Nýi tíminn - 16.05.1963, Blaðsíða 7

Fimmtudagiir 16. maí 1963 -----------*----------------------------------------JJYJ TÍMINN--------------------------------------------------------------------------- stÐA 7
Það verður að koma á raunverulegum átta
tíma vinnudegi með a.m.k. 10 st. kaupi
Vinnuþrældómur
verkalýðs og' annarra
launþega er orðinn ó-
þolandi. Þorri verka-
manna er sviptur raun-
verulegu fjölskyldulífi.
félagsstarfsemi þeirra
meira eða minna eyði-
lögð, enginn tími orð-
inn afgangs til menn-
ingariðkana. Heilsu
margra manna er of-
boðið, gamlir menn
brotnir af löngum
vinnutíma, heilsu ung-
linga stofnað í voða.
tsland er orðið land
vinnuþrældómsins: 58
tíma vinnuvika er með-
altal hjá verkamönnum
samkvæmt rannsókn
8 tima-nefndarinnar, 72
tíma vinnuvika er víða
og hjá sjómönnum
lengi’i. Á sama tíma er
vinnuvikan í Sovétríkj-
unum, Bandaríkjunum
og Frakklandi 40 tímart
í Vestur-Þýzkalandi og
Englandi 42—44 tímar,
i Svíþjóð 45 tímar. Og
það þykir dæmi um
slæm kjör að í Frakk-
landi skuli allmikið af
verkamönnum verða að
vinna eftirvinnu vegna
lágra launa og þannig
verði vinnuvika þeirra
allt að 48 tímum.
Orsök vinnuþrældómsins er
kaupránið mikla. Nú er kaup-
máttur timakaups íyrir al-
mennan Dagsbrúnartaxta 84,
móts við 104 í desember 1958
eða 20% lægri en þá. (Og þá
er 1945 = 100!) í staðinn fyr-
ir að hækka um t.d. 4—5% á
ári undanfarin 5 ár, hefur
kaupið lækkað um 20% á fimm
árum, einungjs fyrir aðgerðir
ríkisvalds auðmannastéttarinn-
ar.
Ríkisstjórn auðvaldsins hef-
ur með þessari harðstjóm
kaupránsins gert sitt til þess
að sannfæra verkalýð oe alla
launþega um að kaupgjaldsbar-
áttan er síður en svo einhlit,
heldur verður stjórnmálabar-
átta verkalýðsins gegn auðvald-
inu að vera önnur hliðin a
lifs- og hagsmunabaráttu verka-
manna og allra launþega. Þeg-
ar lítil embættismannaklíka
cins og seðlabankastjórn dirf-
ist að hóta verklýðshreyfing-
unni með gengislækkun að
loknum kosningum, þá er
greinilegt að tími er til kom-
inn að sópa burt frá völdum
þeim klíkum. sem álíta vitlausa
efnahagspólitík og skefjalausa
þjónustu við afturhald og auð-
vald æðsta boðorð sitt.
Atvinnulíf íslands ber vel
8 tima vinnudag með óskertu
heildarkaupi- Atvinnulífið er
til fyrir alþýðuna og þjóðina.
Og stjómi einstakir atvinnurek-
endur svq illa og láti slæmar
ríkisstjórnir og skammsýna
embættismenn þjaka atvinnu-
lífinu með okurvöxtum og ó-
stiórn, þá verður alþýðan að
skakka leikinn og breyta
rekstri og stjóm atvinnulifsins
eins og nauðsynlegt er til að
fullnægja lífshagsmunum laun-
þega og tryggja þeim mann-
sæmandi tilveru.
Þetta geta verkamenn og
aðrir lauþegar hæglega gert.
ef þeir aðeins standa saman.
