Nýi tíminn - 11.04.1957, Blaðsíða 9

4
ORÐSENDINGAR
Til Gregory. Við þökk-
um þér kærlega fyrir
kveðjuna og fyrir skrýtlu-
royndma, sem ef til vill
kemur í næsta blaði, eíns
er myndin þín af Geysi
ágæt og kemur kannski
bráðum í blaðinu. Við
iætlum að nota tækifærið
tii að tala aðeins um
Enyndir, sem við fáum
sendar. Til þess að mynd
:geti komið í blaðinu þarf
að vera hægt að gera af
lienni myndamót-og sum-
ar myndirnar, sem við
'faum eru þannig að þær
koma illa út á mynda-
rnóti, það eru einkum
anyndir í fölbláum litum
Og skyggðar blýants-
anyndir. Bezt er að mynd-
'jrnar séu með hreinum
línum og helzt farið ofan
LITLA
KROSSGÁTAN
'f í M
■ WM ■ 3
T~ (, É
i m 'm 7
g B 1
m wj/ýá 4
Lárétt skýring: 1 svip-
nr, 3 ármynni, 5 sveit, 7
hey.... 8 forsetning, 9
hanga.
Lóðrétt skýring: 1 fjall
8 stúlka, 4 horía fast, 6
hreinlætistæki.
ILansn á síðustu gátu:
Lárétt: 1 arfi 3 ys 5
Ijós, 7 súpa, 8 rá, 9 hafa.
Lóðrétt: 1 aular, 2 fjós,
4 stafa, 6 stafa.
í strikin með teiknibleki
eða bara bleki, ef þið eig-
ið ekki blek gerir ekkert
til þó þið sendið blýants-
mynd, við getum f arið of-
an í línurnar og skýrt
þær. Eins og til dæmis
skrítlumynd Gregorys,
sem er blýantsmynd.
Anna á Grund. Þökk
fyrir bréfið þitt, við mun-
um birta textann Við
gengum tvö, seinna og
tölublaðið, sem þig vant-
færð þú sent.
Spurningar
1 Hvað mundir þú gera,
ef þú værir ósýnileg-
ur?
2 Hvers mundir þú óska,
ef þú ættir eina ósk?
ar þú ert orðinn stór?
Sendið Óskastundinni
svör við þessum spurn-
ingum í bréfi. Þið þurf-
ið ekki að svara öllum i
einu, heldur þeirri, sem
ykkur finnst bezt að
svara. Síðan birtum við
beztu og skemmtilegustu
svörin. Smá verðlaun
gætu komið til greina
fyrir sérstaklega skefnmti
legt eða gott svar.
Hann vildi verða
góður ntaður
Fúsi, sem er þriggja
ára gamall, var eitt sinn
spurður að því, hvort
hann ætlaði ekki að
verða prestur, þegar
hann væri orðinn stór,
„Nei, ég ætla bara að
að verða góður maður“,
sagði Fúsi.
‘&-I
Itnl
Þessa mjmd teiknaði 6
ára snáði úr Stranda-
sýslu. Myndinni fylgdu
þessi orð: Kæra Óska-
stund! Ég sendi þér lirút,
sem ég teiknaði. Hvernig
er skriftin. Vertu sæl.
iJóhann Sigm. Sigurðsson,
;Litla-Fjarðarhorni. Þar
! sex ára er ekki hægt að
j segja annað, en að skrift-
in sé alveg ágæt; þó
kannski sé ekki sem ör-
uggast haldið á pennan-
um ennþá, spáum við því
að einhverntima eigi sá
litll eftir að skrifa
þokkalega.
Ráðningar
Ráðningar á gátum í síð-
asta biaði:
1 ráðning
2. fá-kar
3. Róm.
4. ís-af-jörð.
5. ber
6. Síða.
7 skyggni.
8. Krá-ka.
9. Þau ráða bæði kjól og
kalli.
10. hæstarétt.
GÁTA
Hvað líggur í göngum
méð löngum spöngum,
gullinu fegra,
en grípa má þó enginn?
Laugardagm* 6. apríl 1957 — 3. árgangur — 14. tölublað
Ritstjóri: Viiborg Dagbjartsdóttir — Útgcfandi: Þjóðviljinn
Snorri Stiirliisoii
Ef útlendingur væri
spurður að þvi hvern
hann teldi merkasta
mann, sem fsland hefði
alið, myndi hann að lík-
indum svara, að hann
teldi Snorra Sturluson
merkastan allra íslend-
inga. Vissulega er ekkí
gott að ákveða hver er
merkastur, en víst er
um það að Snorri mun
einna frægastur fslend-
inga fyrr og síðar. Hann
fæddist í Hvammi í DöJ-
um árið 1178. Faðir hans
var Hvamm-Sturla og var
Snorri yngstur Sturlu-
sona, hinir voru Þórður
og Sighvatur. Þegar
Snoi’ri var fimm vetra
andaðist faðir hans, én
hann fór í fóstur til Jóns
I.oftssonar í Odda Þar
var þá helzta menntaset-
ur landsins og mun
Snorra hafa orðið gott
af veru sinni þar. Hann
var gáfaður, glæsilegur
og fégjam eins og þeir
Sturlungar flestir. Hann
giftist oft og voru konur
hans hver annarri ríkari.
