Nýi tíminn - 05.10.1961, Blaðsíða 5

Fyrir helgina hitti Þjóðvilj- samið eina af merkari bókum, bezt að ráða heilt.
inn að máli Árna Björnsson,
cand. mag., en hann er á för-
um til Greifswald í Austur-
Þýzkalandi, þar sem hann verð-
ur lektor í íslenzkum fræðum
við norrænudeild Ernst-Moritz-
Arndtháskólanss. Árni er 29 ára
að aldri, fæddur að Þorbergs-
.stöðum í Dölum árið 1932 en
hefur átt heima í Reykjavík
írá fermingaraldri. Hann varð
stúdent frá Menntaskólanum í
Reykjavík 1953, hóf nám sama
haust í íslenzkum_ fræðum við
Háskóla íslands og lauk cand.
mag.-prófi í janúar 1961. Eft-
ir fyrrihlutapróf 1956 dvald-
ist hann rúmlega eitt ár í Prag
sem fulltrúi Stúdentaráðs Há-
skóla íslands og starfsmaður
Aiþjóðasambands stúdenta.
— Hefur íslenzka verið kennd
áður við skólann í Greifswald?
— Já, dr. Bruno Kress, sem
er forstöðumaður norrænudeild-
ar háskólans, hefur kennt ís-
lenzku þ,ar, en nú vill hann
auka íslenzkukennsluna. Dr.
Kress hefur stundað nám hér
við háskólann og hann hefur
sem skrifuð hefur verið um
íslenzka hljóðfræði. Síðasta ár-
ið fyrir stríð kenndi Ingvar
Brynjólfsson menntaskólakenn-
ari einnig íslenzku í Greifs-
wald en á undan honum
kenndi þar Eiður sálugi Kvar-
an nokkur ár.
— Ertu ráðinn til langs
tíma?
— Ég er ráðinn til tveggja
ára.
— Er þetta kunnur háskóli?
— Háskólinn í Greifswald
er yfir 500 ára gamall og
mjög vel þekktur, einkum
lækna'deildin.
— Hver eru tildrög þess, að
þú ræðst þarna austur?
— Bruno Kress, sem á
marga góðkunningja hér á
landi. skrifaði nokkrum þeirra
og bað þá að benda sér á mann
í starfið. Við mig töluðu meðal
annars af þeim sökum dr. Alex-
ander Jóhannesson og dr. Björn
Sigfússon og varð það úr, að
ég afréð að fara, enda ráðlögðu
mér það allir þeir menn hér
við háskólann, sem ég treysti
— Hvað hefur þú starfað hér
heima síðan þú laukst prófi?
— í sumar var ég við athug-
un á sögustöðum í Dalasýslu
á vegum Menningarsjóðs, sem
hefur á prjónunum útgáfu á
sögustaðalýsingu um ,allt ís-
land.
— Af hverju kýst þú heldur
að hverfa til starfa úti en að
fá þér atvinnu hér heima, t.d.
kennslu?
— Launakjör úti eru miklu
betri en þau, sem fást hér
heima. Hitt er þó miklu meira
atriði, að þarna gefst meira
tóm til þess að sinna áfram-
haldandi rannsóknum t.d. í
germanskri menningarsögu.
Hámarks vinnutími þarna
verður aðeins 12 tímar á viku.
Hér heima þurfa menn að
kenna um 40 stundir á viku
auk heimavinnu til þess að
hafa ofan í sig ,að éta, og eftir
það eru menn yfirleitt svo
þreyttir, að þeir hafa ekki þrek
til að sinna vísindastörfum,
enda segja prófessor.ar okkar,

að það sé reynslan að ágætir
menn, sem útskrifast úr ís-
lenzkum fræðum við háskól-
ann og byrja kennslu, t.d. í
gagnfræðaskóla, losni oft ekki
úr henni >allt sitt líf.