Verkalýðurinn er helmingur ís.
lenzku þjóðarinnar og aðrir
launþegar um fjórðungur. 75%
íslendinga eiga hagsmuna að
gæta gegn auðvaldinu. ríkis-
stjórn þess og óviturrj emb-
ættiskliku. Ef þessi yfirgnæf-
andi meirihluti sameinast í
kosningum um þá stefnu. sem
Sósíalistaflokkurinn og sam-
herjar hans marka í Alþýðu-
bandalaginu og er i samræmi
við hagsmuini verklýðshreyf-
ingarinnar og kröfur Alþýðu-
sambandsþings, þá er endir
bundinn á kaupránspólitík auð-
valdsins og vinnuþrældóm
verkalýðsins.
★
Kosningabaráttan, sem fram-
undan cr, er barátta um kaup-
gjald alveg eins og kaupdei'-
urnar og verkföllin. Þegar auð-
mannastéttin beitir ríkisvald-
inu til þess að ákveða kaup-
gjald og afnema kaupgjalds-
samninga, þá verða launþeg-
arnir að berjast við auðmanna-
stéttina og flokka hennar um
áhrifin a rikisvaldið. Þegar
íhaldið, Alþýðuflokkurinn og
Framsókn taka höndum saman
um að afnerna með lögum vísi-
töluna ur kaupsamningum og
taka þar með úr stífluna fyrir
dýrtiðarflóðinu. þá er ljóst að
allir launþegar verða að sam
cinast um Alþýðubndalagið >
kosningum, eins og þeir standa
saman um Dagsbrún og AI-
þýðusambandið í kaupdeiluro
og verkföllum Auðvaldið hefur
nú í fjögur ár háð aðalkaup-
kúgunarbaráttu sína með lög-
um í krafti meirihlutavalds á
Alþingi Alþýðan — ai jr laun-
þegar íslands — verða að
heyja sína kauphækkunarbar-
áttu á sama hátt, ef þeir ætla
að sigra: Það er: ná í kosn-
ingum slíkri aðstöðu — og að
lokum meirihlutaaðstöðu á Al-
þingi, — þannig að stjórnað
sé með hagsmuni alþýðu fyrir
augum.
Þetta er það sem auðvaldjð
hefur verið að kenna alþýðu
íslands síðasta kjörtímabil með
framferði sínu. Og launþegar
Islands þurfa að sýna það í
komandi kosnjngum að þejr
hafa lært til fullnustu, hvem-
ig svara skuli auðvaldinu með
þeim vopnum. er það sjálft
beitir.
Verkföllin eru nauðsynleg
vopn verkalýðnum, en þau eru
fórnfrek og dýr. Þó tjáir eigi
í það að hQrfa. þegar hagsmun-
ir alþýðunnar Uggja við.
En atkvæðaseðiliinn er einn-
ig gott vopn verkalýðnum og
öllum launþegum, ef lionum er
beitt rétt Og hann er vopn,
seni kostar enga fóm, — ekk-
ert vinnuleysi vikum saman.
— heldur aðeins hugsun, —
hleypidómalausa, i-ökrétta hugs-
un um þjóðfélagsástandið og
eigin hagsmuni allra launþega
sem einnar heildar.
Ríkisvaldið er á síðustu
fjórum árum orðið einkavald
auðmanna til kaupkúgunar í
rikara maeli en nokkru sinni
fyrr. Þð verður að svipta
kaupræningjana þessu valdi, til
þess að geta tryggt raunveru-
Íegar kauphækkanir og afnám
vinnuþrældómsins. Og til þess
þarf alþýðan að sameinast um
sitt eigið Alþýðubandalag gegn
þjónsflokkum auðvalds og aft-
urhalds
Næstu Alþingiskosningar
verða því prófsteinn á hugsun
íslenzkrar alþýðu og skilning
á eigin hagsmunum.
