri, torfærum og þ. u. 1. Það skal viðurkennt í þessu sam-

x

Freyr

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Freyr
https://timarit.is/publication/863

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.