Nýi tíminn - 16.05.1963, Blaðsíða 2

2 SlÐA
NÝI TIMINN
Fimmtudagur 16. ma5 1963
Yfirlýsing Tímans
FRAMSÓKN
#11
siðri
her-
„engu
námsflokkur en stjórnarflokkarnir
Guðmundur S. Hofdu!
Eins og frá er skýrt á
forsíöu blaðsins í dag lýsti
Tíminn í gær yfir algerum
stuðningi við hernámsstefn-
una og aðild íslands að
NATO, en Varðbergsmenn
innan Framsóknar vildu
ekki lengur una þögn blaðs-
ins um afstöðu flokksins til
hernámsins.
Það leynir sér ekki, að það er
hið „skipulagða lið“ Varðbergs-
manna innan Framsóknarflokks-
ins, sem hefur krafizt bess að
þessi yfirlýsing yrði gefin. En
Varðbergsmenn í Framsókn hafa
verið múlbundnir um nokkurt
skeið og hafa þeir óspart kvart-
að yfir þeirri meðferð við hin
hernámsblöðin, meðal annars
birtist eitt ópið frá þeim á for-
síðu Alþýðublaðsins i gaer. Það
var ætlun Framsóknarflokksins
að þegja sem fastast um stefnu
flokksins í hemámsmálum fram
yfir kosningar, en nú hefur
stjóm flokksins neyðzt til þess
að gefa út yfírlýsingu um holl-
ustu við NATÓ að kröfu Varð-
bergsmanna. En jafnframt biðst
flokkurinn auðmjúklega vægðar
og segir að ekki megi kjósa um
hemámsstefnuna!
Engu síðri hcrnámsflokkur
en stjórnarflokkarnir
Yfirlýsingin á forsíðu Tímans
er orðuð á þessa leið: ..„ekki
verður kosið um Atianzhafs-
bandalagið i þessum kosningum
eða hvort fylgt skuli hlutleysis-
stefnu. Framsóknarflokkurinn er
fylgjandi aðild að Atlanzhafs-
bandalaginu engu siður en
stjórnarflokkarnir og áréttaði
það skýrt á nýloknu flokksþingi
sinu".
Ekki verður það orðað öllu
skýrar en hér er gert. að Fram-
sóknarflokkurinn sver hemáms-
stefnunni fulla hollustu og þar
með utanríkisstefnu núverandi
Stjómarflokka.
Framsókn segist hins vegar
þessa stundina vera andvig máls-
meðferð þeirra á landhelgismál-
inu og Efnahagsbandalagsmál-
inu. En þar er aðcins um að
ræða afleiðingar þeirrar utanrík-
isstefnu hernámsstefnunnar, sem
Tfminn segir í gær að Framsókn
sé fylgjandi „engu síður en
stjórnarflokkarnir". Sú stefna er
að innlima Island endanlcga S
hemaðar- og efnahagsblakkir
vesturveldanna, og það þýðir þvi
lítt fyrir Framsókn að lýsa sig
andvíga afleiðingum þeirrar
stefnu, en fylgjandi orsökunum.
Hið „skipulagða Iið“ Varð-
bergsmanna ræður stefnu
Framsóknar
I yfirlýsingunni á forsíðu Tím-
ans í gær játar Framsóknar-
flokkurinn það, að meginstefn-
ur í utanríkismálum eru aðeins
tvær: Hemámsstefnan eða hlut-
leysisstefnan. Og Framsóknar-
flokkurinn hefur nú gefið ótví-
ræða yfirlýsingu um að hann
fylgi hemámsstefnunni. Sú yfir-
lýsing er þó tvimælalaust ekki i
að vilja alls þorra kjósenda
Framsóknarflokksins, heidur er .
þar um að ræða þá stefnu sem j
klíka Varðbegsmanna í Reykja-
vik knýr fram í krafti áhrifa
sinna innan flokksstjórnarinnar.
— Á það má minna, að meiri- J
hlutinn af kjósendum í kjördæmi ;
Eysteins Jónssonar skrifaði und- |
ir kröfu Samtaka hernámsand-;
stæðinga um að ísland segði I
sig úr Atlanzhafsbandalaginu.
og tæki upp hlutleysisstefnu.
