Freyr - 01.05.1960, Qupperneq 25

FREYR
177
Tvennt ber að' hafa sérstaklega í huga: í
fyrsta lagi eru sí og æ heimtuð meiri af-
köst og auðleystari viðfangsefni samfara
auknu öryggi í meðferð og starfi þeirra
véla, sem fyrir hendi eru. Þetta kann að
hljóma falskt í eyrum þegar hin tíðu slys
eru höfð í huga. En þegar það mál er krufið
til mergjar, kemur svo margt til álita, að
enginn kostur er að gera því viðunandi skil
hér.
í öðru lagi ber sérstaklega að benda á, að
það fjármagn, sem vélvæðing landbúnað-
arins heimtar í sinn hlut, vex svo gífurlega
með hverju ári, að uggvænt er. Samhjálp
þjóðfélagsins hefur þegar viðurkennt, að
þegar um höfuðatvinnuvegi okkar er að
ræða, verður ekki hjá því komist, að hún
komi á einn eða annan hátt til hjálpar
þegnunum, þegar til þess kemur að vélvæða
atvinnuvegina. Mun það ljósast þeg-
ar sjávarútvegur er athugaður.
★
Þegar nauðsynjar búandliða eru metnar
á þessa leið, þ. e. nauðsyn þeirra að beygja
véltækni til þjónustu við þá, verður að
hafa hugfast:
í fyrsta lagi: Kröfum þjóðfélagsins á
hendur bændastéttinni um sí aukin afköst
samfara fækkandi höndum, sem að land-
búnaði starfa, er ekki unnt að svara, svo
viðunandi sé nema með auknum og bætt-
um vélakosti.
í öðru lagi verður að gera sér þess fulla
grein hvert fjármagn liggur í vélakosti
eins heimi’is eða þó öllu heldur þeim tækj-
um, sem þurfa að fylgja einni dráttarvél
svo hún nýtist að fullu. Sú vélasamstæða
mundi líta út eitthvað á þessa leið, og er þá
Ferguson dráttarvél tekin sem dæmi. Taka
skal ég það fram til að fyrirbyggja mis-
skilning að ég nefni ekki þessa vél af því
að erindi mitt hingað sé á nokkurn hátt
það, að gerast má'.svari einhverrar sér-
stakar tegundar dráttavéla. Til slíks mats
skortir mig þekkingu enda liggur það mjög
í grun mínum, að torvelt sé að sanna ágæti
einnar tegundar dráttarvéla fram yfir allar
aðrar svo að hvergi kenni hlutdrægni eða
ofmats. Miðað við verðlag þessara gripa eins
og það var s. 1. sumar og miðað við sölu-
verð hér í Reykjavík, og því ógetið flutn-
ingskostnaðar út á land var það:
Dráttarvél .................. Kr. 52.700.00
Sláttuvél ..................... — 6.300.00
Múgavél (ýmsar teg. fáanl.) — 9.500.00
Vögur (líka nefnt heygreip) — 4.000.00
Heyvagnkerra og lagar-
dreifari (samb.) ............. — 12.000.00
Mykjudreifari (eftir gerð)
11.000.00 til — 13.700.00
Áburðardreifari (f. tilb.áb.) — 5.500.00
Tætari ................... —< 13.700.00
Samt. 117.400.00
Þar sem þéttbýlt er, mundi auðgert að
þrír bændur ættu saman þrjá hina síð-
asttöldu gripi mundi þó falla í hvers hluta
rúmar 100 þúsundir ef flutningskostnað-
ur er talinn með, og þó alls hófs gætt. —
Það sem hér er talið eru aðeins þau tæki,
sem bundin eru fóðuröflun og jarðrækt, og
þó svo smátt til nefnt vegna jarðræktar að
dálítið vafamál er, hvort rétt er að hafa
þetta með. Tætarinn er þó nefndur hér
vegna þess, að skammt mun að því marki
margra bænda, að þeir neyðist til að taka
til við endursléttun túna sinna. Jarðrækt-
arvélar okkar, þær hinar stærri, — þó góð-
ar séu — ráða ekki við að breyta þeim lög-
málum, sem íslenzk þúfnamyndun hlýðir.
Lögum móður náttúru verður ekki breytt
þó að nýjar vélar komi ti!. Túnin þýfast
því aftur, enda þekkt, að mörg af jarð-
ræktarstörfum fyrri ára, hinna stórvirku
véla, bera glögg merki gelgjuskeiðsins í ís-
lenzkri túnrækt, enda vel ef þeirra kenn-
ir hvergi þegar í dag.
Það skal játað, að erfitt er að slá því föstu
í dag, hversu við þessu verður brugðist. Trú-
legt er þó, að sá þátturinn verði mörgum
þungur í vöfum, og þó enn þyngri á pyngj -
unni, ef heimaiðju gætir þar að engu. Er
því ekki ósennilegt að þess kenni meir
að tætarinn dugi ekki einn, en að hann
verði óþarfaliður í rófunni á dráttarvél-
inni. Hér sannast sem oftar, að ekki er
minni vandi að gæta fengins fjár en að