Freyr - 15.06.1983, Blaðsíða 29

1. mynd. Viðbrögð við úrvali að háum og lágum fótum. Edinborg 1955-1974.
Ár
fyrir að auka ullarmagnið í 3 kg og
fá 80% ullarinnar í úrval og 20% í
I. flokk.
Nú fer aðeins um 1% af öllu
dilkakjöti í landinu í stjörnutlokk.
Eigum við þá að leggja ofur-
kapp á að breyta fjárstofninum
alfarið í það að fá lágfætt lömb og
þéttbyggð, sem uppfylla kröfur til
stjörnuflokks?
Eigum við að ganga svo hart
fram í kjötkynbótunum, að hrútar
sem gefa illgul lömb séu settir á
sæðingastöðvar og látnir stórspilla
ullargæðum um allt land, en ullar-
góðir hrútar, eins og Bekri 73
(956) frá Reykhólum, sem getur
aukið ullarmagn, stórbætt ullarlit
og gefur óvenju þroskainikil af-
kvæmi, sé lítið notaður vegna þess
að hann hefur 1 cm of langan
fótlegg eða nánar tiltekið 134 mm
legg?
Afurðir Reykhólafjárins í kjöti.
Mikil ull Reykhólaánna hefur
síður en svo dregið úr annarri
afurðasemi þeirra.
Allt féð á Tilraunastöðinni á
Reykhólum hefur verið á skýrslu
Fjárrætarfélags Reykhólasveitar
undanfarin 6 ár, þ. e. tímabilið
1977-1982.
A þessu tímabili voru að meðal-
tali 255 ær frá Tilraunastöðinni á
skýrslu á ári.
Að meðaltali fæddust 169 lömb
eftir 100 ær á skýrslu á stöðinni
þessi ár, og kjöt eftir á, sem kom
upp lambi var að meðaltali 25,6
kg-
Flliðstæðar tölur fyrir félagið í
heild voru 161 lamb fætt eftir 100
ær á skýrslu og 24,2 kg kjöts eftir
á, sem kom upp lambi.
Þess ber að gæta, að ærnar á
Tilraunastöðinni eru tæpur fimmti
hluti af öllum ám í félaginu þessi
ár, og stöðvarærnar hækka meðal-
tali félagsins. Yfirburðir ánna á
Tilraunastöðinni yfir annað fé í
félaginu hafa því verið nálægt 10
fædd lömb eftir 100 ær og 1,7 kg
kjöts eftir á sem kom upp lambi
þessi 6 ár. Reykhólaærnar hafa því
átt fleiri lömb en aðrar ær í félag-
inu, og lömb þeirra hafa auk þess
verið vænni. Yfirburðir í kjöti eftir
á sem kom upp lambi hafa verið
tæp 8%, en yfirburðir í fjölda
fæddra lamba rúm 6%.
Valið háfætt og lágfættfé í
Skotlandi.
Er val að lágfættu og þéttbyggðu
svo ábatasamt, að það eigi að sitja
fyrir öllu öðru?
Við skulum aðeins líta á tölur úr
skoskri tilraun, þar sem valið var
að háum og lágum fótum í Svart-
höfðafé í 20 ár.
Það er löngu vitað, að stuttum
fótlegg fylgir þétt byggingarlag og
bráðari þroski, sem felst í því, að
lágfætt lömb fara fyrr að safna fitu
og verða slátrunarhæf við lægri
fallþunga en háfætt lömb. Sir John
Hammond í Cambridge og dr.
Halldór Pálsson sýndu fram á
þetta samband fyrir meira en 40
árum. Pá var blómaskeið þétt-
byggðu fallanna í Bretlandi, og þá
mátti lambakjötið vera feitt.
Árið 1954 hóf Animal Breeding
Research Organisation (ABRO) í
Edinborg í Skotlandi tilraun, þar
sem valið var að lágum fótum í
einum hópi Svarthöfðafjár, að
háum fótum í öðrum og þriðji
hópurinn, óvalinn, var hafður til
samanburðar. Fótleggjalengdin
var leiðrétt fyrir mismun í þunga
lambanna, áður en valið var,
þannig að stefnt var að því að
þunginn breyttist ekki við úrvalið
heldur einvörðungu fótahæð og
þar með byggingarlag.
Ýmsar upplýsingar úr þessari
tilraun birtust í ársskýrslu ÁBRO
1980, og mun þeim lýst í stórum
dráttum hér á eftir. Þess ber
einnig að geta, að dr. Sigurgeir
FREYR — 477