Nýi tíminn - 28.07.1955, Blaðsíða 10

2
3
Huldufólkssaga
Áttu þœr uð fara
eða fara ekki?
Það var einu sinni
seint um kvöld, þegar
amma var löngu sest á
rúmið sitt og byrjuð að
prjóna, að Bjössi kemur
þjótandi inn og segist
hafa séð huldufólk. Við
systurnar skellum auð-
vitað upp úr, eins og
vanalega, þegar Bjössi
kemur með þessa vit- ^
leysu að hafa séð
huldufólk, en þetta var
ekki í fyrsta sinn.
Bjössi varð auðvitað
öskuvondur og sagði: :
Viljið þið bara koma
með mér og gá, hvort
þið sjáið ekki huldufólk. |
— Já, auðvitað viljum
við það, en þú verður,
að vera fyrstur, sagði;
Júlla.
■— Já, samþykkti
Bjössi.
— Jæja, þá skulum
við bara ieggja af stað,
sagði Stella.
Þau læddust fram
göngin. Auðvitað þurfti
amma að heyra til okk-
ar og kallaði: — Hvað
eruð þið að flækjast,
þegar húsbóndinn er
ekki heima?
— Æ, það gerir ekk-
ert til, sagði Stella.
Hún var yngst og
amma hélt mest upp á
hana, fannst Bjössa og
Júllu.
— Jæja þá, jæja þá,
tautaði amma gamla á-
byggilega 100 sinnum.
Jæja. Þá voru þau
loksins komin út. Mik-
ið var orðið skuggalegt.
— Það þýðir ekki að
fást um það, sagði
Bjössi borginmannlega.
Þau heyrðu hófadyn
i fjarska.
— Við skulum ganga
á hijóðið, sagði Bjössi
montinn. Þær voru hálf-
smeykar, — ef þetta
væri nú huldufólk ?
Stella leit á Júllu og
það var eins og hún
vildi spyrja: — Eigum
við að fara eða ekki?
— Jæja, við komum
þá, sagði Júlla. Hún
vildi ekki láta Bjössa
sjá að hún þyrði ekki.
Þau gengu lengi, lengi
á hljóðið og alltaf
heyrðu þau greinilegpri
hófadyn. Og nú fannst
þeim systrunum pabbi
sinn segja: hvað eru
krakkarnir að flækjast?
Þau komu nær og nær
og loks sáu þau, að
þetta var pabbi og líka
mamma systranna, —
þau, sem sögðust ekki
koma fyrr en á morgun.
Og svo voru þau búin
að ganga þessa löngu
leið. Systrunum fannst
þetta ekki neitt nema
gaman, en Bjössi var
nærri farinn að há-
öskra af bræði.
Stefanía Júlíusdóttir,
10 ára,
Kópaskeri.
£Inu sinnt var
Skrítla
Móðirin: Af hverju er
hann Alli litli að gráta?
Bjössi: Hann langar
bara í kökuna mína,
sem ég er að éta.
Móðirin: Er hann bú-
inn með sína köku?
Bjössi: Nei, hann
byrjaði einmitt að
skæla meðan ég var að
éta kökuna hans.
Ártölin 1805 og
1905
Árið 1805 var Bessa-
staðaskóli stofnaður. Þá
höfðu skólarnir á hin-
um fomu biskupssetr-
■ um, Hólum og Skálholti,
lagst niður fyrir nokkr-
um ámm, en framhalds-
1 skóli var um 17 ára
skeið í Reykjavík. Það
var Hólavallaskóli. —
Bessastaðaskóli var hin
merkasta stofnun, hafði
mörgum ágætum kenn-
uram á að skipa og út-
skrifaði marga ágætis-
1 menn, sem óðar urðu
þjóð sinni til sóma og
nytsemdar. Má þar m.
a. nefna Fjölnismenn,
þá J ónas Hallgrímsson,
Tómas Sæmundsson og
! Konráð Gíslason. Bessa-
staðaskólinn var fluttur
til Reykjavíkur 1846 og
þá nefndur Latínuskól-
inn, nú Menntaskólinn.
Árið 1905 komst Is-
land í daglegt samband
1 Framh. á 3. síðu.
Einu sinni voru
vikivakar almennasta
skemmtun hér á landi.
Vikivakarnir eða hinar
fornu danssamkomui
tíðkuðust mjög frá því
um 1100 og héldust
með ýmsum breytingum
fram á 18. öld.