Framsókn hefur nú svarað vilja-
yfirlýsingu þessara kjósenda á ó- j
tvíræðan hátt; þeir skulu engu ]
ráða um stefnu flokksins; Varð- ;
bergsmenn hafa þar bæði tögl
og hagldir.
Dylgjur um afstöðu
Alþýðubandalagsins
I forsíðugrein Tímans í gær
eru einnig hinar lúalegustu
dylgjur um afstöðu Alþýðu-
bandalagsins til utanríkismála.
og segir þar, að Alþýðubanda-
lagið hafi ýmist verið með eða
móti hlutleysi. M.a. segir Tíminn,
að Einar Olgeirsson og Alfreð
Gíslason hafi beðið um það á
Alþingi í vetur. að tillaga þeirra
um brottflutning Bandaríkjahers
yrði ekki tekin til umræðu.
Sannleikurinn er hins vegar sá,
að tillagan fékkst ekki tekin á
dagskrá alþingis, meðan for-
sendumar fyrir henni voru enn
í fullu gildi: Styrjaldartættan
vegna Kúbudeilunnar og sú sér-
staka hætta sem Islandi stafaði
af henni. Loks þegar tillagan
var tekin á dagskrá. var sú
hætta liðin hjá. og þær forsend-
ur því fallnar.
Hcrnámsstefnan ' ógn'ar tilveru
íslenzku þjóðarinnar
Tíminn þegir líka sem vand-
legast :uín þa'ð. að áðúr' hafði'
farið fram á alþingi umræða um
tillögu frá Alþýðubandalaginu
um brottflutning Bandaríkja-
hers. og forsendur beirrar til-
lögu voru almennara eðlis en
hinar sérstöku aðstæður. sem
tillaga Einars og Alfreðs var
rökstudd með; forsendurnar voru
sem sagt hemámsstefnan sjálf
og afleiðingar hennar fyrir land
og þjóð.
Sú tillaga var flutt í formi
rökstuddrar dagskrár af Hanni-
bal Valdimarssyni við umræður
um frumvarp ríkisstjómarinnar .
um almannavarnir og var á
þessa leið:
„Þar sem augljóst er, aö
bráðasta hættan, sem yfir Is- I
landi og íslenzku þjóðinni |
vofir, ef til kjarnorkustyrj- !
aldar drægi, er bein afleiðing j
af staðsetningu þýðingarmik-
íllar herstöðvar og veru er-
lends herliðs í landinu, cn
hins vegar allsendis óvíst,
hvort nokkrar varnir geti að
gagni komið í atómstyrjöld,
verður ekki annað séð en sá
kostur sé einn fyrir hcndi að
krefjast þess þegar, að orsök
tortímingarhættunnar verði
fjariægð með niðurlagningu
herstöðvarinnar á Kcflavíkur-
PRAG 14/5 — Einn af helztu
forystumönnum Kommúnista-
flokks Tékkóslóvakíu, Karel
Bacilek, hefur verið sviptur
tveimur trúnaðarstöðum sínum,
bæði sem fulltrúi í forsæti mið-
stjórnar flokksins og fyrsti rit-
ari miðstjómar hinnar slóv-
ösku deildar hans. Bmno Koeh-
ler hefur einnig verið vikið úr
starfi sem einn af riturum miö-
stjórnar. Engin skýring er gef-
in á brottrekstrunum. en á það
er bent að báðir þessir menn
höfðu sig mikið í frammi í
málaferlunum gegn Rudolf
Slansky og félögjjm í árslok
"TSf52r "'J r
flugvelii og herinn tafarlaust
fluttur úr landi.
I trausti þess að svo verði
gert samkvæmt skýlausri
samþykkt Alþingis frá 28.
marz 1956, sem enn er í fullu
gildi, og enn fremur með til-
liti til þess að í lögum eru
fullnægjandi heimildir til
allra tiltækra varnaraðgerða
á styrjaldartimum ,tekur
deildin fyrir næsta mál á
dagskrá".
Þegar þessi rökstudda dag-
skrá kom til atkvæða greiddu
Framsóknarmenn að sjálfsögðu
atkvæði á móti henni. trúir her-
námsstefnunni. sem Tíminn lýs-
ir stuðningi við f gær.
