Nýi tíminn - 11.04.1957, Blaðsíða 3

Fiimntudagur 11. apríl 1957 — NÝI TÍMINN — (3
Handrítin
c:
ir Islend-
inga eiga heima á Islandi
Framhald af 1. síðu.
flestar bækur eru gefnar út,
landið þar sem flest blöð koma
út (vitanlega í hlutfalli við
höfðatölu!)
Eg hef kynnzt mörgum fsiend-
ingum í Ameríku, sagði hann.
Vilhjálmur Stefánsson er náinn
vinur minn. Hann er mjög góð-
Ur fuiltrúi íslands og ber hróður
þess víða. Hann er heimskunnur
maður, mjög lærður, og það er
leitað til hans hvarvetna að úr
heiminum. Það er næstum sama
hvað maður spyr hann um, allt-
af getur hann frætt mann eitt-
hvað.
EINN BLÁEYGÐUR
DRENGUR
Peter Freuchen er einkum
frægur fyrir ieiðangra sína um
norðurslóðir, og talið berst að
landnámi íslendinga í Græn-
lándi til forna. Steinarnir tala
þar enn um dvöl íslendinga til
forna, sagði Freuchen Banda-
rískur mannfræðingur heldur
því fram að íslendingarnir hafi
blandazt saman ,vi.ð Esiympana,
sagði hann, og telur sig hafa
fengið sannanir fyrir því.
í Grænlandi er til gömul saga
meðal Eskimóana um íslending-
ana, að þeir hafi allir verið
felldir, nema einn drenguí- blá-
eygður og ljóshærður. Á sólar-
lagskvöldum sat hann niðri við
ströndina og horfði í fjarskann.
Hann varð duglegur veiðimaður.
FYRIRLESTUR UM
REYKJAVÍK í —
SÍBERÍU!
Freuchen vék að Eskimóum
í Grænlandi nú, breyttum lifn-
aðarháttum og erfiðleikum
Grænlendinga, einkum berkla-
veikinni, sem nú stæði fyrir
dyrum að uppræta. — Freuclien
flutti erindi um Grænland og
sýndi kvikmynd þaðan síðíastlið-
inn sunnudag kl. 2 í Gamla
bíói.
Freuchen kvað Eskimóa sér-
staka fyrir að þeir vildu ekki
blandast öðrum þjóðflokkum og
nefndi dæmi þess að Grænlend-
ingár í nyrztu hlutum Ameriku
veiddu’ þar á sömu slóðurn og
meiin af öðrum þjóðum, en um-
gengjust þá ekki. (Fyrri kona
Freuchens var grænlenzk).
Samá kvað hárin vera um
Eskimóa á skaga einum í Síber-
íu Eftir byltinguna hefði verið
farið að kenna þeim á þeirra
eigin máli og vildu þeir ekki
blánda sér við umheiminn. Þá
hefðu þeir getað afsagt prest-
inn — og strax hefði andasær-
ingamaðurinn verið kominn
fram á sjónarsviðið — fomeskj-
an sem þeim hafði verið bönn-
uð í 250 ár!
Þarna í Síberíu kvaðst hann
liafa hlustað á Eskimóa einn
lala um hitaveitu, vildi hann
k-oma upp hitaveitu, og sýndi
myndir frá Reykjavik til sönn-
unar því hvernig hitavelta ætti
að vera! Myndir þessar myndi
hann hafa fengið hjá einhverri
stofnun í Moskva.
GERÐIST LAND-
KÖNNUÐUR
Peter Freuchen er rúmlega
sjötugur, fæddur í Danmörku
1886. Hann varð stúdent árið
1904 og hóf nám í læknisfræði,
en hætti því til að taka þátt í
könnunarleiðangri Mylius Erich-
sen til Norðaustur-Grænlands,
Þar aðstoðaði hann próf. VVegen-
er við veðurathuganir. Nokkru
seinna vann hann með Knud
Rasmussen að stofnun Thule-
stöðvarinnar og stjórnaði þar
verzlun til 1919. Þaðan fór hann
með Knud Rasmussen yfir norð-
urhluta Grænlandsjökuls og
fann áður ókunn landsvæði.