Þannig varð Snorri um
tima ríkasti maður lands-
ins. Ekki var hann ýkja
friðsamur og átti oft í
iiideilum bæði hér heima
og ( Noregi. Þá var
Hákon gamli konungur í
Noregi og hann hafði
mikinn hug á að vinna
ísland undir sig. Hann
reyndi að fá Snorra til
liðs við sig, en Snorri
vildi ekki stuðia að nein-
um landráðum og var'
mjög andvígur valda-
brölti málamanna Hákon-
ar konungs hér á landi.
Það varð honum líka að
fjörtjóni. Menn Hákonar
drápu hann árið 1241 í
Reykholti. Snorri er
írægur fyrir rit sín og
þeirra merkust eru
Heimskringla og Edda.
Hér með fylgir teiknufi
mynd af Snorra, það er
11 ára drengur Marínó
að nafni, sem teiknaði
myndiná. Hann kvaðst
ekki treysta sér til að
láta sjást framan .
Snorra svo gáfulegur,
sem hann muni hafa ver-
ið. Það væri ekki á færi
nema mestu snillinga að
Framhald á 3. síðu
Fóeiit orð um barnabœkur
Framhald af 4. síðu
er við að lesa um þessi efni,
mun varla telja þá sögu góða,
sem ekki kemur honum í
þannig sefjunarástand.
Glæpasögur fyrir börn og
unglinga áttu hér ekki mikiu
fylgi að fagna lengi vel. Þjóð-
in er fremur kunnáttulítil í
morðum og stríðsmenn fáir.
Höfundar, sem frumsemja
þessar bækur hér, hafa allt til
þessa verið deigir við stór-
glæpina. Við höfum átt hér
nokkra allgóða barnabókahöf-
unda, þó áð ekki verði nafn-
greindir hér, enda eru þeir
margir hverjir að gefast upp
fyrir þýðingarleysi sínu, svo
að þeir, sem eftir eru og reyna
að skrifa fyrir skynigæddar
verur, verður nú að telja til
algjörra undantekninga. Svo
djúpt niður er þessi tegund
bóka að sökkva, að enginn rit-
höfundur, sem nokkurs virðir
þann titil sinn, lætur sér til
hugar koma að skrifa bók
fyrir bernsku og æsku þjóðar
sinnar. Barna- og unglingabók
er nefnilega ekki bók lengur.
Framvegis munum við
hvorki fá Kátan pilt né Sig-
rúnu á Sunnuhvoli frá stór-
ská.ldum hinna Norðurlanda-
þjóðanna. Þar í löndum virðist
ekki lengur litið á börn sem
skynigæddar verur með leit-
andi hugi. Hér á íslandi eigum
við nógu stóran hóp til þýð-
inga á reyfurum þaðan í stað-
inn. Allt of margt af því fólki,
sem gefur sig að þeirri iðju,
er smekklaust á stil og heyrn-
arlaust á hljóm í setningu.
Nokkrir þeir, sem frumsemja,
eru teknir að reyna að segja
frá einhverju yfirspenntu, ein-
hverju æsandi, einhverju, sem
alls ekki verði slegið út í
reyfaramennsku. Dettur þeim
þá helzt í hug hverskonar
leynifélagsskapur, undraflug-
vélar og flugslys, jafnvel
hrap í klettum og drtikknanir
niður um ís og annað það,
sem þægilegt er að grípa til.
Umfram allt að skrifa þannig
að hvergi reyni á sjálfstæða
hugsun Iesanda. Auk þeirra,
sem þannig- skrifa og hinna,
sem enn teljast til undantekn-
inga, eru margir hér, sem
skrifa barnabækur fullar af
væmni um ekki neitt, og er sá
hópurimi líklega fjölmennast-
ur. En við því er auðvitað
ekkert að segja. Það er eðli-
legt og hefur sennilega enga
hættu í för með sér.
Sú þróun, sem hér er í
stöðugum vexti, höfum við
ekki kallað yfir okkur vitandi
vits. Hún hefur ekki átt neina
sérstaka formælendur hér
fram til þessa og liklega hef-
ur hún hvergi átt þá upphaf-
lega. En hún er staðreynd
eigi að síður og veldur þvi,
hve almennur sá skilningur er
að verða, að barna- og ungl-
ingabækur eigi að efni til að
vera utan við líf og tilveru.