★
Einu sinni var mest
af vaðmáli sem þurfti
til fata á íslandi, ofið
á heimilunum. Þegar
búið var að vefa tóku
þófararnir við og þæfðu
voðina. Það var erfitt
verk. Þegar búið var að
þæfa voðina, var vant
að gefa þeim sem þæfði
einhvern góðan bita. Hét
sá biti þófarabiti. Og
svo er hér þófarabæn til
Bárðar Snæfellsáss:
Bárður minn á jökli,
leggstu nú á þófið mitt,
ég slial gefa þér lóna
ÁRTÖLIN 1805 og 1905
Framh .af 2. síðu.
við umheiminn og Mar-
coni loftskeytastöð var
sett upp við Rauðará
við Reykjavík. Fyrsta
símskeytið sem til lands
ins kqm var frá Poldhu
í Cornwall í Englandi
þ. 26. júní 1905, kl. 10
og 38 mínútur síðdegis
og hófst á þessari
fregn: — Brezkt gufu-
skip Ancona rakst á
danskt skólaskip nálægt
Kaupmannahöfn og
sökkti því. Tuttugu og
tveir drengir drukkn-
uðu.
innan í skóna,
vettling á ldóna,
þegar ég kann að
prjóna,
naglabrot í bátinn þinn,
liálfskeifu undir hestinn
þinn,
mórautt lamb og gimb-
urskel
og meira, ef þú þæfir
vel.
Fiímerkjaþáttur

1 síðasta blaði var
stuttur þáttur um frí-
merkjasöfnun. Gert var
ráð fyrir að ræða
þetta áhugaefni margra
nokkru nánar. Frímerki
munu hafa verið gerð
fyrst í Englandi og not-
uð þar á bréf í fyrsta
sinn 6. maí 1840. Á
næstu áram þar á eftir
tóku önnur ríki upp frí-
merki t. d. Norðurlönd-
in, Danmörk árið 1851,
Noregur 1854, Svíþjóð
1855 og ísland 1873.
Eftir að menn tóku að
sækjast eftir að safna
notuðum frímerkjum,
hækkuðu þau brátt í
verði og elztu frímerkin
sem gefin vora út, kom-
ust brátt í geysiverð.
Þannig voru t. d. frí-
merki frá smáríkinu
Mauritíus, 7V2 eyris og
15 aura, seld skömmu
eftir aldamótin á 54
þúsund krónur, — hvað
myndu þau kosta nú!
Næst verður sagt frá
fyrstu íslenzku frí-
merkjunum.
Davíð kon-
ungur og
Davíð bóndi
Prestur nokkur sendi
vinnumann sinn á laug-
ardagskvöldi eftir hesti,
er hann ætlaði að kaupa
af manni er Davíð hét
og bjó hinum megin við
ána. Um nóttina óx áin
svo, að vinnumaðurinn
komst ekki heim fyrr en
fólk var gengið í kirkj-
una. Hann fer líka
strax í kirkjuna, en í
því hann gengur inn
gólfið, vill svo til, að
prestur er í stólnum að
vitna í Davíð konung
og segir:
Hvað segir svo Davíð
um þetta?
Vinnumaðurinn hélt,
að spurningin væri til
sín og svaraði hátt: —-
Hann segist skuli senda
hestinn, þegar þér send-
ið peningana.
KLIPPID HÉRI

Þríhjólið
Eftir Sigurborgu Hilm-
arsdóttur, 9 ára, Eski-
firði.
Einu sinni var dreng-
ur, sem hét Pétur. Leik-
félagi hans hét Jón.
Þeir voru beztu vinir.
En einn morguninn,
þegar Pétur kom út,
sá hann Jón á spánýju
þríhjóli.
„Komdu að leika þér“,
kallaði Pétur.
„Nei, sagði Jón, „ég
vil ekki leika mér við
Ég er kominn beim
Samkvæmt óskum birtist eftirfarandi
ljóð eftir Loft Guðmundsson, sem kunnugt
er af söng Hauks Morthens í útvarpinu.
Hér stóð bær með burstir f jórar,
hér stóð bær á lágum hól.
Hér stór bær, sem bernskuminning
vefur bjarma af morgunsól.
Hér stóð bær með blóm á þekju,
hér stóð bær með veðrað þíL
Hér stóð bær — og veggjabrotin
ennþá ber við lækjargil.