Alþýðubandalagið berst fyr-
ir hlutleysisstefnu
Fram hjá þcssum staðreyndum
kemst Tíminn ekki, hvernig
svo sem hann reynir. Og hann
kcmst ekki heldur fram hjá
þeirri staðreynd, að Alþýðu-
bandalagið er einu stjórnmála-
stmtökin sem í dag berjast heil
og óskipt fyrir sjálfstæðri ís- j
lenzkri utanríkisstefnu; að Is- j
land taki á ný upp hlutleysis-
stefnu sem tryggi ’ eði
Iandsins jafnt í hern; n • ilum
scm gagnvart Efnahagsbanda-
laginu og sókn en ekki ]
undanslátt í landhelgismálinu.
Keppnin var mjög hörð enda
til mikils að vinna. Fálkarnir
héldu vel saman og skildu þann
strangleika sem beir urðu að
lifa við, og var það einmitt
mitt hlutverk að fylgja strang-
leikanum eftir.
Þeir æfðu reglulega, og tóku
æfingamar mjög alvarlega. Þeir
voru allir reglumenn á áfengi
og tóbak. og það var raunar
skilyrði þegar útí hinar erfiðu
æfingar kom og hörðu leiki.
Það fór líka þannig að flokk-
urinn vann alla leiki sína og
flesta með miklum yfirburdum.
og þar með höfðu þeir tryggt
sér þátttöku í Ölympíuleikjun-
um í Antverpen
Þótt liðið sigraði í öilum
leikjum sínum i keppnjnni
mátti litiu muna í eitt skiptj.
og var ástæðan sú að í það
sinn höfðu skiivrðin ekkj verið
haldin af öllum
Þetta var leikur við Selkjrk
og eins og venja var veðjuðu
menn á Fálkana 10 á móti 1
Þegar leikur hefst má sjá að
Fálkarnir voru ekkj sjálfum sér
líkir. Taka Se’lkirk-menn að
skora hvað eftir annað hjá
Fáikunum, og ætlaðj allt af
göflunum að ganga. ! hálfleik
hafði Selkirk skorað 5 mörk
en Fálkinn ekkert.
Nú snérust veðmálin alveg
við. Nú var veðiað á Selkirk
10 á móti 1! ekkert minna!
Eftir leikhléið var greinilegt
að Fálkarnir höfðu tekið sig á.
og nú eru það þeir sem byrja
að skora. en hinum tekst ekki
að endurtaka leikinn í fyrri
hálfleik. Nú er spurníngin að-
eins sú hvort Fálkunum tekst
að jafna áður en leikurinn er
á enda. og nokkrum sekúndum
fvrir lejkslok skora þeir 5.
markið! Því er ekki að neita að
farið var að draga niður í
Selkirk-áhangendum. og for-
ustumönnum þeirra. sem von
var. Nú verður að framlengja
( 2x5 mínútur. og enn verður
jafntefii: 1:1. Enn verður að
framlengja leikinn til að fá
úrslit. og þá eru bað Fáikarn-
ir, sem skoruðu eitt mark og
sigruðu þar með
Leikur þessi vakti feikna um-
tal i blöðum, og var margt
sagt og sumt spaugilegt.
Sögðu blöðin frá því að þeg-
ar leikmenn Fálkanna hefðu
komið inn í búningsherbergið.
hefði Guðmundur tekið mið-
herjann Frank Friðriksson og
hýtt hann uppúr ísvatni, með
bessum feiknaafleiðingum!
Birtu blöðin skopmyndjr af
leikmönnum og eina þar sem
Guðmundur situr með Frank
Friðriksson í fanginu, klædd-
ur hjúkrunarkvennabúning með
hvítan kappa, og er að gefa
honum að sjúga úr pela. sem
umbun fyrir meðferðina og
verðlaun fyrir sigurinn f von-
lausum leik!
Guðmundur brosti að þessari
'rásögn. og vildi ekki meðganga
að rétt væri frá sagt.
I næsta þætti verður sagt frá
förinni tii Antverpen og fleiru,
sem á daga Guðmundar dreif
í því sambandi.
Frímann.
Magnaiar kynþáttaóeirðir í
Birmingham í USA
Ræðismenn frá
páfa í A-Evrópu?
Páfaearður hefur í hyggju
að opna ræðismannsskrifstof-
ur sem annist hagsmuni kaþ-
ólskra manna í löndum þar
sem hann hefur enga sendi-
menn og mun þetta cinkum
eiga við um þau lönd í Aust-
ur-Evrópu, þar sem kaþólsk
trú er ríkjandi, eins o.g t.d.
