Nýi tíminn - 16.05.1963, Side 10

SlÐA
NÝI TÍMINN
Fimmtudagur 16. maí 1963
Guðmundur S. Hofdal,
HVAR
ERU
ÞEIR?
Þegar ég byrjaði að rita
þessa þætti um þá íþrótta-
menn sem hafa gert garð-
inn frægan, hafði ég að
sjálfsögðu ekki sett nein
aldurstakmörk. Allir sem
skrifað hafa blað í íþrótta-
sögu okkar voru gjald-
gengir, og verðugir þess að
uppsé rifjað ýmislegt frá
starfsárum þeirra. Einn
þeirra manna sem í hug
minn kom var Guðmundur
Hofdal, en ég hafði marg-
oft óskað eftir að hann
segði mér eitthvað af því
sem á daga hans hefur
drifið, og varðar íþróttir
fyrst og fremst. En hann
hefur stöðugt neitað að
skýra frá neinu.
Um daginn átti Guðmundur
áttræðisafmæli. og gerðist ég
þá nokkuð djarfari við hann en
áður. Sagði honum að nú hefði
ég viðað að mér ýmsum upp-
lýsingum um starf hans í í-
þróttahreyfingunni hér heima,
ennfremur um þátttöku hans i
för Fálkanna frá Kanada er
þeir unnu íshokkí-keppnina á
Ólympíuleikunum 1920. Þá hefði
ég fengið nokkrar upplýsingar
um það þegar hann var ráð-
inn til sænska frjálsíþróttasam-
bandsins, og ennfremur um för
þeirra 7-menninganna á O.L. f
London 1908. er þeir sýndu þar
glímu.
Guðmundi varð ekki um sel.
og vildi fá að sjá þetta, en
ég neitaði því. en þá gaf hann
sig. og lofaði að tala eitthvað
við mig svo að ég færi ekki
að fara með einhverja vitleysu
í blöðin!
Þátttaka Guðmundar f íþrótt-
um, og starf hans i íþrótta-
hreyfingunni nær yfir þau ár
sem Iiðin eru af þessari öld
og vel það. bvi ungur tók hann
að stunda glímu. og komst f
fremstu röð í þeirri grein.
Á unga aldri eða liðiega 20
ára gamall tók hann að ferð-
ast um landið og kenna íþrótt-
ir, og þá ekki aðeins glímu
Hann kenndi einnig sund.
frjálsar iþróttir leikfimi og
þær sagnir hafa geymzt um
Guðmund sem kennara, að bar
hafi verið réttur maður á rétt-
um stað
Utan fór Guðmundur. þvf
hann segir að bað hafi alltaf
búið i sér útþrá. Og hann er
ekki fyrr kominn til hins nýja
lands en hann er farinn að
hafa afskipti af íþróttum. sem
verður til þess að hann fer með
flokk til Antverpen á OL. þar
1920. Árið 1908 var hann send-
ur f sýningarflokki ásamt 6
öðrum til að sýna fslenzka
glímu á Olympíuieikunum i
London
glímusnillingurínn,
kennarínn og
áhugamaðurínn
taka þátt í námskeiði sem hinn
frægi fimleikafrömuður I. P.
Múller efndi til þar og hann
nefndi „Mín aðferð“ Var það
skyndiferð og hugsuð til að
auka mér hæfni við kennsl-
una sem ég stundaði þá á veg-
um Ungmennafélags íslands. Á
ég enn skírteini sem ég fékk
að námskeiði Múllers loknu.
Um áramótin 1913—’14 fer ég
enn til Englands, en um vorið
fer ég svo vestur um haf og
til Kanada, og alla leið til
Winnipeg. Það kom aldrei f
huga minn að flytjast af landi
burt alfarinn, ég ætlaði aðeins
Fjörutíu árum síðar fer hann
til sama landg og borgar, við-
riðinn íþróttaflokk sem sendur
var héðan það ár (1948).
