Nýi tíminn - 11.04.1957, Blaðsíða 11

Fbnmtudagnr 11. apríl 1957 — NÝI TÍMINN — (ILfc.
Bændaför til Sovétríkjanna
Framhalci af 7. siðu.
Byggingar sýningarinn-
ar — Búíé og jarðar-
gróði
Byggingar landbúnaðarsýn-
ingarinnar eru mai'gskonar
sem vænta má. En meginregl-
an er þessi: Hvert riki á sína
sérstöku sýningarhöll, þar
sem það sýnir afrakstur síns
landbúnaðar og annað það er
honum viðkemur. Eru hallir
þessar liver um sig í gömlum
þjóðlegum byggingarstíl hvers
ríkis. Sjaldan finnur íslend-
ingur eins til fátæktar sinn-
ar eigin þjóðar á þjóðlegum
íslenzkum varanlegum bygg-
ingum í íslenzkum stíl, eins
og þegar hann stendur
frammi fyrir slíkum hlutum
erlendis. En auk þessara sýn-
ingarhalla eiga svo ýms
minni svæði einnig sínar, enn
fremur vissar framleiðslu-
greinar, o. s. frv. Þá eru auð-
vitað hus fyrir skepnur, íbúðir
starfsfólks sem hlýtur að vera
mjög margt o. fl.
í þessum sýningarhöllum
gat að líta fjölmargar tegund-
ir af landbúnaðarframleiðslu
Sovétríkjanna, ásamt iðnaðar-
vörum úr þeim unnum. Hér
verður ekki komið með neina
upptalningu, því hún mundi
hvort sem er ná svo skammt.
Þvi læt ég nægja að benda á
hina óhemju fjölbreytni
landshátta og loftslags í
þessum víðlendu ríkjum, vest-
an úr kornsléttum Mið-Evrópu
austur að Kyrrahafi, norðan
frá íshafi, súður í liálendi
Mið-Asiu og suðrænt loftslag
Kákasus og Krím. Hver sá, er
þetta hefur í huga, getur
ímyndað sér hvort ekki muni
allmargir hlutir hafa verið
girnilegir til fróðleiks.
Því auk þess, sem til sýnis
var af beinum jarðargróða og
vörum uunum úr lionum, var
búfjársýningin. Þar voru
sýndar fjölmargar tegundir
af na.utgripum, kindum, svín-
um, geitum og hestum o. fl.
Það voru ekki margir einstak-
lingar af hverri tegund. Sum-
ar nautgripategundir ætlaðar
eingöngu til mjólkurfram-
leiðslu og enn aðrar. hvort-
tveggja. Oklcur var sagt að
34 nautgripakyn væru í Sov-
étríkjunum, en ekki væru þau
öll hreinræktuð. Mörg af þeim
eru innflutt á síðustu áratug-
um.
Samá má segja um sauðfé.
Við sáum sauðfjárkyn sem
voru ætluð til ullarframleiðslu,
önnur til kjötframleiðslu og
enn önnur til loðskinnafram-
Ieiðslu. Þar var mest lagt upp
úr frjóseminni, að ærnar ættu
sem flest lömb.
Af ýmsum tegundum geita
var mér mest st&rsýnt á eina
•tégund með geysistórum, út-
. stæðum, snúnum hornum. Hún
. var blendingur af Angorageit
•og annarri tegund. Þessi geit
er ræktuð á hinunv þurru' liá-
lendum Mið-Asíu og gefur af
sér bæði mikia. og afarverð-
mæta ull, seni notuð er m. a.
í hiri dýrustu kvensjöl. Þá
voru deildir með svínum, ali-
fugium, hestum og býílugum,
En'-ttð iý-sa því öllu vn;ri of
láagtnál.
komið um þennan langa veg
og var að skoða kindurnar
sínar þarna með meiru. Síðar
sáum við fleiri slíka hópa
víðsvegar, a. m. k. einn frá
Lettlandi sem mér er sérstak-
lega. nokkuð minnisstæður.
Þetta virtist okkur bepda til
þess að tilgangur sýningarinn-
ar væri sá að vera sístarfandi
skóli til aukinnar þekkingar
á landbúnaðinum fyrir þjóðir
sovétlýðveldanna.