Ég hef stundum horft á
fólk í bókaverziunum hér fyr-
ir jólin, þegar það er að velja
börnum sínum bækur til jóla-
gjafa. Mikill hluti þess kaupir
handa börnum sínum aðeins
þær bækur, sem ég myndi telja
hið ómerkilegasta þvaður. Þarf
ekki lengi að athuga þetta
til þess að komast að raun
um, að fólk þetta kaupir helzt
þær bækurnar, sem mest hafa
verið auglýstar. Ég þekki
þetta. fólk, það er sama fólkið,
sem ég vissi á æskuárum sín-
um gleypa í sig sögur Jóns
Thoroddsen, Einars Kvaran og
Jóns Trausta, gráta örlög
Viktoríu með Hamsun, stafa
sig með ákefð fram úr bókum
Gunnars Gunnarssonar jafn-
óðum og þær komu út á
dönsku, tileinka sér með djúp-
um unaði Söngva förumanns-
ins, hrífast af Svörtum fjöðr-
um og kunna utanbókar langa
kafla úr bréfi til Láru. Nú
stendur þetta sama fólk hér í
bókabúðum og velur börnum
og barnabörnum sínum bækur.
Það stendur hér og biður um
bláa bók, græna bók, gula
bók eða rauða. Um efni er
lítið skeytt. Sé um það skeytt,
er beðið um eitthvað spenn-
andi fyrir strákinn t. d. leyni-
lögreglusögu, en handa telp-
unni um Drottningu myrkvið-
arins eða annað þessháttar.
Hvað kemur til, að fólk, sem
heldur að það sé fætt af einni
mestu bókmenntaþjóð heims-
ins og sjálft hefur strax á
unga aldri notið þeirra bók-
mennta, sem menning þjóðar-
innar gerði beztar, sýnir slík-
an menningarlegan fjandskap
í garð sinna eigin barna? Svar
við þeirri spurningu er nokk-
Fimmtudagur 11. apríl 1957 — NÝI TIMINN — (8
Framhald af 10. síðu
fyrir skömmu voru beint yfir,
eru til hinnar handar, himinn
ið í góða fjarlægð frá Reykjavík,
nokkurn spöl inn yfjr landið,
fær hann að leysa þá þraut að
undir og himinn yfir.
Þitt líf
og mitt líf
Og „pyndingarnar'1 halda á-
fram, það er flogið víðar og
leystar fleiri þrautir: Aftur og
aftur er þessi blindaði maður
látinn setjast á Keflavíkurflug-
völl og hefja sig aftur tii flugs.
Allan þennan tíma verður hann
án afláts að horfa á mælana í
borðinu fyrir framan sig. Eftir
þeim verður hann að fljúga.
Þannig er blindflug. Og það er
alls ekki verið að þessu til þess
að skemmta nokkrum misjafn-
lega innrættum blaðamönnum
við að horfa á. Til þess liggja al-
varlegri ástæður. Ef við skyldum
einhverntíma eiga eftir að ferð-
Stokkhólmsbúi nokkur hefur
fengið tilkynningu frá sænska
utanríkisráðuneytinu, um að
honum hafi tæmzt arfur í Sov-
étríkjunum. Svíinn var nánasti
ættingi öldungs í Riga, sem
lét eftir sig húseignir metnar
á 250.000 krónur. Skiptaréttur
í Sovétríkjunum hafði upp á
erfingjanum með hjálp sænskra
stjórnarvalda.
uð margþætt, en sterkir eru
þeir þættir, sem hér skal
mimist á.
ast roeð flugvél getur þitt líf og
nútt líf verið undir því komið
að flugmaðurinn geti hvenær
scm á þarf að halda flogið ai-
gerlcga blindandi og án þess að
,,sjá út úr augunum11 og skilað
þér niður til jarðarinnar aftur.
næstum því jafn mjúklega og
legði hann þig í sængina heima
hjá þér.
Forsetaúrskurður
Framhald af 2. síðu.
eða segi af sér. Þessi þögn
stjórnarskrárinnar bendir til
þess, að gert sé ráð íyrir, að í
]>essum tilvíkum sé jafnan vara-
mönnum til að drcifa, og styrk-
r það ennfremur áðurgreindan
skilning á ákvæði 31. gr. stjóm*
arskrárinnar.
Þegar til alls þessa er litið,
Arerður ekki talið, að efni frum-
varps þessa sé andstætt stjórn-
arskránni.
Urskurður minn verður þ\rí á
þá lund, að framkomin frávís-
unarkrafa verði ekki tekin til
greina“.
Gísli Guðmundsson flutti því
næst framsöguræðu af hálfu.
meirihluta allsherjarnefndar.
Mæla þrír þingmenn með að«
frumvarpið verði samþykkt ó»
breytt, en tveir (íhaldsþing-
mennirnir) höfðu ekki skilað
áliti. Annar þeirra, Bjö.rn Ólats-
son, kvað ástæðuna þá að beðið
hefði verið eftir forsetaúrskurð-
inum. Bað hann um að umræð-
unni yrði frestað, svo minni-
hluta ynnist tóm til að gefa út
nefndarálit. Varð forseti við
þeirrí beiðni.