Freyr - 01.09.1954, Blaðsíða 32

284
FREYR
UNGHÆNUR í HÚS
Grein þessi er lauslega þýdel úr grein cftir agro-
nom Sune Traskinan, sem birtist í tímaritinu Jord
och Ungdom, nr. 13, 1954. — J. J. D.
Þeir hænuungar, sem fyrst klöktust út, eru þegar
larnir að verpa, en meginhluti hinna ungu, verðandi
varphæna eru nú rélt að hefja varpið.
Nú líður að þeim tíma, að það er gagnslaust að hala
þær úti á beit, því að grasið trénar alltaf meira og
meira og rýrnar að fóðurgildi. Undraáhrif sólarinnar
dvína með hallandi sumri, og í október er sólin orðin
svo lágt á himni, að lífeðlisleg (fysiologisk) áhrif henn-
ar eru engin. Næturnar eru farnar að verða svalar og
loftið rakara og hráslagalegra. Það er því vissulega
kominn tími til þess að láta unghænurnar inn í vetr-
arhíbýli sín í hænsnahúsinu og helzt að láta þær
venjast þeiin áður en varpið hefst.
Geriff hænsnahúsiff og stíurnar vandlega
hrein.
Aður en hænsnin eru hýst, verður að gera hreina
veggi, loft, glugga, fóðurtrog, vatnsílát og varphreið-
ur, og hafi menn ekki bing, verður að moka af gólf-
inu, þvo það og sótthreinsa allt húsið. Sótthreinsunin
er bráðnauðsynleg, ef um einhvern smitandi sjúkdóm
eða sýklafaraldur hefur verið að ræða hjá næsta ár-
gangi á undan. Ef hafður hefir verið bingur og menn
vilja halda því fyrirkomulagi áfram, er honum mokað
í haug á gólfinu, gerð dálítil hola í miðjuna og síðan
hellt þar vatni í, til þess að hitni í haugnum. Enn-
fremur er haugurinn þakinn nrcð pokum eða þ.u.l. og
látinn vera þannig einn sólarhring. Þá er dreift úr
honum og látinn liggja þannig og þorna einn sól-
arhring. Er þá bingnum enn mokað saman í haug,
sem er þakinn, áður en hreingerning á stíum hefst.
gólfið er svo hreinsað og þvegið kringum hauginn.
Hitinn í haugnum hefir sótthreinsað gólfið þar sem
hann liggur. Veggi og loft skal kalka eða mála. Helzt
þarf að viðra stíurnar í nokkra daga, áður en ung-
hænsnin eru tekin inn í þær.
Útrýma verffur snýkjudýrum af hænsnunum,
áður en þau eru tekin í hús.
Úti í haganum fá unghænsnin tíðum á sig ýmiskon-
ar sníkjudýr. Sumir snýklanna eru í jörðinni, einkum
ef hún hefir áður verið notuð sem hagi fyrir ung-
hænsn. Oft eru snýklar í ungahúsunum, er berast svo
inn í hænsnahúsið. Um leið og hænsnin eru tekin á
hús, er bezt að moka ungahúsin og hreinsa þatt af
snýklum og einnig að bera í þau karbóiineum-blöndu.
Auðvelt er að eyða hinni venjulegu hænsnalús með
jöfurex, sem borið er á setprikin á kvöldin. Viðvíkj-
andi snýklum í innyflum hænsna er ráðlegast að leita
til dýrala knis. Einnig er hægt að nota fóður, er grand-
ar snýklum, það er inniheldur tóbaksduft.
sonar. Lesmál ritsins er 5 arkir og fjallar það að sjálf-
sögðu um garðyrkjumálin fyrst og fremst, en einnig
nær það til annarra greina, svo sem frásagnar um dvöl
veslur í Alaska, sem Óli Valur Hansson segir frá komu
í Bæjarstaðaskóg og gevmslu kartaflna. Aðrar greinar
í ritinu — og þær etu margar — má telja að snerti
grasafræði, gróðurkvilla og lyf, garðyrkjustörf og sölu
afurða. Sérslaklega er vert að nefna, að ritið hefst á
hinni nýju reglttgerð fyrir garðyrkjuskóla ríkisins að
Reykjunr í Olfusi, en honum er hér eftir ætlað að full-
mennta garðyrkjumenn með fagréttindum.
Ársrit Rœktunarfélags Norðurlands
amiað hefti 1954, er komið út. Efni þess er: Um ald-
ur íslenzku flórunnar, eftir Steindór Steindórsson, Yfir-
lit yfir hálfrar aldar starfstíma Búnaðarfélags Svarf-
dæla, eftir Bjiirn R. Árnason, Um krækluvöxt íslenzka
birkisins, eftir Sigurð Blöndal og ritstjórinn, Ólafur
Jónsson, skrifar ritfregnir.
Fjölrit Búnaðardeildar,
Nr. 1 og nr. 2, hafa Frey borizt. Fjallar hið fyrrnefnda
um áburðartilraunir með ammóníak, sem dr. Björn Jó-
hannesson framkvæmdi árið 1948, eftir fyrirmyndum og
með aðferðum, sem reyndar höfðu verið vestan hafs.
Aburðarnotkun á þennan hátt virðist ekki eiga til-
verurétt hér að svo stöddu.
Fjölrit nr. 2, eftir Sturlu Friðrilisson, fjallar um sam-
anburðartilraunir með nokkra erlenda grasstofna, en
tilraunir þessar voru framkvæmdar á undanförnum ár-
um með stofna, vaxna upp af fræi frá ýmsum löndum.
Má vænta þess, að áframhald verði á athugunum og
tilraunum af þessu tagi, því að niðurstöðurnar eiga að
stuðla að hentugu frævali miðað við okkar skilyrði.