Annað atriði skal líka bent
á. Árlega er skipt um bæði
sýningargripi og framleiðslu-
vörur sem sýndar eru. Fer
fram samkeppni um að fá að
taka þátt i sýningunni og
þykir heiður að verða fyrir
vali. Án efa örfar þetta fram-
takið til þess að keppa að
því að framleiða góðar og
vandaðar vörur. Þessi sam-
keppni fer fram milli sam-
yrkjubúanna, ríkisbúanna,
verksmiðjanna og annarra
framleiðslufyrirtkja. Er liér
sýnilega að verki sú hin sama
viðleitni, sem reynt virðist
að nota sc-m víðast er því
verður við komið til þess að
örfa framleiðsluna.
Þá skal einnig bent á þriðja
þáttinn e.t.v. engu ómerkari
hinum, en það er það samstarf
hinna mörgu þjóða sem á sýn-
ingunni birtist. Það er mín
skoðun að landbúnaðarsýning-
in muni einnig að þessu leyti
liafa sín áhrif til að efla
bræðraþel og vináttu þessara
Véladeildin
Véladeildin var einnig ein
aðaldeildin á sýningunni, og
var í geysimikilli byggingu.
Sem dæmi um stærð hennar
má geta þess að sitt hvorum
megin við aðaldyrnar ofan-
verðar var komið fyrir dálitl-
um pöllum, sem aðeins virtust
eins og litlar hillur á veggn-
um. En á hvorum palii stóðu
þó þrjár stórar beltisdráttar-
véiar, eins og þær stæi’stu
sem við þekkjum hér heima.
Inni í skálanum var fjöldi véla
m. a. ýmsar akuryrkjuvélar,
sem ég hafði aldrei séð en
einnig margar sem maður
kannaðist við. Þá voru einnig
margar tegundir bifreiða bæði
vöru og fólksflutningabílai'.
Einna mest gaman hafði ég
af að skoða lítinn Moskvits
fólksbíl með tveimur drifum,
sem ég held að yæri úrvals
góður á okkar vegum á lands-
byggðinni. En okkur var sagt
að ennþá hefðu þessir bílar
ekki verið framleiddir til sölu
úr landi.
Áður en sagt er skilið við
sýningúrin verðuri aðeins að
minnast á helztu listaverkin
sem skreyta hana. Yfir aðal-
inngangi hennar er líkneski af
manni og konu með stórt
knippi kornaxa sem þau halda
á lofti. Og á aðaltorginu sem
heitir torg samyrkjubúanna er
stór gosbrunnur. Heitir hann
gosbrunnur þjóðavinó.ttu sov-
étþjóðanna. Er sjálf brunn-
skálinn mjög fagurt listaverk.
En á háum fótstöllum kring-
um hann standa myndastytt-
ur af tólf stúlkum í þjóðbún-
ingum og á hver að tákna
fulltrúa hvers lýðveldanna.
fyrir sig. En allt listaverkið
sem heild á að tákna innbyrð-
is vináttu og samheldni sov-
étþjóðanna eins og nafnið
bendir til. Þetta er aðeins ó-
fullkomin lýsing á einu þeirra
mörgu listaverka, sem prýða
þennan stað, en jafnframt
það, sem mér fannst einna
mest tii um og þess vegna
fremur öðrum valið til frá-
sagnar.
Hvaða þýðingu heíur
sýningin
Ekki dylst, neinum, er sýn-
inguna skoðar, að hún hlýtur
að liafa kostað mikið fé, enda
sterkir aoilar bak víð. En éin-
hverjum kann að virðast sem vináttubönd sem binda lönd
mildu sé til kostað, að liafa. okkar beggja og önnur lönd,
hana standandi opna meiri eins og t. d. samband Noregs1
hluta ársins.
Þeirri spurningu mun e.t.v.
bezt svarað með því að lýsa
dálítið öðru, sem fyrir okkur
ber. Alla dagana, sem við
vorum þarna var þar fullt af
fólki, alla hluti að skoða. En
einn daginn sáum við hóp
nokkurn af bæði körlum og
körium, ’ sem . vakti sérstaka
eftirtekt okkar. Þóttumst við
þelckjá þar mongólsk þjóðai’-
einkenni. Það kom. líka á dag-
-ihn. Þetta var hrendafólk aust-
an úr Miðasíu, sem þar lif-
ir á karakúlfjárrækt, Enda
voru karlarnir sumir með
geysistórar loðsskinnshúfur,
þótt ekki væri kalte á okkar
mælikvarða. . Fleira var í
klæðrtburði' þess sérkeunilegt
Fiskveiðasjóður
Framhald af 2. síðu.