Og enn er Guðmundur í starfi
fyrir íþróttahreyfinguna, þótt
hann sé byrjaður níunda ára-
tuginn.
Það lætur því að líkum, að
hann hafi frá mörgu að segja.
Þó var það svo að hann vildi
ekki með neinu móti ræða um
glimuna, sem ég held að standi
alltaf hjarta hans næst. Það
bætti þó úr skák að hann lét
fylgja með „að svo stöddu".
Fyrsta raunin
Þegar ég spurði Guðmund að
því hvert væri fyrsta íþrótta-
afrek hans, brosti hann svo-
lítið, var íbygginn á svip, og
sagði eftirfarandi sögu:
Árin 1904—’05, var ég ráðinn
í brúarvinnu við að reisa brúna
yfir Jökulsá í Axarfirði. Það
var stórmerkileg brú, og var
önnur lengsta brúin á landinu
á þeim tíma. Stöplar voru
hlaðnir úr högggrjóti. og síð-
an múrað saman. Þá var ekki
farið að steypa, eins og nú er
gert. Stólpamir voru um 12
áLnir á hæð, og iámgrindin var
jafnhá eða samanlagt 24 álnir.
Síðan var komið fyrir streng,
og er mér í minnj, hvað erfitt
vár að kóma ‘ 'íýrir fyrstá
strengnum.
Íshokkísnillingurinn Frank
Fredriksson, fyrirliði Fálkanna,
(Skopteikning úr sama blaði
og myndin af Guðmundi).
Þarna vann þá jámsmiður úr
Reykjavík. sem fer að hafa orð
á því að gaman væri að fara
yfir fljótið á þessum eina
streng! Verður þetta til þess
að hann er manaður til að
fara. Þar sem hann hafði hafið
máls á þessu. þótti honum sem
hann yrði að gera tilraun og
ieggur af stað. upp tuminn, oa
út á strenginn.
Kemst hann svolítið áleiðis.
en snýr þá til baka og hættir
við þessa djörfu tilraun. Þar
sem alltaf var nokkur metingur
milli okkar norðiendinganna og
sunnlendinganna. var brosað
að iámsmiðnum og ekki laust
við að hann yrði var við háðs-
glott og hæðnisorð. Þótti hon-
um nós um og kallaði út vfir
<S>
Geimskipið ætt
Stjörnukönnuðir framtíðar-
innar munu geta nartað í geim-
farið sitt ef nestið endist ekki
á langferðum út í geiminn sem
famar verða frá tunglinu.
Þetta er haft eftir dr. Sidney
Schwartz sem vinnur að und-
irbúningi fyrstu tunglferðar
Bandaríkjamanna.
Dr. Schwartz sagðist hafa
tekizt að búa til hart, ætilegt
efni i geimskip úr þurrmjólk
sterkju, maís og bananasneið-
um. Hægt er að bleyta efnið
upp á tiu tímum og neyta þess
síðan. Hann vonast til að geta
bætt kjöti í efnið síðar meir.
NVfíSZ SlGUfíJOHSSO
. BflBIES FOOD
Skopteikning úr kanadísku blaði 1920. Guðmundur Sigurjónsson,
þjálfari ög eftirlitsmaður Fálkanna, með pelann (sbr. blaðagrein-
ina), sem getið er um í greininni.
hópinn: „Reynið þið sjálfir!"
Okkur setti nú svolítið hljóða
við þessa áskorun. Sunnlend-
ingurinn hafðr þó komizt svo-
lítið út á strenginn, en við
höfðum ekki reynt. Mér þótti
þetta ekki alveg nógu gott. og
sagðist ætla að fara upp og
sjá hvemig þetta liti út, og
með sjálfum mér hugsaði ég
að ekkert gerði til þó ég reyndi.