— Ertu ekkert smeykur við
að fara þarna austur fyrir
fyrir , tjaldið“ eins og ástand-
ið er nú í heimsmá’unum. Ber-
línardeiþm . í,ajgl^í«ni»ai
frv.?
— í fyrsta lagi hef ég enga
trú á öðru en að um deilumál-
in verði samið, en brjótist stríð
út á annað borð, tel ég mig
sízt óhultari hér í Reykjavík
með herstöð á næstu grösum.
— Hvenær ferðu austur?
— Ég fer á mánudaginn
kemur, 2. október.
Við þökkum Árna fj;rir .við-
talið og óskum honum góðrar
ferðar og góðs gengis í starfi
sínu í Greifswald. Árni vann
um skeið á námsárum s'num
sem prófarkalerari hjá Þióð-
vi’jsnum og kona hans, VU-
borg Harðardó'tir, hefur einn-
ig unnið hjá b’.aðinu sem próf- .
arka’esari og vinnur þar pú .
sem blaðamaður. Vilborg. er
við BA-nám í Háskóla íslands
og hyggst ljúka því um miijj- ,
an vetur, en að því loknu
mun hún halda til Greifswald
á eftir manni sínum. Þau hjóp.
eiga tvö börn.
iiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiimiiiimiiiiiiiiiiiMiiiiiiiummiiii!
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiimiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiimiiiiiiimmiiiimiiiimiiiiiiiiimmmmmimmmmmEmmmmimimi
VIRKJUN JOKULSÁR A FJðLLUM
GANGI FYRIR NðRSÁRVIRKJUN
^ —•
Alit sveitarstjórnarfiilltriía í Þingeyjarsýslum
Sl. sunnudag komu fulltrúar j
fareppsnefnda í Þingeyjarsýslum j
og bæjarstjórnar Húsavikur sam-
an til fundar á Húsavík til að
ræða virkjun Jökulsár á Fjöll-
nm. Samþykkti fundurinn álykt-
un, þar sem talið er „að þegar
á allt er litið, muni þjóðhags-
lega réttara að virkjun Jökulsár
verði gerð á undan virkjun
Þjórsár til stóriðju, jafnvel þó að
orka Þjórsár reynist samkvæmt
áætlun ekki dýrari en Jökulsár".
Jóhann Skaptason sýslumaður
og Áskell Einarsson bæjarstjóri
é Húsavík boðuðu til fundarins
allar hreppsnefndir í Norður- og
Suður-Þingeyjarsýslu, auk bæjar-
stjórnar Húsavíkur. Mættu menn
úr öllum hreppum nema Flat-
eyjarhreppi og Fjallahreppi, alls
61 fulltrúi. Elnnig., vtajr mætfur
á fundinum Rögnvaldur Þorláks-
son byggingarverkfræðingur, að
ósk fundarboðenda. Flutti Rögn-
valdur erindi um virkjunar-
xnöguleika JÖkulsár og um rann-
sóknir þær, sem fram hafa far-
ið á þeim en að erindinu loknu
urðu almennar umræður um
málið.
Svofelld ályktun var gerð með
samþykki allra fundarmanna:
„Sameiginlegur fundur hrepps-
nefnda Norður- 'og Suður-Þing-
eyjarsýslna og bæjarstjórnar
Húsavíkurkaupstaðar, boðaður af
sýslumanni þessara héraða og
bæjarfógeta Húsavíkur, haldinn
í samkomuhúsinu á Húsavík
sunnu.daginn 24. sept. 1961, lýsir
yfir því, að hánn telur eitt allra
þýðingarmesta viðfangsefni og
skyldu þjóðfélagsins, að leitast
við að koma í veg fyrir ósam-
ræmi milli landshluta í afkomu-
skilyrðum þegnanna.