án þess að mikil brevting til
hins verra ætti sér stað á fram-
lögum til hinna aðilanna, og
stafar það af. nokkru hærri
heildartekjum samkvæmt tillög-
unni.
★ KA NNSÖKNAIISTOFN
UN SJÁVARÚTVEGSINS
TRYGGT STOFNFÉ
Eins og áður getur rennur
V%% útflutningsgjaldsins til
greiðslu stofnkostnaðar bygg-
ingar til fiskiðnaðarrannsókna
og fiskifræðirannsókna. Þetta
gjald er tímabundið og gildir til
ársloka n.k. samkvæmt lögum
nr. 92/1953.
I byggingu þessari er ætlað
að sameinaðar verði allar rann-
sóknir í þágu sjávarútvegsins.
Þegar hefur verið reistur nokk-
ur hluti byggingarinnar og tek-
inn í notkun, og nauðsynlegt er
að framkvæmdum verði haldið
áfram, en til þess er óhjá-
kvæmilegt, að tekjur, sem ætl-
aðar hafa verið til byggingar-
innar fram að þessu, renni til
liennar áfram. Fniinvarpið ger-
þjóða, sem tala ólíkar tungur,
búa við ólík skilyrði, hafa ó-
lík trúarbrögð o. m. fl. en
mynda þó eitt stærsta þjóða-
samband veraldar.
(I næstu grein mun rætt um
samyrkjubúskap og ríkisbúin
að því leyti sem nefndinni
gafst kostur á að kynna sér
þau mál).
ir ráð fyrir að til rannsóknar-
stofnunar þessarar renni 4%
af útflutningsgjaldinu og er það
ekki tímabundið. Þegar bygg-
ingu hússins er lokið, skal
gjaldinu varið til kaupa á rann-
sóknartækjum svo og til við-
halds byggingunni og tækjuni
stofnunarinnai’".
ICanadíslcur seudiherra
fTramhald af 2. síðu.
landi sínu af fyllstu hollustu og
trúnaði. Hinar stöðugu ofsóknir
hefðu verið honum um megn
og hann hefði því fengið tauga-
áfall og stytt sér aldur. Allir
vinir hans hörmuðu hið svip-
lega fráfall hans. Norman var
48 ára gamall.
Varneitaðam bíl -
skauf félk sitt
Hágrátandi 14 ára piltur
reikaði inn úr dyrunum á
lögregíustöðinni í St. Joseph
í Missouri í Bandaríkjunum
á sunnudaginn og' skýrði lög-
regluþjónunum frá því, að
hann væri nýbúinn að skjóta
nær alla ástvini sína.
Ástæðan til ódæðisverks-
ins var að faðiv drengsins
hafði neitað að lána hon-
um bíl fjölskyldunnar. Hann
hljóp út í bræði, útvegaði
sér byssu, fór aftur heim
og skaut föður siun, móður
sína, 11 ára systur sína og
tvítugaii bróður til baná.
Annar bróðir slapp, wgna
þess að hann var ekki heima.
Bréf BálgcEitíns
Farmhald af 6. síðu
| Öðru. Eg held að þér, herra for-
sætisráðherra, um að sovét-! sætisráðlierra, séuð mér sam-
stjórnin leitast af einlægni við mála um, að þjóðir okkar virði
að koma á sambandi við Nor-'l'og meti hvor aðra. Sovétþjóð-
eg, sem hyggist: á vináttu og
fullu trausti. Við teljum, að
nauðsynleg skilyrði séu fyrir
hendi til þess og að slíkt sam-
band muni aðeins vera til gagns
löndum okkar beggja. Gangi
lönd okkar inn á braut, sem
leiðir til varanlegrar vináttu,
mun það auk þess tvímælalaust
bæta allt ástandið í norður-
hluta Evrópu, svo að hægt
verði að koma á varanlegum
og óraskanlegum friði i allri
Norðiir-Evrópu.
