Freyr - 01.10.1997, Blaðsíða 22

8. tafla. Fjöldi fargaðra kúa, ástæður förgunar og nýliðunarhlutfall á Möðruvöllum
Ástæöa förgunar Meðaltal 1987-93 Fjöldi % 1994 Fjöldi % 1995 Fjöldi % 1996 Fjöldi % Landsmt. 1996, %
Júgurbólga 2,1 19 2 18 4 29 9 56 39
Hélt ekki 2,1 19 3 27 1 7 1 6 12
Áföll við burð 2 13 3
Lélegar afurðir 1,0 9 3 27 2 14 1 6 9
Elli 3 21 5
Bráðadauði 0,7 6 1 9 2 14 3
Júgurgallar/slys 1,4 13 2 18 2 14 3 19 5
Alls (fjöldi) 11 ii 14 16 6.620
Nýliðun (%)* 29 37 40 31
*Nýliðun = hlutfall horfinna kúa og árskúa
9. tafla. Lyfja- og dýra-
lækniskostnaður á
Möðruvöllum
Miðað við verðlag hvers árs, kr.
Hcildar- Kostn. á Kostn. á
Ar kostn. árskú 1 mjólkur
1990-93 221.156 6.049 1,15
1994 183.778 4.786 1,07
1995 137.909 3.601 0,81
1996 257.149 6.429 1,43
urlegra flóða í Hörgá (3. mynd).
Stærstu einstöku kostnaðarliðimir
eru laun, áburður og afskriftir. Allur
kostnaður þ.m.t. laun eru reiknuð
hér með til þess að hægt sé að meta
raunverulegt verðmæti heyjanna. Þá
er einnig auðveldara að meta beint
virðisaukann af mjólkur- og kjöt-
framleiðslunni og hugsanlega aðra
valkosti í fóðuröfluninni.
I 2. töflu er yfirlit yftr meðalupp-
skeruna af hektaranum síðustu árin.
Um 20-24% ræktaðs lands eru beitt
meira eða minna og hlutdeild græn-
fóðurs í ræktuninni er á bilinu 9-
12%. Helstu grænfóðurtegundir eru
bygg í skjólsáningu, rýgresi til slátt-
ar og beitar og repja til beitar. Aðrar
gerðir sem hafa verið prófaðar og
reynst vel eru vetrarrúgur, fóður-
næpa og blöndur af byggi og rýgresi.
I töflunni kemur fram að uppskeran
hefur sveiflast um allt að 10 hest-
burði á milli ára, sem er um 25-30%
munur. Gæði uppskerunnar eru hins
vegar svipuð ef 1992 er undaskilið
en það vor var óvenju gott, sláttur
hófst snemma (10. júní) og borið var
10. tafla. Frjósemisyfirlit á Möðruvöllum
1992 1993 1994 1995 1996
Bil milli burða, dagar 388 397 375 387 378
Fjöldi sæðinga á kú 2,13 1,47 1,40 2,05 2,19
Dagar frá burði til sæðingar 72 71 83 75 63
11. tafla. Kyn kálfa og afdrif á Möðruvöllum.
Mcðaltal Lands-
1987-93 1994 1995 1996 meðaltal
Heildaríjöldi 39 47 40 44
Kvígur (%) 49 40 45 45 46
Naut (%) 52 60 55 55 54
Kvígur settar á (%) 58 95 83 80 76
Alið til kjötframleiðslu (%) 38 21 35 27 20
Slátrað strax (%) 23 19 18 16 25
Seldir til lífs (%) 0 4 0 0 4
Afföll (%)* 10 17 10 18 9
* Afföll = dauðir kálfar við fæðingu eða strax eftir fæðingu
ríkulega á. Það hefur verið stefnan
að miða sláttutíma við ákveðið
gæðastig töðunnar en ekki magn og
verður að segjast að það hafi tekist.
Ríkjandi grastegundir í einstökum
túnum á Möðruvöllum eru oftast
vallarsveifgras, háliðagras, snarrót
eða vallarfoxgras en túnvingull og
língresi eru hvergi ríkjandi þó að
þær finnast víðast hvar í einhverjum
mæli.
13. töflu er sýnd áburðamotkunin
flokkuð eftir jarðvegsgerðum rækt-
unarlandsins. Einnig er sýnt hve
mikið af áburðinum skilaði sér í
uppskerunni dreifingarárið. Miðað
við sambærilegar danskar, hollensk-
ar og breskar niðurstöður telst nýt-
ing áborinna efna á Möðruvöllum
mjög góð nema fosfórs. í töflunni
sést einnig að talsverður munur er á
nýtingunni eftir jarðvegsgerðum og
er hún lökust á enginu. Það stafar þó
fyrst og fremst af mjög lélegri nýt-
ingu sumarið 1995. Léleg nýting (og
uppskera) kalís sumarið 1994 er
sennilega vegna þess að mestur hluti
mykjunnar var borinn á of seint að
hausti á engjatún og í miklu magni á
malarkennd og vannærð valllendis-
tún að vori. Við gerð áburðaráætlana
er tekið mið af mörgum þáttum, en
þeir helstu eru;
• frjósemi jarðvegs og uppskera
fyrri ára
• notkun, þ.e. fjölda slátta og beit-
arálag
398 - FREYR - 10.-12. ‘97