Látur fundurinn svo á, að
miklir áframhaldandi flutningar
fólks til búsetu í þéttbýlinu, sem
myndazt hefur við Faxaflóa og
þar í grennd, stofni til þjóð-
hagslegra erfiðleika í stórum stíl
og hlutfallslega því meiri erfið-
leika, sem sú þróun á sér leng-
ur stað. Þetta telur fundurinn
að hafa beri í huga við allar
nýjar, stórar þjóðfélagslegar at-
vinnulífsframkvæmdir nú og
eftirleiðis og yfirleitt við hvers-
konar stuðning hins opinbera við
atvinnulífið í landinu. Komið þá
ekki sízt til greina að fram-
kvæmdir séu gerðar í þeirri röð,
sem heppilegast er til jafnvægis
að því er búsetuna snertir.
Fundurinn bendir á, að at-
vinnulífið á Norður- og Norð-
austurlandi vantar mótvægis-
kraft gegn aðdráttarafli. atvinnu-
stöðvanna syðra. Hefur þessvegna
hugmyndín um að virkja Jökulsá
á Fjöllum fyrsta íslenzkra fall-
vatna til stóriðju, yerið fagnað
hér um slóðir sem heppilegri
jafnvægisframkvæmd, er nauð-
syn líðandi stundar kallar eftir.
Utaf því sjónarmiði, sem til
mun vera, að virkjun Þjórsár
eigi að ganga á undan virkjun
Jökulsár á Fjöllum, végna mann-
fjöldans, sem þegar sé búsett-
ur syðra og þeim mörgu, sem
þangað flytjast árlega — og
þetta eigi að gera jafnvel þótt
Þjórsárvirkjunin yrði fyrirsjá-
anlega óhagkvæmari til stóriðju
— leggur fundurinn áherzlu á,
að sú skoðun er byggð á öfug-
um forsendum.
Fundurinn telur hiklaust, að
þegar á .allt er litið, muni þjóð-
hagslega réttara að virkjun Jök-
ulsár verði gerð á undan virkj-
un Þjórsár til stóriðju jafnvel
þó að orka Þjórsár reynist skv.
áætlun ekki dýrari en Jökuls-
ár.
Með skírskotun til þess, er' að
framan greinir, tekur fundurinn
einhuga undir ályktun síðasta
Alþingis, sem skoraði á ríkis-
stjórnina „að láta hraða gerð
fullnaðaráætlunar um virkjun
Jökulsár á Fjöllum og athugun
á hagnýtingu orkunnar til fram-
leiðslu á útflutningsvöru og úr-
ræðum til fjáröflunar í því
sambandi“.
Fundurinn lýsir yfir þakklæti
til Alþingis fyrir þá ályktun og
treystir því, að þeir þingmenn,
sem fluttu þingsályktunartillög-
una, fylgi málinu fast eftir
áfram“.
Sósíalistískun ‘
ríkin hafa bara
tvo d fimmtán
VÍNARBORG 20*9 — Aðalfull-
trúi Sovétríkjanna á ársfundi
hinnar alþjóðlegu kjarnorku-
málastofnunar, prófessor Vassilí
Emiljanoff, kvartaði undan því
í framsöguræðu sinni á fundin-
um, að framkvæmdanefnd
stofnunarinnar væri að mestu
leyti skipuð mönnum frá vina-
ríkjum Bandaríkjanna. Hann
benti á að aðeins tveir af
fimmtán mönnum í fram-
kvæmdastjórninni væru rá sós-
íalistísku ríkjunum og sagði að
slíkt misræmi hlyti að torvelda
heillaríkt samstarf innan stofn-
unarinnar.
argar
Styðjum s
— verða alltaf kjörorð S.Í.B.S.
Þannig fórust Þórði Bene-
diktssyni, framkvæmdastj.
berklasjúklinga orð á fundi
meö blaðamönnum síðastl.
fimmtudag, er skýrt var frá
næsta fjáröflunardegi sam-
takanna, berklavarnadegin-
um sem verður n.k. sunnu-
dag.
