Litli Bergþór - 01.12.1990, Blaðsíða 16

Svslumannsekkjan
oa stólsjarðirnar
í Litla-Bergþór, sem út kom í maí s.l. erstórfróðleg grein eftir
Arnór Karlsson, um sölu stólsjarðanna. Það vakti athygli
Arnórs, að tvær jarðanna, (Austurhlíð og Stórafljót) keypti
Sigríður Þorsteinsdóttir á Móeiðarhvoli. Það kemur fram í
greininni, að Jón Jónsson (Johnsen lögsagnari) (1773-
1842), sem bjó bæði á Drumboddsstöðum og í Skálholti, var
sonur umræddrar Sigríðar.
Um Sigríði á Móeiðarhvoli sjálfa eru kannski ekki varðveittar
svo miklar heimildir, en ættmenn hennar, venslafólk og sumir
afkomendur hafa verið talsvert áberandi, bæði hér á landi og
erlendis. Hér verður reynt að gera nokkra grein fyrir þeim,
einkum þeim sem átt hafa heima í Biskupstungum.
Sigríður Þorsteinsdóttir var
dóttir Þorsteins Magnússonar,
sem var sýslumaður í Rangár-
þingi á átjándu öld. Faðir Þor-
steins var Magnús lögsagnari á
Espihóli, Björnssonar sýslu-
manns, Pálssonar sýslumanns,
Guðmundssonar. Þorsteinn
sýslumaðurMagnússonvarð“...
sá fyrsti Islendingur, sem tók
reynslupróf í lögspeki með góðri
heppni.” Sagt er að hann hafi
tekið upp nokkra vinnuhag-
ræðingusemsýslumaður. ístað
þess, að vista sakamenn, þar til
hægt væri að taka mál þeirra
fyrir á Alþingi, þá hafi hann
látið hálshöggva þá heima í
héraði, sem varð honum miklu
útgjaldaminna. Hann vartalinn
auðugasti maður á Islandi á sinni
tíð, ásamt Brynjólfi sýslumanni
t Hjálmholti íFlóa. MóðirSig-
ríðar var Val gerður dóttir B j arna
ríka á Skarði, Péturssonar, í
Tjaldanesi, Bjarnasonar sýslu-
manns á Staðarhóli, Péturssonar
sýslumanns, sonar Staðarhóls-
Páls. Móðir Þorsteins á
Móeiðarhvoli var Sigríður eldri
(d. 1725) dóttir “Bauka-Jóns”
(1643-1690) sýslumanns og
biskups Vigfússonar. Bauka-
Jón var sýslumaður í Mýrar-
sýslu, Borgarfjarðarsýslu og
Snæfellsnessýslu en var rekinn
úr embætti, því sannað þótti, að
hann hefði keypt neftóbak af
Englendinum í stórum stíl, en
slfkt var bannað á tímum einok-
unarinnar. Þegar búið var að
reka hann úr sýslumanns-
embættinu hélt hann til
Kaupmannahafnar og reyndi að
fá embætti sitt aftur, en fékk
ekki. Karl var samt ekki af baki
dottinn, og keypti þá biskups-
embættið á Hólum í Hjaltadal
fyrir þúsund silfurpeninga,
kannski sýnir það best, hver
verðbólga hefur verið frá því á
dögumJúdasarískariot. Bauka-
Jón varð maður kynsæll og
meðal bama hans, auk Sigríð-
anna tveggja, var Þórdís
(Snæfríður Islandssól) síðari
kona Magnúsar í Bræðratungu
Sigurðssonar. Kona Bauka-
Jóns varGuðríður (1645-1707)
Þórðardóttir prests í Hítardal,
Jónssonar, talin ágætiskona.
Vigfús faðir hans var sýslu-
maður Rangæinga, hann var
GíslasoníBræðratungu,Hákon-
arsonar og Margrétar dóttur síra
Jóns Krákssonar. Móðir Jóns
var Katrín, Erlendsdóttir sýslu-
manns á Hvoli, Asmundssonar
Skyldu þeir
Hreinn og Arnór hafa verið
byrjaðir á ekkjuspjallinu
þegar þessi mynd var tekin?
Ætli aörar séu enn
óspjallaðar?
Hreinn og Arnór á áttræöis-
afmæli Umf. Bisk.
á Stórólfshvoli, launssonar, Þor-
leifs lögmanns, Pálssonar á
Skarði.
Sigríður Þorsteinsdóttir á
Móeiðarh voli, sú sem hér er áður
nefnd, vargift Jóni (1740-1788)
sýslumanni, Jónssyni (1630-
1740) prests í Stafholti, Jóns-
sonar (1649-1718) sýslumanns
í Einarsnesi, Sigurðssonar
(1618-1677) sýslumanns í
Einarsnesi. Einarsnesungarhafa
af sumum verið taldir mestir
áhrifamenn íslenskirá sinni tíð,
þeirra sem ekki báru ættarnöfn
og varla finnst í þeirra hópi
maður, sem kemst neðar í virð-
ingastiganumen prestur. Kona
Sigurðar í Einarsnesi var
Ragnheiður Torfadóttir (1651-
1712) prests í Gaulverjabæ.
Torfi (1617-1689) í Gaulverja-
bæ kemur talsvert við sögu í
SkálholtieftirGuðmundKamb-
an, en Torfi var bróðursonur
Brynjólfs biskups Sveinssonar
(1605-1675) og vildi biskup
jafnan hafa hann í nokkurri
nálægð.
Tvö af börnum Sigríðar
Þorsteinsdóttur bjuggu í Tung-
unum. Jónlögsagnari varbóndi
á Drumboddsstöðum og í Skál-
holti, eftir að hann hafði lokið
Litli - Bergþór 16