Hér stóð bær, sem hríðin barðl,
hér stóð bær, sem veitti skjól.
Hér stóð bær, sem pabbi byggði
undir brekku á lágum hól.
Hér stóð bær, sem blíðust móðir
vígði bæn og kærleiksyl.
Hér stóð bær, — og veggjabrotin
ennþá ber við lækjargil.
Ég er kominn heim í heiðardalinn.
Ég er kominn heim með slitna skó.
Kominn lieim til að heilsa mömmu.
Kominn heim í leit að ró.
Kominn heim til að hlusta á lækinn,
sem hjalar við mosató.
Ég er kominn heim í heiðardalinn.
Ég er kominn heim með slitna skó.
þig, þú átt ekkert þrí-
hjól.“
Pétur hugsaði mákið
um það, hvemig hann
ætti að komast yfir
þríhjól til þess að Jón
vildi aftur leika við
hann, því að honum
þótti mjög vænt um
Jón. En hann sá ekk-
ert ráð. Einn daginn fór
Pétur niður á bryggju.
Jón var þar líka á þrí-
hjólinu. Allt í einu sá
Pétur að framhjólið hjá
Jóni var að renna fram
af bryggjunni og augna-
bliki seinna, var hann
kominn í sjóinn. Pétur
rauk á stað og kom rétt
þegar Jón var að
sökkva. Hann lagðist á
kryggjuua og lét fæt-
urna hanga fram af.
„Taktu í mig,“ kall-
aði hann um leið og Jóii
kom upp.
Jón tók í fótinn á
honum og svo hjálpaði
Pétur honum upp á
bryggjuna. Pétur leit í
kringum sig og kom
auga á gogg, sem lá á
bryggjunni. „Haltu í
mig,“ sagði hann. Svo
lagðist hann á bryggj-
una og gat náð í hjól-
ið með goggnum og
dregið það upp á
bryggjuna.
Daginn eftir kom Jón
og faðir hans til Pét-
urs með stóran kassa
sem í reyndist vera hjól
eins og Jón átti. Það
voru launin fyrir björg-
unina. Eftir það léku
þeir Jón og Pétur sér
saman á hverjum degi.
Ég minnist þess
Verðlaunakeppnin um
ferðasöguna, sbr. næst
síðasta blað, stendur til
fyrsta ágúst. Fyrsta
sagan kom 12. þ. m. frá
12 ára telpu í Reykja-
vík, sú næsta frá Akur-
eyri. Athugið að póst-
leggja bréfin með grein-
um í samkeppnina fyrir
1. ágúst.
Ártölin 1816 og
1916
Hvaða minnisverðir j
atburðir í sögu þjóðar-
innar gerðust árin 1816
og 1916? Hugleiðing til
næsta miðvikudags.
Fyrsta hreiðrið
Framh. af 1. síðu.
Vertu nú sæl, Óska-
stund.
Þinn Dýravinur.“
Það á ekki að vera
nein hætta að setja
hnausa, steina eða önnur
auðkenni í námunda við
hreiður. En það verður
að varast að skadda
hreiðrið. Það má ekki
láta mold eða rusl falla
í hreiðrið, og ekki hreyfa
eggin. En það ar algengt,
að fuglar sinni hreiðrum
sínum, þó að merki séu
sett í námunda við þau,
ef varúðar er gætt. í
þessu tilfelli, sem dýra-
vinur talar um, hefur
sennilega eitthvert óhapp
komið fyrir.
Hvort var hyggi-
legra?
Fatasalinn: — Ég vildi
að ég hefði selt mannin-
um fötin talsvert dýr-
ari fyrst hann ætlar að
svikja mig um borgun-
ina. Þó er aftur þar á
móti, að tapið hefði orð-
ið stærra. Nei, — það
hefði líklega verið rétt-
ara að setja heldur
lægra verð á fötin, svo
að skaðinn væri ekki
svona mikill.
Górilluungar í
dýragarði
Fátt þykir börnum í
útlöndum betri skemmt-
un en að skoða dýrin í
dýragörðunum. Sum
þeirra eru ekki árenni-
leg, eins og t.d. górillu-
apamir. En enginn þarf
að vera hræddur við
þessa litlu górilluunga.
sem nýkomnir eru frá
frumskógum Afriku í
dýragarðinn í Kaup-
mannahöfn.