Freyr - 01.09.1969, Page 17

Bygg- og hafragrasið var slegið vel skrið-
ið 29. júlí (eftir 80 daga). Mun betra var að
þurrka byggið en hafrana, en þó tókst
þurrkun hvort tveggja vel. Virtist hey af
báðum tegundum gott. í fóðureiningu af
bygg- og hafraheyi eru lögð 2 kg, en þar
sem byggið og hafrarnir var látið þroskast,
var reiknað í FE 1 kg bygg og hafrar 1,2 kg,
en hálmurinn fyrir bygg og hafra 4 kg í FE.
Þessar tilraunir virðast sanna það, að rétti-
lega ræktað skjólsáð af báðum þessum teg-
undum korns auki mikið það fóður, sem
fæst af ha sáðár túnsins. Allir liðir fengu
sama áburð, eins og að framan er sagt, en
sáðlandið næstum 4-falt fóðurmagn af ha.
Meðaltal í FE, þar sem bygg og hafrar er
slegið grænt, eftir 80 daga frá sáningu, fást
1943 FE en við þroskun sömu tegunda fást
2395 FE eða 2169 FE fyrir grænt + þrosk-
að af ha eða 1616 FE meira af ha en þar sem
ekkert skjólsáð er notað. Ef hver FE er
metin á kr. 6,00 verða það kr. 9.696,—. Um-
framkostnaður við ræktunina er bygg- og
hafraútsæðið, en það kostaði 1.900,— kr. á
ha. Verða þá í hreinan vinning, fyrsta
ræktunarárið, kr. 7.796 á ha.
* * *
Ég hefi haldið því fram, og það ekki út í
bláinn, að skynsamlega notað skjólsáð
gefi mikinn hagfræðilegan ávinning. þeg-
ar landi er breytt í tún. M. a. 30 ára
reynsla mín á Sámsstöðum og einnig til-
raunir þar, sönnuðu, að skjólsáð með byggi
og höfrum, slegið grænt eða til þroskun-
ar, gaf 60—70% meira fóðurmagn af ha en
þar sem eingöngu var sáð grasfræi.
En á þessi túnræktaraðferð alls staðar
við? Því svarar að nokkru önnur tilraun,
sem ég gerði út á Geitasandi s. 1. vor. Einn-
ig þær tilraunir eru með bygg með grasfræi
til skjólsáðs og Niphafra til skjóls með gras-
fræi. í báðum þessum tilraunum er kornið
látið þroskast. Sáð var 30. apríl öllu korni
en grasfræi 19. maí. Áburður 100 kg N, 80
kg, P203 og 95 kg K20. Grasfræið var blanda
af 3 tegundum: Vallarfoxgras 6 kg, vallar-
sveifgras 4 kg og 20 kg túnvingull, samtals
30 kg á ha. í tveim liðum tilraunanna var
notaður hvítsmári (morsö) 15 kg og þá jafn
mikið af ofannefndri blöndu grastegunda
og úðað með molybden á annar hvorn reit,
sem hvítsmára var sáð í. Einnig var sáð í
jafnmarga reiti grasfræi án skjólsáðs og
notuð fræblanda sú, sem hér hefir að ofan
verið nefnd.
Byggið varð fullþroskað um 11. sept, en
Niphafrarnir um 20. sept. og uppskorið á
þeim degi, sem báðar tegundir náðu full-
þroskun. Árangur skjólsáðstilraunanna á
Geitasandi fer hér á eftir:
kg af ha kg af ha
Bygg Hálm FE Niph. Hálm. FE
a Grasfræ án smára 984 2350 1572 1667 4083 2411
b Grasfræ með smára 900 2184 1446 2000 3500 2542
c Grasfræ með smára
og úðað með
molybden 25/6. 1184 2400 1784 1833 3665 2444
Grómagn byggsins reyndist 99% og kornþyngd 37 g
Grómagn hafranna reyndist 95% og kornþyngd 40 g
Sýnir þetta góðan þroska í tæplega meðal-
sumri.
Byggið gefur talsvert minna fóðurmagn
en hafrarnir, en hafrarnir eiga sérstaklega
vel við sandjörðina, er það bæði mín
reynsla og eins í þeim tilraunum, sem At-
vinnudeild Háskólans lét gera í nokkur ár,
meðan þessi stofnun var með dreifðar til-
raunir í kornrækt. í haust voru allir reitir
athugaðir eftir uppskeru á korninu og voru
þeir allir prýðisvel grónir. Eftir er að vita,
hvort skjólsáðsreitirnir gefa minna hey
árið 1969 en þeir, sem eingöngu voru ísáðir
með grasfræi án skjólsáðs. Eftir fyrri
reynslu held ég, að það muni aldrei miklu.
Ávinningurinn felst fyrst og fremst í því,
að þar sem kornið var með grasfræinu, varð
fóðurfengur af ha það mikill, að allur rækt-
unarkostnaður túnsins fæst á fyrsta hausti
eftir sáningu, og fer þetta þó eftir því, hvort
byggið og hafrarnir eru seldir til útsæðis
F R E Y R
331