Freyr - 15.06.1983, Síða 34

Magnús Finnbogason
Lágafelli
Athugasemd
í síðasta blaði Freys gerir Ingi Tryggvason formaður Stéttarsambands bœnda athuga-
semd við þann þátt erindis míns „Um daginn og veginn“, sem ritstjóri Freys óskaði eftir
að fá til birtingar. Tilraunir Inga þar til þess að gera mig tortryggilegan tel ég ekki
svaraverðar.
Hitt er sjálfsagt og eðlilegt að taka
til leiðréttingar það sem rangt
kann að finnast og til glöggvunar
mætti verða í þessum málum, sem
ég viðurkenni fúslega að eru við-
kvæm og margt í þeim orkar tví-
mælis. Vík ég þá að þeim þremur
atriðum sem Ingi telur mig ekki
fara rétt með.
1. Að eignarfé bænda sé ekki not-
að til niðurgreiðslu áburðarverðs.
Svo að ekkert fari milli mála tek
ég hér upp fréttaklausu Fram-
leiðsluráðs sem birtist í Frey nr. 8,
í apríl 1983:
„Niðurgreiðsla áburðarverðs:
Fyrir fundinum lá erindi frá
landbúnaðarráðherra þar sem
hann fór fram á það við Fram-
leiðsluráð að það fallist á tillögu
hans um að 20 prósentustig af
kjarnfóðurgjaldi á tímabilinu 1.
apríl til n. k. áramóta gangi til
niðurgreiðslu á áburðarverði,
en sú upphæð er áætluö kr. 40—
50 milljónir. Þessi aðgerð gæti
dregið úr hækkun áburðarverðs
um 25—26%. Hins vegar stæði
prósenta kjarnfóðurgjalds
óbreytt þrátt fyrir þetta, en sú
breyting yrði að þessi hluti
kjarnfóðurgjaldsins sem færi til
niðurgreiðslu áburðarverðs
komi inn í verð búvöru frá 1.
júní samkvæmt útreikningi
Hagstofu íslans. Framleiðslu-
ráð tók jákvætt í þessa mála-
leitan, þó með því skilyrði að
ríkisstjórnin gerði viðbótarráð-
stafanir þannig að áburðarverð
hækkaði ekki umfram almennar
verðhækkanir á tímabilinu og
tryggt yrði að þessi halli sem
orðinn er á rekstri Aburðar-
verksmiðju ríkisins verði af
henni létt, svo að endurtaka
þurfi ekki svona aðstoð við
hana á næsta eða næstu árum.“
Ég fæ ekki betur séð en frá 1.
apríl til 1. júní sé ómótmælanlega
um eignarfé bænda að ræða hvað
sem síðar verður og hvort það fæst
allt endurgreitt þá með vöxtum og
verðbótum gegnum búvöruverð
sýnist mér alls ekki öruggt í dag.
Hitt er ljóst að það fé sem til
áburðarniðurgreiðslu fer nýtist
bændum ekki í annað. En þá vík
ég að öðru sem í mínum huga er
meginatriði. Það er að þegar
Kjarnfóðursjóður var stofnaður
þá voru ein helstu rök fyrir stofn-
un hans þau að með því að hafa
sjóðinn í vörslu Framleiðsluráðs
en ekki inni í verðlagsgrundvelli,
(að mínurn skilningi eignarfé
bænda), þá voru tryggð yfirráð
bænda yfir þessu fé.
I framleiðsluráðslögum frá 11.
des. 1981 segir m. a. í 2. grein:
„.. .. er landbúnaðarráðherra
að fengnum tillögum Fram-
leiðsluráðs og fulltrúafundar
Stéttarsambands bænda, heim-
ilt með reglugerð, að grípa til
eftirtalinna ráðstafana"
o. s. frv. og í C-lið sömu laga-
greinar stendur m. a.:
„Framleiðsluráð fer með gæslu
þpss fjár sem innheimtast kann
samkvæmt heimildum þessarar
greinar og ráðstafar því með
samþykki landbúnaðarráð-
herra.“
Þetta tel ég fulla sönnun þess að
kjarnfóðursjóður sé fé bænda
fram til 1. júní að minnsta kosti.
En í áðurbirtri Framleiðsluráð-
frétt segir að landbúnaðarráð-
herra hafi gert tillögu til Fram-
leiðsluráðs um breytingu á
kjarnfóðurgjaldi.
Þetta vefst fyrir mér að skilja.
Því fer ég fram á að Freyr birti
reglugerð við Framleiðsluráðs-
lögin og þá jafnframt á hvaða
ákvæðum þessi ákvörðun um
áburðarniðurgreiðslu sé byggð.
Ég efast ekkert um lögmæti þess-
arar ákvörðunar en vil fá þetta á
hreint vegna þess að ég veit að ég
er ekki einn um þessa fávisku og
reglugerðina hefur mér ekki tekist
að fá í landbúnaðarráðuneytinu.
Hvort eðlilegt sé að greiða
niður áburð með innflutnings-
gjaldi á kjarnfóður er allt annað
mál og um það verða eflaust
skiptar skoðanir, en fyrst niður-
greiðsluleiðin var valin þá hefði
lækkun til bænda orðið meiri hefði
verið greitt beint til þeirra eins og
endurgreiðslur á kjarnfóðurgjaldi
í stað þess að greiða niður alla
áburðarnotkunina.
2. Ég sagði að 15—20% af áburð-
inum væri notaður af öðrum en
bændum og átti þá við bændur í
hefðbundnum greinum sem greitt
hafa fé í kjarnfóðursjóð. Að ég
hafi átt kost á sundurliðuðum
tölum um áburðarsölu í Aburðar-
verksmiðjunni er ekki rétt. Ég
482 — FfíEYfí