Bætt sambúð. (Soyétríkjanna og
Noregs á að sjálfsögðn ekki á
nokkurn liátt að veikja þau
unum er vel kunnugt, að Norð-
menn hafa lagt fram ómetan-
legan skerf í fjársjóð heims-
menningarinnár. Hin hugprúða
og frelsisunnandi norska þjóð
liefur fætt mannkyninu mikla
rithöfunda, tónlistarmenn og
vísindamenn.
Samskipti okkar liafa frá fornu
fari auðkennzt af vináttu. Það
er t. d. nóg að minna á hiná
glæsilegu samvinnu norskra og
sovézkra heimskautakcnniiða
og hin aldagömlu samskipti í-
búa Norður-Nórégs og íbúa
norðurhéraða Evrópuliluta Sov-
étríkjanna. Þessa góðu sam-
vinnu ætti að okkar áliti að
efla og auka á allan hátt.
og Bandaríkjanna og Bretlánds. Oovétstjórnin gerir og mun
Við leitumst sjálfir við að eiga i framtíðinni gera allt það
góð samskipti við vesturveldin. sem hún getur til að vinátta
þjóða okkar beggja aukist og
IT’ins og þér vitið, höfum við eflist. Henni er það einlægt á-
mjög góð samskipti við luigamál, að samskipti Sovét-
Finnland. Við metum rnjög mik- ríkjanna og Noregs verði by'ggð
ils vináttuna við þetta land og á fullkomnu jafnrétti, gagn-
atorkumikla þjóð þess, og það kvæmri virðingu fyrir fullveldi
því fremur að áður var margt, hvors annars og þeim þjóðfó-
sem skildi milli landa okkar. ■ lagsforrnum og þjóðlífsháttum
Því vaknar sú .spurning: Hvers
vegna géta samskiþti Sovétríkj-
arina og Noregs ekki verið eins
góð og vinsamleg og samskipti
Sovétrík janna og Finnlands ?
Við; erum nágrannar, og það
eitt skapar nauðsynleg skilyrði
fyrir náinni samvinnu landa
okkar beggja á> mörgum aivið-
Um. Sovétríkin og Noregui’ hafa
fyrja okkai augti. Nú var það aldrai borið. vopiv hyojt gega
sem í löndunum ríkja, og að
þessi samskipti verði til að
auðga báðar þjóðirpar af ver-
aldlegum og andlegum verð-
mætum. Við teljum.sérstaklega,
að hægv sé að halda> áfram að
auka yerzlunina báðum þjóðum
til gagns, efla. samyinnu á syiði
vísinda, menníngai’ og .íþrótta.
Við vonum, að norska rikis-
stjómin . .~r-i . riktefítjóim er
» • *
mynduð er af Verkamanna-
flokknum, sem er í nánum
tengslum við norskan verkalýð,
muni finna leiðir til að efla
hina vinsamlegu samvinnu milli
landa okkar beggja.
Frekari efling öryggisins í Norð-
ur-Evrópu ereins ogmálin horfa
við nú, á margan liátt komin
undir stjórn Noregs, undir því,
livort hún reynist fús að hopa
hvergi fyrir þeim árásaröflum,
sem reyna að koma af stað ill-
indum milli Sovétríkjanna og
Noregs og valda viðsjám við
norðurlandamæri Sovétríkj-
anna.
Við teljum afar mikilsvert að
ná samkomulagi við- ríkis-
stjórn Noregs um samskipti
okkar og um allt hið alþjóð-
lega ástand yfirleitt, og við
teljum að þau kynni sem við
höfum haft hvorir af öðrum
hafi borið árangur. Það er því
skoðun sovétstjórnarinnar, að
gagn'egl væri að halda áfram
viðleitni okkar til að finna á
! hvern hátt haga skuli samstarfi
; landa okkar beggja, svo að
: báðir hafi liag af og það geti
; orðið til að efla friðinn í Norð-
ur-Evrópu.
1 Við vonum að þér og norska
1 ríkisstjórnin taki það sem við
| llfifum lagt til málanna hér að
j framan til nauðsynlegrar íhug-
j unar. Við erum fyrir okkar
leyti fúsir til að ky.nna okkur
af fyllstu vinsemcl tillögjir> um
i frelcari þróun samskipta Sovét-
l ríkjanna og Noregs, sem rilua-
ístjóm Noregs kynni að.vUja
lleggjafram. • .
j Með. einlægri virðingu
N, BúlKttnín." i