Pólland og Ungverjaland.
Orðrómur um þetta hefur
verið á kreiki undanfarið og
stafar helzt af því að Páfa-
garður sendi fultrúa á ráð-
stefnu sem staðið hefur 1
París undanfarna tvo mánuði
og haldinn er á vegum Sam-
eirniðu þjóðanna, en henni et
ætlað að samræma ýms atriði
varðandi starfsskyldu og rétt-
indi ræðismanna. Þátttaka
Páfagarðs í ráðstefnunni kom
á óvart þar sem hann hefur
fram að þessu ekki haft neina
ræðismenn. heldur aðeins æðri
sendifulltrúa og er þannig
gömul hefð fyrir því að
sendimaður páfa (nuntius) er
jafnan talinn æðstur ailra er-
lendra sendiherra í hverju
landi sem Páfagarður hefur
stjórnmálasamband við.
Sambúð Páfagarðs við hin
sósíalistísku ríki hefur farið
stöðugt batnandi undanfarið
og síðasta hirðisbréf Jóhann-
esar páfa þar sem hann mæl-
ir með friðsamlegri sambúð
katólskra og kommúnista
mun enn auðvelda samskipti
Páfagarðs og sósíalistísku
ríkjanna.
BIRMINGHAM, Alabama 6/5 — í dag safnaðist saman
mikill fjöldi negrá útf týrir áðalbækisfoðvum ’þeirrá sam-
taka í Birmingham, sem að undanförnu hafa gengizt fyrir
mótmælaaðgerðum gegn kynþátfamisréttinu í Bandaríkj-
unum. Allt benti til þess að nýjar aðgerðir væru í vænd-
um og mikil ólga var í borginni síðdegis i dag. Lögreglan
var reiðubúin til að hefjast handa, en hvorki var bruna-
slöngur né lögregluhunda að sjá.
Tilkynnt var í dag að 1400 negrar hafi verið handtekn-
ir frá því að mótmælaaðgerðirnar voru hafnar fyrir um
það bil mánuði. Þar af hafa þúsund verið handteknir frá
því á fimmtudag í vikunni sem leið, þar á meðal mörg
hundruð börn.
og sagði að hætt væri við að
kynþáttaóeirðir brytust einnig út
í Washington nema því aðeins
að látið yrði að réttlátum kröf-
um negranna.
Fjöldi manna, þar á meðal 54
jcvikmyndaleikarar og margir
verklýðsforingjar hafa sent
Kennedy forseta skeyti og ásak-
að hann um afskiptaleysi varð-
andi þróunina i Birmingham.
I gær sagði hinn þekkti negra-
leiðtogi Martin Luther King að
ýmislegt benti til þess að unnt
yrði að leysa kynþáttavandamál-
ið innan skamms. Kvaðst hann
vita til þess að margir háttsett-
ir meðal hvítra manna vildu
semja um málið.
Kynþáttaóeirðirnar í Birm-
ingham hafa verið hvað magn-
aðastar undanfama fjóra daga og
er nánar sagt frá atburðunum á
fimmtudag og föstudag á 6. 6Íðu.
Vopn Bjurnu Ben.
Framhald af 1. síðu.
ur Erlingur Pálsson yfirlögreglu-
þjónn stjómaði liðinu með sinni
styrku hendi.
Frásögn Morgunblaðsins af at-
burðunum er bezt og nákvæmust;
frásögn Þjóðviljans er aðeins at,-
hyglisverð vegna þess að þar er
farið lofsamlegum orðum um lög-
regluþjónana: það kann að hafa
verið tilviljun eða það kann að
hafa verið með ráðum gert, að
það voru ýmsir fyrrverandi
kommúnistar í lögreglusveitinni
sem þama var.“
Skiptir sér af öllu
Þetta er sýnishom úr njósna
skýrslu af því tagi sem band?
ríska sendiráðið hefur hóp manna
til að semja dag hvern. Skýrslur
þessar eru samdar til þess að
sendiráðið hafi nákvæma vitn-
eskju um allt sem gerist á Is-
landi. til þess að geta haft áhrif
á rás viðburðanna. Hinar ná-
kvæmu skýrslugjafir sem boðað-
ar eru um lögregluna hafa til að
mynda greinilega þann tilgang að
gera sendiráðinu kleift að beita
! áhrifum sínum á yfirstjóm lög-
j regiunnar, bera fram kvartanir
| og tílmæli um framkomu hennar
i eftirleiðis.
