Freyr - 01.09.1954, Blaðsíða 33

FREYR
285
Hvenær á að taka hænur á fyrsta ári í hús?
Helzt á að taka hænur á fyrsta ári i hús untlir eins
og þær byrja að verpa. Ef maður bíður of lengi með
það, verða umskiptin frá frjálsræði útiverunnar of
snögg. Getur þá svo farið, að hænsnin hætti að verpa
um tíma. Flestir hænsnabændur kjósa að taka inn í
einu allar hænur á fyrsta ári og lóga þá um leið van-
metaskepnuin í hópnum. Aðrir taka þær inn eftir því
sem þær byrja að verpa, en þessi aðferð virðist þarfn-
ast meiri vinnu.
Því lengur, sem menn draga að laka hænurnar á
hiis, þeim mun meiri verður munurinn á þeirn hita-
og rakaskilyrðum, setn þær hafa vanizt úti í haganum
og vistinni inni í hænsnahúsinu. I hænsnahúsinu er all-
þurrt loft, er reynir talsvert á slímhimnuna í nefi og
koki skepnanna. Af þessu hlýzt oft, að hænsnin fá kvef,
er rífur niður það, sem byggt hefir verið upp með
mikilli fyrirhöfn yfir sumarið.
Samræmið fóðrunina vexti og þroska hænsn-
anna.
Nú orðið er krafizt mikillar varpgetu af hænunum,
sem við það verða fyrir miklu álagi. Með kynbótum
og fullkomnari fóðrun byrja liænur á fyrsta ári nú að
verpa fyrr en áður tíðkaðist, og löngu áður en líkami
þeirra er fullþroskaður.
Kkki er ráðlegt, ■— eins og oft er gert —, að gefa
hænum á fyrsta ári mikið af eggjahvítuauðugu varp-
fóðri. lictra er að halda áfram með viðhalds- og vaxt-
arfóðrið tvo fyrstu mánuðina af varptímanum og lofa
þeini samtímis að hafa aðgang að kjarnfóðri. Þá er
auðveldara að losna við fiðurfellinguna að vetri, sem
er að verða tíð. Ef lögð er r.t kt við fóðrunina, er jafn-
vel unnt að komast hjá hinu venjulega varphléi síðla
vetrar. Gáið oft að því, í hvernig holdum liænurnar
eru. Það er hægast með því annaðhvort að vigta vissar
hænur, t. d. einu sinni í mánuði, eða með því að
þreifa á brjóstbeininu, sem er hvasst á mögrum hænsn-
um.
Það borgar sig að draga dálítið úr varpinu yfir
haustmánttðina, og fá heldur jafna fratnleiðslu yfir
allan varptímann.
Sauðfjársjúkdómar
Út af fregnum um, að vart hafi orðið
mæðiveiki í Borgarfirði í vor, átti blaðið
tal við Guðmund lækni Gíslason, við til-
raunastöð Háskólans í meinafræði að Keld-
um í Mosfellssveit og spurði hann frétta
um þetta mál.
í vor s.l. varð vart krankleika í vetur-
gamalli gimbur að Lundum í Stafholtstung-
um, sagði Guðmundur. Gimbrinni var undir
eins lógað og innyflin send tilraunastöðinni
að Keldum til rannsóknar. Við líffæra-
rannsóknina komu í ljós skemmdir í
lungnavefnum, mjög líkar þeim, sem koma
fram við þurramæði. Var þá allt fé frá
Lundum og næsta bæ, Miðgarði, einangr-
að og merkt, og er slátrun þess að mestu
lokið, þegar þetta er skrifað (10. ág.). Hafa
lungu úr þessu fé verið athuguð, en ekkert
hefir fundizt, er bendi til þurramæði í
neinni kind.
Guðmundur Gíslason kvað rétt að geta
þess, að það ætti sér ekki stoð í veruleik-
anum, að grunur hefði komið upp um mæði-
veiki á Njálsstöðum í Vindhælishreppi.
Væru blaðafregnir um þetta á sinum tíma
byggðar á misskilningi. Bóndinn á Njáls-
stöðum sendi að vísu suður að Keldum inn-
yfli úr sjúkri kind, en hann hafði slátrað,
Við rannsóknina kom fram, að um orma-
sýkingu var að ræða.
S.l. vor var einangrað i Málmey í Skaga-
firði um 600 fjár, mest frá Flugumýri, en
garnaveiki hafði orðið vart á þeim bæ við
blóðpróf. Hafði sýkillinn borizt úr kúm í
féð. Telur Guðmundur það fyrsta dæmi, er
sér sé kunnugt um, að garnaveikismit ber-
ist frá kúm í kindur.
í þeirri hjörð, sem einangruð var í Málm-
ey, var nokkuð af fé frá Hólakoti í Hofs-
hreppi, er var tekið með, vegna riðuveiki.
Þessu fé öllu var lógað í ágúst. Við slátr-
un bar mjög lítið á garnaveiki, og gefur það
ástæðu til þess að ætla, að útbreiðsla garna-