Skátablaðið - 01.10.1998, Page 10
IJy sögu skátg-
hfeyfÍngaHnngf
9. þáttur — Sögubrot um Gilwell
Skátahreyfingin er alþjóð-
leg hreyfing. Hve oft hefur
þú ekki heyrt þetta, og
stundum hljómar það dálítið
klisjukennt, en það er nú
jafnsatt fyrir því. Skáta-
hreyfingin á íslandi er hluti
af alþjóðlegum félagsskap
sem tekur til um 30 milljóna
starfandi skáta.
En hvernig kemur þetta við
störf íslenskra skáta og við-
fangsefni?
Segja má að það sé aðild að alþjóða-
samtökum skáta WOSM og WAGGGS
sem tryggir að skátahreyfingin fjalli um
þau grundvallaratriði sem Baden-Powell
setti fram í upphafi og að tillit sé tekið til
ákveðinna samþykkta alþjóðasamtak-
anna þegar helstu mál skátahreyfingar-
innar á hverjum tíma eru tekin til um-
fjöllunar. Áður fyrr voru mun strangari
reglur í gildi um það hvaða viðfangsefni
skátar fengust við, innihald skátadag-
skrárinnar, sem þá kallaðist skátaprófm,
var að mestu leyti samræmt um heim
allan.
Séríslensk ej^skrá
Fyrstu áratugi aldarinnar voru ís-
lenskir skátaforingjar samt býsna sjálf-
stæðir í hugsun og staðfærðu með ágæt-
um skátadagskrána svo að hún æfði við-
brögð skáta við raunverulegum að-
stæðum úr reynsluheimi íslendinga.
Samt var í meginatriðum sú hugsun í
heiðri höfð að skátar sem lokið hefðu
Fyrstaflokksprófmu, first class scouts,
hefðu að mestu leyti sams konar kunn-
áttu á valdi sínu, hvar sem þeir annars
ættu heima.
Þessi mál voru auðvitað á dagskrá
heimsþinga skáta, en það var ekki fyrr
en á miðjum sjöunda áratugnum sem
þessum málum var vísað til hvers
bandalags fyrir sig og þeim falin fram-
kvæmdin á eigin spýtur.
Míðstýríng og PCC
Annað gott dæmi um alþjóðlega mið-
stýringu voru Gilwellnámskeiðin sem
Baden-Powell stofnaði til árið 1919.
Megintilgangur þeirra var að tryggja
samræmda þjálfun skátaforingja. Með
því að semja námsefhið á Englandi í
þjálfunarmiðstöðinni á Gilwell Park
undir stjórn mikilhæffa manna var reynt
að tryggja gæði kennslunnar og náms-
efnið var vandlega matreitt. Skólastjóri
hins alþjóðlega Gilwellskóla hafði em-
bættisheitið Camp Chief, sem var til-
vísun til þeirrar meginstoðar skátastarfs
að láta skáta bjarga sér á eigin spýtur í
tjaldbúð.
Er fram liðu stundir voru settar á
laggirnar þjálfunarmiðstöðvar eða
foringjaskólar víða um lönd og skipaði
skólastjórinn á Gilwell Park forstöðu-
menn Gilwellnámskeiðanna staðgengla
sína og veitti þeim embættistitilinn
Deputy Camp Chief, skammstafað
DCC.
Til starfa í Gilwell Park voru fengnir
öndvegismenn og leiddu þeir nám-
skeiðin fýrir skátaforingja og sérstök
leiðbeinendanámskeið fýrir staðgengla
sína með ágætum í um fjóra áratugi.
Starfsmenn foringjaskólans á Gilwell
Park rituðu fjölmargar handbækur og
gáfú út viðamiklar bækur hlaðnar hug-
myndum fýrir skátaforingja, og hafa þau
rit líklega haft meiri áhrif og varanlegri
en marga grunar.
Stöðluð nafDskeið
Kostir þessa fyrirkomulags voru að
mörgu augljósir, handbækur voru gefnar
út og löggiltar, eftir þeim kenndu leið-
beinendur á sama hátt á öllum Gilwell-
i námskeiðum heimsins, en breytingar
komu síðan frá höfúðstöðvunum, laus
blöð sem setja mátti í lausblaðamöppu
sem hver DCC átti og gætti vandlega að
óviðkomandi fengju að lesa. Með þessu
móti var unnt að tryggja að lágmarks-
þjálfun skátaforingja væri alls staðar
svipuð og sömuleiðis var unnt að koma
nýungum og lagfæringum á framfæri
með talsverðu öryggi og hraða. Gallarn-
ir voru auðvitað jafnljósir og kostirnir,
afar lítið var gert úr hæfileikum og getu
þeirra sem meðtóku boðskapinn frá
Gilwell Park og fyrirkomulagið ýtti
sömuleiðis undir vinnubrögð þar sem
tekið var gagnrýnislaust við boðskapn-
um og hann endursagður öllum, þó að
ekki væri alltaf verið að ræða uffl
reynsluheim þátttakenda á Gilwell-
námskeiðum.
Varð því úr að mjög var alið á trúnni á
ágæti og alvisku stjórnenda námskeið-
anna og þá ekki minnst hins mikla
kennara á Gilwell Park.
í Þr3staskógí 1933
Gagnsemi Gilwellnámskeiðanna var
ótvíræð hvað sem skipulaginu leið og á 1
þessum námskeiðum um allan heim
blómstraði skátastarfið er hugmynda-
ríkir ungir skátaforingjar lögðu saman
kunnáttu sína.
Flingað til lands barst dálítill hluti
Gilwellskólans árið 1933 eða aðeins 14
árum eftir að Gilwellskólinn var stofn-
aður. Sátu flestir íslenskir skátaforingjar
sem vettlingi gátu valdið Gilwell-
námskeið í Þrastarskógi í húðarigningu.
Munu fæstir hafa skilið kennarann, afar
virtan skátaforingja af Englandi E.
Reynolds að nafni, sem lét mjög að sér
kveða í skátahreyfmgunni og ritaði m.a.
ævisögu Baden-Powells.
V^ntm 3 Íslendíngum
Á fimmta áratugnum var oftsinnis
rætt hérlendis um að koma á skátaskóla
á íslandi og hefja Gilwellþjálfún hér-
lendis. Tók sú barátta langan tíma og
kristallaðist ekki fyrr en árið 1959 er
fýrsta námskeiðið var haldið að Úlfljóts-
vatni. Var meginástæðan vantrú leiðtog-
anna á Gilwell Park á getu íslenskra
skátaforingja og má vel vera að reynsla
Reynolds af enskukunnáttu íslendinga
hafi ráðið einhverju.
Nokkrir traustir íslenskir skáta-
foringjar höfðu aflað sér Gilwell-
S'k.iítMtwj1— sjíHpt&Jur íípstíllí