Hann var einnig þátttakandi í
Thuleleiðangrinum 1916—1918.
Var með í undirbúningi leiðang-
urs Roald Amundsen og leið-
angrinum frá Grænlandi íil
Kyrrahafsins 1924. í þeim leið-
angri kól hann svo mjög að taka
varð af honum annan fótinn.
Síðan hefur hann farið um allt
á gervifæti.
KEMUR ÚT í DAG
Peter Freuchen er viðkunnur
rithöfundur og fyrirlesari. Hann
hefur verið ritstjóri danska
vikublaðsins Ude og Hjemme og
verið ófeiminn við að halda
fram skoðunum sínum. Hann
vinnur enn fyrir Politiken.
Freuchen hefur skrifað 27
bækur, ferðabækur og skáld-
sögur, m.a. eftirtaldar: Grön-
land, Land og folk (1927),
Römningsmand, Min Grön-
landske Ungdom, Flugten til
Sydamerika, Grönlandske probl
emer, Eskimo, Min anden Ung-
dom, Knud Rasmussen, Larions
Lov, skáldsaga frá Alaska, Hvid
mand, skáldsaga frá Grænlandi,
I al Frimodighed, sem er fyrsta
bindi endurminninga hans, og
Fangstmænd í Melvillebugten.
Enn hyggst hann skrifa tvær
bækur, aðra um Grænland nú-
tímans og hina urn Eskimóa i
Norður-Kanada.
í tilefni af komu hans hingað
gefur Helgafell út tvær útgáíur
af völdum köflum úr bók
Freuchens: Æskuár mín á Græn-
landi. Önnur útgáfan er í 300
tölusettum eintökum, á nafni
Stúdentafélags Reykjavíkur, en
hin er í smábókaflokki Helga-
fells. — Jón Eyþórsson veður-
fræðingur valdi kaflana, en Hall-
dór Stefánsson rithöfundur
þýddi. Sigurður Þórarinsson og
Sturla Friðriksson skrifa for-
mála.
iVý herferð
Ureta á Kypur
Brezka herstjórnin 1 Kýpur
hefur tilkynnt, að hún hefði
skipað liði sínu að hefja sókn
gegn leynihreyfingunni EOKA
i borginni Famagusta og ná-
grenni. Segjast Bretar hafa leit-
að vopna í húsum þar í fyrra-
dag og handtekið 17 menn.
Enginn maður úr EOKA hefur
þegið boð Breta um grið til að
yfirgefa Kýpur.
Frumvarpið um afurða-
söluna orðið að lögum
Allar breytingartillögur íhaldsins felldar
Stjórnarfrumvarpið um afurðasölu sjávarútvegsins
var nýlega afgreitt sem lög frá Alþingi. Var það til
3. umræðu í efri deild, og voru breytingatillögur íhalds-
ins felldar og frumvarpið að því búnu samþykkt með
9 atkvæðum gegn 6, og afreitt sem lög.
Nafnakall var um endanlega afgreiðslu málsins úr
þinginu. Greiddu frumvarpinu atkvæði allir viðstaddir
þingmenn Alþýðubandalagsins, Alþýðuflokksins og
Framsóknarflokksins, en þingmenn Sjálfstæðisflokksins
á móti.
Dauðadóiiiar í
U ii g verj alandi
Dómstóll í borginni Miskolc
í Ungverjalandi hefur dæmt 2
menn til dauða fyrir að hafa
haft forustu fyi’ir gagnbyltingu
í borginni Eger í haust. Annar
liinna dæmdu dr. Istvan Szöm-
baky, var á sinum tíma einn
af ráðgjöfum Hortys einræðis-
herra. Sex aðrir sakborningar
voru dæmdir í allt að 12 ára
fangelsi.
Franskur hershöiðingl í Alsír
segir af sér í mótmælaskyni
Ufrymingarsfyrjöld e'öa uppgjöf einu
úrrœSin sé fylgf undirokunarsfefnu
Einn af æöstu hershöföingjum Frakka í Alsír hefur beð-
;zt lausnar frá störfum vegna ágreinings við yfirmenn
sína.
