Freyr - 01.07.2002, Page 37

Hér á landi hefur aldrei orðið til búsetutandsiag tengt sauðfjárrækt, svipað
því sem sést i Wales og á írlandi, þar sem landinu er skipt í beitarhólf með
hlöðnum veggjum úr iausum steinum (random stone). Myndin er frá
Gwyneth, Norður Wales. (Ljósm. ÞEÞ).
sem ekki skín sól”. í hinu foma
hundraðsmati á jörðum skiptu
hlunnindi, s.s. veiði, reki, dúntek-
ja, reki, skógur til kolagerðar eða
rifhrís verulegu máli fyrir jarðar-
mat. Þessi hlunnindi em nú að
hluta eða mestu aflögð, að dún-
tekju og lax- og silungsveiði und-
anskilinni. Með tilkomu hitaveitu
varð jarðhiti að verðmætum
hlunnindum, eða eins og Laxness
heldur áffam: “ Fyrir þetta vatn
vom Stefáni goldnar fjárupphæð-
ir hærri en menn höfðu áður
kunnað að nefna hér á landi”.
Hver verða eftirsóknarverð
hlunnindi i þéttbýlum, menguðum
og hávaðasömum heimi 21. aldar?
Nú em teikn á lofti um að nátt-
úmfegurð og návist við náttúm-
perlur séu að verða hlunnindi sem
skila sér í hærra jarðarmati. Hlýtur
sú þróun ekki að halda áfram, og
raunar fleygja ffam? Oft hafa
menn spáð stóraukinni ásókn út-
lendinga í jarðir hér á landi. Er
það ffemur spuming um hvenær
en hvort sá tími muni koma?
Hvort sem mönnum líkar það bet-
ur eða verr er næsta víst að við-
horf, verðmætamat og þarfir
þeirra sem búa í þéttbýli muni
hafa vaxandi áhrif á landnýtingu
og þar með á svipmót íslenskra
sveita. Þetta sjáum við t.d. nú þeg-
ar sem kargþýfða hrossahaga í ná-
grannasveitum Reykjavíkur. Sum-
arbústöðum hefur fjölgað gífur-
lega og einkum í nágrenni
Reykjavíkur á Suðurlandi og Vest-
urlandi. Það kann að virðast með
ólíkindum en mun meira land hef-
ur nú verið lagt undir skipulagða
sumarbústaðabyggð en hefur farið
undir þéttbýli á íslandi.
“Yfir í Fjörðum allt er hljótt”
Böðvar Guðmundsson,
Næturljóð úr Fjörðum
Sú var þróun alla síðustu öld,
hér á landi eins og annars staðar í
heiminum, að fólk flykktist ffá
sveitum til borga. Gangi spár
Sameinuðu þjóðanna eftir, um
80% Evrópubúa og 60% jarðar-
búa allra búa í borgum eftir að-
eins 30 ár. Nátengd vangaveltum
um ásýnd Islands á 21. öld, sem
ég hef ekkert minnst á, er spum-
ingin um hvort afskekktar sveitir
Þrautræktað land eins og það gerist víða erlendis.
Freyr 6/2002 - 37 |