Eftir
EINAR 0LGEIRSS0N
A tkvæðaseiilliim er vopn eins og verkföllin
— og krefst engra fórna, — aðeins hugsunar
sem teKur öllu
I þcirri eymdardagskrá. sem
skósveinar ríkisstjórnarinnar
voru .átnir setja á svið 1. mai
s.l. í nafní verkalýðs á íslandi
var eitt sem þeir fóru heldir
en ekki flatt á
Það kom beriega í Ijós, aö
ein meginkrafan sem fram var
borin fyrir 40 árum, var 8
stunda vinnudagur. Þá, 1923
setti fátæk og réttindalítil al-
þýða fram þá kröfu og það
stefnumark að lifa mannsæm-
andi lífi af Hn"1 « x-imd-
vinnudags
Síðn eru íiðin íjöiutiu ái
Hvernig standr, svo málin i
dag? Ættu í annan tima að
vera bctri og hagstæðari skjl-
yrði til að ná þessu marki en
nú? Aldrei i allri sögu þjóð-
arinnar hafa önnur eins verð-
mæti borizt á land sem s.l.
tvö ár Verkalýðurinn hefur
dregið þessa björg i bú aflað
hennar, unnið úr henni, komið
hennj í verð og flutt hana á
markað Aldrei hafa þeir, ei
þjóðarbúi stýra. hlotið nándar-
nærri þvílíkar fjárhæðir ti1
ráðstöfunu- -o— l->pst;i ár
Til viðbótar þessu hafði svo
islenzk alþýða lyft í stjórnar-
stólana þremur ráðherrum ai
sjö til þess að tryggja sigur
hinni fjörutíu ára gömlu hug-
sjón og heitstrengingu um að
mega og geta lifað eins og
mönnum sæmdi aí launum
átta stunda vinnudags. Hér
uróu prenn skilyröi lyrir
tryggðum sigri í því máli: For.
sjónin hafði gefið hagstæðara
árferði og meiri aflamöguleika
en dæmi þekktust til. Vinnandi
fólk hafði dregið þennan ein-
stæðan afla á land og unnið
hann til sölu. í þriðja lagi átti
hið vinnandj fóik við sjávar-
síðuna fulltrúa í ríkisstjórninnj
einmitt til þess kjörna, að hinn
mikii en efnalitlj vinnandi
fjöldi fengí að njóta ávaxt-
anna af iðju sinni. sköpun verð-
mætanna sem hin staríandi
hönd átti mestan báttinn i-
Hafa ekki ráðherrar al-
þýðunnar efnt heit sín við
hana. Hafa þejr ekki goldið
fólkinu fylgið og traustið?
Hafa þeir ekki efnt ioforðin,
sem gefin voru fyrir síðustu
kosningar?
Er ekki átta stunda vinnu-
dagurinn nú nægjanlegur til
mannsæmandi lifs. svo ekkj sé
einungjs talað um til lifsfram-
dráttar í einföldustu merkingu?
Ekki er vitað um nokkurt
umtalsvert ágreiningsefnj inn-
tram
vegna hefði ekki þurft að
standa á uppfylling ærubund-
(nna loforða.
Einu sinnj starfaði ungui
maður vjð Alþýðublaðið. heið-
virður og hreinlyndur jafnað-
armaður Hann hætti þar inn-
an skamms. Hann undi ekki
vinnubrögðunum Ástæðuna ti!
brottfarar- sinnar kvað hann
Frá útifundi vcrkalýðsfélag-
anna 1. maí s.l.
segja satt í blaöinu.
Núverandi ritstjórar Alþýðu-
blaðsins þykja hæfa sínu
blaði mjög vel En stundum
hrökkva upp úr þeim í ógáti
þung og sár ólánsorð sem mik-
ið hefði verið til eefandi að
aldrej hefðu verið sögð
Rétt fyrir hið merka 40 ára
afmæli verkalýðsfélaganna —
afmæli hugsiónarinnar nm átta
stunda vinnudaginn — lýsti
ritstjórj að öðru aðalmálgagni
ríkisstjórnarinnar Alþýðublað-
inu vfir því, að sá verka-
maður. sem nú. í mesta afla-
ári Kinðarinnar os undir al-
——4 R sfðu.
an rikisstiórnarinnnr w
Mannsœmandi líf alþyðunnar natna»»utr
hunaurdauða undir núveranrlr ctíórn,
segir einn ritstjóri Alþýðublaðsins