Hersliöfðingi þessi heitir Par- Öviðráðanlegt
is de Bollardiere og hefur ver-
ið yfir liði Frakka í Atlasfjöll-
um austanverðum síðan í ág-
úst í fyrra.
BÆNDUR
■
■
Nýkomin nokkur stykki af •
■
hinum viðurkenndu „Weat- ■
f r m
hershields“ dráttarvélahús- •
■
um úr stáli, fyrir Ferguson j
bcnzín- og diesel og Ford- j
, , , ■
son benzmdrattarvelar,
■
■
■
Einkaumboð:
■
■
■
Haraldur Sveinbjarnarsin j
Slnorrabrhut 22, Pósthólf [
301. Sími 2509.
Blaðið France Soir í París
skýrir frá því að hershöfðing-
inn fari þess á leit að verða
leystur frá störfum í Alsír og
færður heim til Frakklands.
Hann rökstyðji þessa beiðni
með því, að hann sé í grund-
vallaratriðum ósammála ýms-
um aðförum franskra stjórnar-
valda í baráttu þeirra við
sjálfstæðishrejTingu Serkja í
Alsír.
Blaðið Le Momle heldur því
fram að de Bollardiere hafi til-
kynnt Robert Lacoste Alsír-
málaráðherra og Raoul Salan,
yfirhershöfðingja alls franska
liðsins í Alsír, að „án virks
stuðnings alþýðu manna er
verkefnið sem hemum er falið

Fyrir skömmu var allur ReyJcjanesskaginn mjallahvítur. En svo kom sunnanvindwr
og hiti. Þannig leit Hengillinn út á föstudagsmorguninn, hœsta fjalliö á skaganum
Það er ekki um að villast, vorið er að koma. Ef ekki kemur noröanátt og snjóar er
hver dagurinn síðastur til skíðaferða á þessu vori.
óleysanlegt; sé undirokunar-
stefnu fylgt í blindni kemur
fyrr eða síðar að því, að við
eigum ekki um annað að velja
en algera uppgjöf eða að heyja,
útrýmingarstyrjöld.“
Fregnin um að de Bollardiere
hershöfðingi hafi beðizt lausn-
ar liefur vakið mikla athygli i
Frakklandi, þar sem deilur
magnast stöðugt út af hernað-
inum í Alsír.
Bourges Maunoury, land-
varnaráðherra í ríkisstjórn sós*
íaldemókratans Mollets, hefur
höfðað mál gegn einum kunn-
asta blaðamanni Frakklands,
Jean-Jaques Servan-Schreiber,
ritstjóra vikublaðsins l’Express,
Servan-Schreiber var kallaður
í herinn í fyrra og sendur tií
Alsír. Að því talið var til að
losa ríkisstjórnina við gagn-
rýni hans. Nú er Servan-Schrei*
ber kominn heim eftir átta’
mánaða herþjónustu og hefur,
ritað hverja greipina tannarri
snjalíárí í bl.að; sitt, þar seirí
hann deilir af mikilli þekkingu
á stefn.u ríkisstjórnarjnnar,
Lýsir hann því af eigin raun,
hvernig hryðjuverk, pyndingar
fanga og eyðing heilla byggð-
arlaga hefur haft þau áhrif,
að þjappa Serkjum saman gegn
Frökkum. Ákæran gegn Ser-
van-Schreiber er á þá leið, að
hann hafi með skrifum sínum
rægt franska herinn í Alsír.
Skjóts árangurs
ekki að vænta
Bandaríkjastjórn stefnir að
því að ýta undir ríkin í Aust-
ur-Evrópu að losa sig undari
yfirráðum Sovétríkjanna, sagðJ
Eisenhower BandaríkjaforsetJ
við fréttamenn nýlega. Viðí
því er ekki að búast að þessj
breyting geti gerzt í einu vet*
fangi, bætti hann við. \