en þá yrði ég að komast lengra
en sunnlendingurinn! Ég fikra
mig rólega upp turninn, og eft-
ir drykklanga stund er ég bú-
inn að ná taki á strengnum. Ég
hugsa með mér að ef þetta
eigi að takast, verði ég að láta
fætuma ganga á undan meðan
ég fer niður þangað sem streng-
urinn slapir mest, en þar verði
ég að snúa mér við á strengn-
um og láta fæturna vera á
eftir þegar ég fari upp hinu-
megin. Ekki var tími til frek-
ari umhugsunar um þetta ferða-
lag. Það er skmmst frá bví
að segja að betta gekk allt
eftir áætlun. og ég komst heilu
og höldnu í tuminn hinumeg-
in. Félagar- mínir hugsuðu
nánar úti þá hættu sem þetta
gat skapað mér ef illa til tæk-
ist. Þegar beir sáu að mér var
alvara að fara alla leið. og
horfðu á mig hangandi þarna
á höndum og fótum á strengn-
um yfir ólgandi fljótjnu ruku
beir tjl og settu bát á flot, sem
ætlað var að ná mér. ef ég félli
í vatnið en til þess kom ekki
sem betur fór
Þetta atvik sýnir ef til vili
svolítið áræði og dálitla ófyrir-
leitni. sagði Guðmundur og
glotti við
Til Kanada
Það fór fljótt að bera á þvi,
að í mér var mikil útþrá. Mig ‘
langaði til að ferðast og sjá
aðrar þjóðir og lönd þeirra. Ég
naut þess að fara á Ölympíu-
leikana með glímuflokknum til
London 1908, og næst fer ég
til Englands aftur og þá til að
að sjá mig um og kynnast
fólki.
1 Kanada átti ég líka mikið
af skyldmennum og þar var
vinur minn og glímufélagi
Guðmundur Stefánsson.
Skamma stund hafði ég ver-
ið þar vestra þegar ég komst
í kynni við íþróttafélögin sem
þar voru starfandi og margir
íslendingar voru virkir. og
iðkuðu þar íþróttir. Var ég
fenginn af félaginu Sleipnir til
þess að kenna frjálsar íþróttir
og glímu. „Fálkamir" hét ann-
að íþróttafélag sem þarna starf-
aðj. og æfðu þeir íshokki á
vetrum en baseball á sumrum.
Guðmundur Stefánsson hafði
ekki aðst. til að kenna glimu.
þar sem hann var alllangt úti
f sveit. og fjölmenni þar ekki
mikið. Glímukennslan lenti því
á mér. Ýmsir náðu þar all-
góðum árangri, og t.d. réðist
einn þeirra beztu til Jóhann-
esar Jósefssonar, þegar hann
fór í sýningarferðir sínar og
f sýningarferðir sínar. og frá
frá hefUv verið sagt.
í stríðið
Um þessar mundir geisar
styrjöldin f Evrópu, og ungir
menn gefa sig fram til her-
þjónustu, og ég var einn með-
al þeirra. I Englandi er ég við
heræfingar. og síðan er ég feng-
inn til þess að bjálfa nýliða
í sérstökum skóla. Kom mér
bað sannarlega á óvart, en ég
komst að því síðar að þeir
höfðu f höndum upplýsingar
um æviferil minn.
Þama varð til nokkurskonar
Norræn herdeild. þar sem
flestallir voru ættaðir frá Norð-
urlöndum, og héldu þeir saman
meðan striðið stóð, og eins eft-
ir að heim kom.
IR heldur innanfélagsmót á
morgun, mánudag, klukkan 18
í 400 m og 3000 m hlaupi.
(Frjálsíþróttadeild IR).
Því má bæta hér við að síð-
ustu 16 mánuðina var ég á
vígvellinum. Hafði verið lát-
inn læra fyrstu aðgerðir við
særða menn, og varð þvi að
vera í fremstu víglínu. Margs
er þaðan að minnast sem ekki
verður skráð hér. Minnistæð
verður mér sigurgangan fræga
inn í Þýzkaland þegar Þjóð- ;|1|1||
verjar höfðu gefizt upp.