I gær voru 200 negrar hand-
teknir. Þar á meðal voru 116
börn. Negrarnir héldu í hópum
til kirkna þeirra í Birmingham
sem ætlaöar eru hvítum mönnum
og kröfðust inngöngu. Kirkjur
þessar eru 21 að tölu og negr-
unum var aðeins hleypt inn i
fjórar þeirra. Þeir sem úthystu
negrunum sögðu að hvítu menn-
imir myndu hætta að sækja
kirkju sem negrar fengju að-
gang að. j
Snemma i dag héldu negrar í
fjöldagöngu til fangelsis í Birm-
ingham eftir að hafa haldið fund
í einni kirkju borgarinnar. Er
þeir áttu um 300 metra ófarna
kom lögreglan á vettvang og
skipaði göngumönnum að dreifa
sér. Tveir slökkviliðsbílar óku
fram og voru vatnsslöngurnar
hafðar til taks. Negrarnir héldu
þá til skemmtigarðs nokKurs
samkvæmt skipunum leiðtoga
Óeirðir í Washington?
I gærkveldi söfnuðust um 500
negrar saman úti fyrir hvíta hús-
inu í Washington og mótmæltu
meðferðinni á negrunum í Birm-
ingham. Höfðu þeir á lofti spjöld
og borða þar sem krafizt var að
gripið væri fram fyrir hendurn-
ar á yfirvöldunum í Alabama-
fylki. Áður en haldið var til for-
setabústaðarins hélt bingmaður-
inn Adam Clayton Powell ræðu
FRÁ DEGI TIL DAGS
Dr.
Gunnlaugur
Dr Gunnlaugur Þórðarson
er mjög sérstæður persónu-
leiki og auðgar íslenzkt þjóð-
líf á sinn hátt. Hann er einn
þeirra manna sem ræður yfir
ósjálfráðri kímnigáfu án þess
að vita af því sjálfur. Hann
er aldrei iafn skoplegur og
þegar hann ímyndar sér að
hann sé alvarlegur. aidrei eins
hlægilegur og þegar hann
ætlar að vera hátíðlegur. Þar
við bætist að hann er svo
einstaklega trúgjam að verði
aðrir ekki til þess að byrla
honum eitthvað inn gerir
hann það sjálfur og trúir þvi
á eftir. Það lá að að menn-
ingarstofnun sú sem nefnist
útvarpsráð teldi doktor Gunn-
laug ttivalinn til að flytja
erindi frá Rússlandi. og hann
1á sannarlega ekki á liði sínu
! fyrrakvöld. skýrði frá til-
burðum sínum til svarta-
markaðsbrasks í Moskvu
hvemig hann varð á svip-
stundu trúnaðarmaður gesta á
veitingahúsum og stúdenta ’
háskólum sem röktu honum
raunir sínar, og ekki lét hann
hjá líða að íklæðast gervi
hins pólitíska spámanns.
Sjaldan hef ég hlegið iafn
innilega á ævi minni. Auk
þess hefur þvílíkur boðskap-
ur stjómmálalegt gildi: má
ég biðja um doktor Gunnlaug í
útvarpið á hverju einasta
kvöldi fram að kosningum.
En eitt er að hafa slfka
skemmtun til heimilisnota,
annað að gera hana að út-
flutningsvöru. Dr Gunnlaugur
Þórðarson var sendur til
Rússlands með myndlistar-
sýningu sem sérstakur full-
trúi íslenzkrar menningar,
andlegur st.aðgengili Gylfa Þ.
Gíslasonar menntamálaráð-
herra. og þarf ekki að eyða
orðum að því hvért muni vera
mannorð ráðherrans og hióð-
arinnar síðan. Eg minnist bess
að begar dr > Gunnlaueur
var sendur austur sem tákn
hins andlega U;fs á tslandi
sagði einn af ftokksbræðrum
hans við mig: Mér er mein-
illa við kommúnistastiómina
í Moskvu. eins og þú veizt.
En ég held bó áð engin rik-
isstjórn heimi geti verió svo
slsem að hún tærðskidH’ ofl
fá Gunniaiis ‘'órðarson sem
gest. — Austri.