Freyr - 01.09.1969, Blaðsíða 16

ekki einungis sem vörn gegn kali heldur er
það jafnframt skilyrði fyrir góðri uppskeru.
Reynslan virðist benda til, að óhyggilegt
sé að leggja túnin mjög snoðin undir vetur-
inn. Á vorin skal varast að fara með þungar
vélar um túnin, á meðan þau eru blaut,
Fyrstu tvö ár nýræktar skal beita hana var-
lega. Þeir, sem hafa búfjáráburð afgangs
frá nýræktinni, ættu að nota hann til vand-
legrar haustbreiðslu yfir þá hluta túnsins,
sem hættast er við kali.*
Reynslan hefur sýnt, að snarrótin stend-
ur betur af sér kal en önnur grös. Þess
vegna er sjálfsagt að leggja áherzlu á öflun
snarrótarfræs til notkunar á raklendri ný-
rækt.
Enda þótt snarrót sé erlendis ekki talin
til fóðurjurta, þá hefur hún reynzt gott
fóður hérlendis, sé hún snemmslegin. Hún
er mjög fljótvaxin, og trénar því fyrr en
önnur fóðurgrös, á sem sé ekki samleið með
öðrum grösum. Skal því sá henni einni sér.
Þá myndar hún samfelldan gróður án
hnúska.
Ekki þykir leika vafi á, að röng áburðar-
notkun rýri viðnámsþrótt grasa gegn kali.
Til eru menn, sem í þessu tilfelli skella allri
skuldinni á Kjarnann. Ég hefi frá upphafi
verið andvígur þessum áburði, eins og hann
er úr garði gerður, en ekki get ég hlustað á
þá fjarstæðu, að „ábyrgðinni“ sé sérstak-
lega varpað á hann í sambandi við kalið.
Hins vegar mun ofnotkun köfnunarefnis (í
hvaða efnasambandi sem er) í hlutfalli við
steinefni, ekki einungis veikla grösin gagn-
vart kali heldur og skerða hollustu fóðurs-
ins. Þetta þurfa hændur vel að muna.
Að lokun skal endurtekið, að hér hefur
aðeins verið drepið á allra helztu atriðin
bændum til minnis.
* Eftir að þetta er ritað hafa mér borizt þær ein-
stæðu fréttir frá nokkrum bændum á S'uðurlandi,
að sl þrjú ár, og þó einkum á þessu ári, hafi borið
hvað mest á kali þar sem búf j áráburður var haust-
breiddur. Þar sem þessi fyrirbæri ganga algerlega
gegn langri reynslu bænda um land allt — að því
er ég bezt veit — verður að álíta, að hér komi eitt-
hvað einstætt til ,er vísindamenn þurfa að rannsaka.
KLEMENZ KR. KRISTJÁNSSON:
Frá Kornvöllum
Sumarið 1968 gerði ég tilraunir með mis-
munandi skjólsáð á móajörð og sandjörð. Á
móajörðinni á Kornvöllum voru reyndir
bæði Niphafrar og Dönnesbygg. Fullt sáð-
magn 200 kg útsæði á ha. Landið, sem not-
að var fyrir tilraunirnar, var slétt tún,
plægt á klaka síðast í apríl. Sáð var í til-
raunir þessar 9. maí og herfað niður með
diskaherfi það vel, að korn lá ekki ofan á.
10 dögum síðar eða 19. maí var sáð tveim
grasblöndum. A-blöndu í a-lið, en í d-g liði
% magni af A-blöndu og % magni af hvít-
smára eða 15 kg á ha, en fræ alls á ha var 30
kg. Áburður á ha var 67 kg N = 200 kg
kjarni, 90 kg P2Or, eða 200 kg þrífosfat og
120 kg K20 eða 200 kg 60% kalíáburður.
Það má segja, að hér sé lítið köfnunarefni
miðað við það, sem ráðlagt er í Handbók
bænda, en í þessum tilraunum er verið að
kanna, hvort hvítsmárinn geti orðið rót-
fastur til frambúðar í túnrækt, en hann þol-
ir ekki það N-magn, sem yfirleitt er ráðið
til að nota til nýræktar og áframhaldandi
túnræktar. Með nefndum tilraunum er
einnig reynt að fá úr því skorið, hvað bygg
eða hafrar koma með mikið fóður af ha,
þegar slegið er nýskriðið eða uppskorið sem
þroskað korn, ef þessum tegundum er sáð
jafnhliða því og sáð e rtil túnræktar. Á síð-
ustu 2 liði tilraunanna, f og g er úðað
Molybden 1,2 kg duft á ha, væntanlega til
styrktar hvítsmáranum. Eftirfarandi yfir-
lit sýnir árangurinn:
F-E Bygg af hektara Hafrar B og h
a Án skjólsáðs 404 701 553
b Bygg án smára 1640 2149 1895
c Bygg þroskað án smára 1741 2820 2281
d Bygg gras með smára 2008 2232 2120
e Bygg þroskað með smára 1942 2841 2392
f Bygg gras með smára 1684 1944 1814
g Bygg þroskað með smára 2126 2896 F 2511 R E Y R
330