Freyr - 01.09.1969, Qupperneq 18

eða notaðir til fóðurs. Útsæðissala kornsins
gefur alltaf % meira en sala til fóðurs.
í þessum tilraunum hafa Niphafrar til
þroskunar sem skjólsáð, með grasfræsán-
ingu á sandjörð, gefið að meðaltali 2466 FE
af ha. í tilraunum, sem gerðar eru með á-
burð á túni í sams konar jarðvegi, hefir
heyfengur af ha s. 1. sumar orðið 1902 FE,
fyrir sams konar magn áburðar og notaður
var í skjólsáðstilraunirnar með Niphafra.
Sýnir þetta ljóslega hvað þessi hafrategund
á vel við þau skilyrði, sem eru á Rangár-
vallasöndunum. Þessar tilraunir, bæði á
móa- og sandjarðvegi, benda eindregið til
þess, að það sé ávinningur af því að nota
annað hvort bygg eða hafra, sem skjólsáð
með grasfræsáningu og þörf sé á, að sam-
tök bænda og hver í sínu lagi hagi gróður-
framleiðslunni þannig, að hún gefi sem
mestan arð á fyrsta ári ræktunarinnar.
* * *
Haustplæging þess lands, sem rækta á, á
komandi vori, er skilyrði þess, að hægt
verði að sá snemma. Haustplæginguna má
telja sem sumarauka fyrir vorsáðræktina
vegna þess, að fyrr er hægt að sá í haust-
plægt land en að öllu leyti vorunnið. Haust-
plægingin gefur einnig skilyrði fyrir korn-
yrkju. Á undanförnum 46 árum hefur korn
þroskast illa 10 ár hér á Suðurlandi. Góð
mjölsöfnun í 37 ár. Er það hagfellt fyrir
bóndann að þurfa að öllu leyti að byggja
fóðrun búpenings á aðkeyptu kraftfóðri?
Eða er það betra að fá mjöl af eigin akri 4
ár af hverjum 5 árum, en fimmta árið hey,
þegar svo kalt er, að kornið skríður ekki
fyrr en í júlílok og því þá óvisst með mjöl-
söfnun? Kornyrkja nær aldrei útbreiðslu
hér á landi ef þeir, sem rækta jörðina, láta
reynslu og þekkingu á þessu sviði afskipta-
lausa. Þó að heldur sé kólnandi tíðarfar,
að því er margir ætla, útilokar það ekki
byggræktun mjög víða á landinu og á sönd-
unum hér sunnan lands má fá þroskaða
hafra oftar en bygg þroskast á mýra- og
móajörð. Þetta sanna tilraunirnar á Geita-
sandi í sumar sem leið, því að þar fengust
hafrar það vel þroskaðir, að þeir voru held-
ur þyngri en það erlenda útsæði, sem notað
var í tilraunirnar. Árið 1967 var nýræktin
yfir landið allt um 6000 ha. Vænta má, að
ef ekkert skjólsáð hefir verið notað, hafi
fóðurmagn ekki verið yfir 10 hestar af ha,
eins og varð í tilraununum hjá mér, en með
því að sá t. d. byggi ásamt grasfræi, gæfi
þetta nýræktarland um 25—30 hestum
meira fóðurmagn af ha eða 150—180 þúsund
hesta af heyi meira en án skjólsáðs. Ég
held, að það muni um minna. Ég hefi þá
skoðun, að á sáðári nýræktar til varanlegs
túns, sé mikill ávinningur af skjólsáðsrækt
með grasfræinu, 150 kg bygg eða hafrar á
ha ætti að geta gefið álíka mikið magn af
fóðri eins og tún með sama áburðarmagni,
en sú varð niðurstaða s. 1. sumar hjá mér.
Óþarft finnst mér — ef notaður er eingöngu
tilbúinn áburður — að nota meira áburðar-
magn á móa- og mýrarjörð en hér var notað
á Kornvöllum s. 1. sumar. Sami áburður gaf
í túntilraunum 40 heyhesta af ha, en skjól-
sáðið gaf s. 1. sumar 38—39 hesta þurrt hey
af ha. Vafalaust má einnig nota einært rý-
gresi með venjulegri fræblöndu, til þess að
auka fóðurmagn nýræktarinnar sama árið
og til hennar er sáð, en bygg og hafrar gefa
að öllu meira fóður en rýgresið. Gæta ber
þess, þar sem skjólsáð er haft með venju-
legri grasfræblöndu, að slá það 61—75 daga
frá sáningu. Ef slegið er fyrir miðjan ágúst
fæst talsverður endurvöxtur fyrir komandi
vetur.
Kornvöllum 28/3. 1969,
Klemenz Kr. Kristjánsson.
4
332
F R E Y R