Fé bað sem inn kemur á
berklavarnadaginn getur hvorki
reist samtökin við né fellt þau,
2—3 hundruð þúsund kr. skipta
ekki svo miklu máli fyrir S.í.
B.S., en ef salan gengur vel, gef-
ur það okkur, sem störfum fyr-
ir samtökin, byr undir báða
vængi, það er hvatning um að
halda áfram á sömu braut — og
það skiptir mestu máli.
Sagt er að þörfin fyrir SÍBS
sé engin nú, miðað við það sem
áður var. En , það , er ekki , rétt,:
:Við höfujp ákvéfiið afPÍ6ta;’e^ki
staðar nun'ið yið að h.jálga sftýþ-
úm til sjóífsbjargar. og því höf.
u'm 'við tekið aðra • sjúklinga en
berklasjúklinga á hæli okkar,
svo sem brjóstholssjúklinga og
tauga- og geðsjúklinga, auk ann-
arra öryrkja.
í okkar þjóðfélagi er mikil
þörf á að hjálpa. öryrkjunum,
þeir munu nú vera um 3000 í
öllu landinu og aðeins lítið brotjlá}úklinga.,og ypíii,.. [Nfífðuflöndin
þeirra hefur fengið tækifæri til
að komast aftur á réttan kjöl í
atvinnulífinu. Þessvegna ákváð-
um við að reisa Múlalund og
nú hafa 75 öryrkjar dvalið á
Múlalundi og margir þeirra hafa
komizt þaðan í vinnu sem full-
gildir starfsmenn.
Á Múlalundi starfa nú 45 ör-
yrkjar. Árið 1960 voru vinnu-
stundir öryrkja á Múlalundi
40678 og á fyrra helming þessa
árs voru þær 23715. Verðmætin
sem fóru gegnum hendur öryrkj-
anna á Múlalundi sl. ár námu
samtals 2 millj. 214 þús. kr„
þeir fá greidd laun samkvæmt
Iðjutaxta og eftirspurn eftir
vinnu á Múlalundi hefur verið
gífurleg. Tala þeirra sem bíða
nú eftir vinnu er milli 60 og 70
manns. Því miður hefur ekki
tekizt að fullnýta húsið vegna
fjárskorts og stendur því efsta
hæðin óinnréttuð og ónothæf,
og þarf hún vissulega að fullger-
ast sem fyrst.
Á Reykjalundi eru einnig öll
vistpláss fullskipuð og margir
á biðlista og ætti þetta að nægja
til að sýna fram á, að SÍBS er
enn þörf og mun ávalít verða,
svo framarlega sem samtökin
geri sitt bezta til að halda réttri
stefnu. Styðjum sjúka til sjálfs-
bjargar — verða ávallt kjörorð
SÍBS. ' ,|0" • ,GV ' -
í sumaf' *'komurh víð '*á fót
yinnuútvegúharsttíð fyrir ör- '
yrkja Og' leituðu 90 örvrkjar til '
hénnar fyrsta mánuðinn. ‘ 49 báðu
um hjálp í átvinnuíéít óg fengit
12 þeirra atvinnú sem fullgildir
starfsmenn.
SÍBS hefur verið í norrænum,
samtökum berklasjúklinga und-
anfarin ár. en i sumar var stofn-
að alheijpsb.andalag brjósthols-
beðin um að aðstoða samtök í
öðrum löndurn sem skemmsa eru .
á veg komin. Oddur Ólafsson
yfirlæknir á Reykjalundi var
kosinn varaformaður alheims-
samtakanna.
Þannig fórust fulltrúum S.f.
B.S. orð á fundinum með blaða-
mönnum. Því má bæta við að
blað samtakanna og merki verða
seld um land allt n.k. sunnudag
og merkin verða jafnframt
happdrætti, þar sem dregið verð-
ur um nokkra vinninga.
'T. ’
Fimmtudagur 5. október 1961 — NÝI TÍMINN -- t$