Árið 1919 ætlaði ég að fá
að fara beint heim til Islands
frá Englandi en það var ekki
hægt, ég varð að fara til Kan-
ada og þaðan heim. Ég hafði s
og öðlazt rétt til þess að ger-
ast ríkisborgari í Kanada vegna
þátttöku minnar í strfðinu.
Þegar vestur kom pantaði ég
far heim frá New York f októ-
ber sama ár.
Með Fálkunum
Þá er það að Kanadiska
íþróttasambandið auglýsir eins
og venja er til, að landsmótið
í íshokkí og umsóknir um
þátttöku þurfi sambandið að
fá, fyrir tiltekinn tíma. Það er
jafnframt auglýst að það lið
sem sigri í landsmótinu að
þessu sinni fái réttinn til að
keppa fyrir hönd Kanada á
Ólympíuleikunum í Antverpen
næsta ár.
Mörg hundruð félög tilkynntu
þátttöku sfna en aðeins 15 lið
voru valin og voru Fálkamir
eitt þeirra.
Þá er það, að félagið legg-
ur fast að mér að hætta við
heimförina f bili og gerast
’riálfari félagsins næsta keppn-
istímabil. Lét ég tilleiðast og
afpantaði farseðilinn. Það er
rétt að taka það fram að þar
vestra er nokkur annar skiln-
ingur í orðinu þjálfari en hér.
Þjálfari er sá sem annast allt
Guðmundur Sigurjónsson Hofdal
á yngri árum
eftirlit með Ieikmönnum, sér
um að þeir fari á réttum tíma
f svefn, fari á tilsettum tíma
á fætur, fylgist með mataræði
þeirra, ver þá fyrir ofáti, gerjr
að mejðslum leikmanna, fylg-
ist með líkamlegri velferð
þeirra og hjálpar þeim tjl að
vera sem bezt fyrirkallaðir
Framhaid á 12. síðu.
Knattspyrna
Frægo 'jáSfari
legc::r á ráðin
Helenio Herrera heitir þjálf-
ari ítalska knattspymuliðsins
„Inter“, sem nú hefur tryggt
sér sigur í 1 deild í ítölsku
deildakeppninni. Hann er
fæddur 1916 i Argentínu, aí
spönsku foreldri. en keppti sem
knattspyrnumaður með ýmsum
félögum á Frakklandi. Hann er
viðurkenndur einn hæfasti
knattspymuþjálfari heims.
Um árabil hefur hann verið
eftirsóttur þjálfari. og m.a. hef-
ur hann verið landsþjálfari á
Frakklandi. Spáni og ftalíu.
H. Herrera
Boðorðin 6
Herrera hefur dregið höfuð-
atriðin f knattspymuþjálfun
sinni saman í 6 boðorð fyrir
knattspymumenn:
1. Gerðu alltaf það sem bér
kemur fyrst í hug.
2. Sá sem ekki gerir allt. gerir
ekkert.
3. Sá sem leikur fyrir sjálfan
sig hjálpar andstæðingunum.
4. Að berjast af hörku ogkappi
er ekki að vera faritalegur-
5. Geta -j- líkamsstyrkur 4“
skynsemi = sigur liðsins.
6. Það er ekkert verra en að
misheppnast með bvf að
nota hugmyndir annarra. Það
er betra að misheppnast
vegna notkunar eigin hug-
mynda.
10 bcztu
Eftirtaldir 10 knattspymu-
menn eru beir beztu að áliti
Herrera:
1) Alfredo di Stefano
2) Pelé
3) Luis Suarez ,[-
4) Henry „Garvis“ Carlsson
5) Dabri Ben Barek
6) Sandor Kocsis
7) Angelillo
8) Estienne Nyers
9) Evaristo
10) Marcel Domirigo
Nyers var einþver frægasta
skytta Frakklands á knatt-
spymuvellinum Domingo var
markvörður í „Stade Francais*'
og síðar hjá „Atletico”.