Landneminn - 01.04.1955, Blaðsíða 6

-------------------------
Kristján frá Djúpalæk :
GUÐIR OG GULL
Ef Gnðina bað ég að gefa mér hvíld,
þeir gerðu það oftast nœr.
Til dæmis svaf ég mér sjálfum til skammar
síðast í gær.
Eins hef ég beðið um æfintýri,
ástir og þvíumlikt,
sem gefur lífinu gildi, meðan það varlr.
Og Guðlrnir virtust ei sparir
á slíkt.
En bæði ég um, að mér gæfist gull,
þá gerðust þeir heyrnarsljóir
scm ull væri þjappað í eyrun fast.
Og eru þó málmar nógir
taldir á jörðu til.
Nú, örlítill skammtur af mótaðri mynt
til matar- og spjarakaupa
er allt, sem ég eignast vil.
— En þetta er eitt af því ærið fáa
á æfinnar för, sem ég skil.
Pví ungur heyrði ég hljóma rödd
frá hímneskum Guðakór.
Og röddln sagði: ég ræð þér bróðir
að rækta þá jörð, sem nú er þín móðir,
af starfi þú verður stór.
1 sveita þíns andlits seð þitt hungur,
og sjá, þú verður til grafar ungur.
En vei þeim, sem guði glata.
Því ástvini mínum ég gleðl gef,
en gullið þeim, sem ég hata.
V-------------------------------------------------------J
Iíjörleifur GuUormsson:
Nveitafólk ogr verkalýðnr
Allt frá því, er bæir fóru að vaxa
hér á landi og fólki að fækka i sveit-
um, hefur borið á nokkrum mis-
skilningi milli sveitabúa og fólks-
ins, sem vinnur við sjávarsíðuna.
Þetta kemur víða í ljós, í ræðu og
riti. oft sem tortryggni eða jafnvel
öfund og ber keim af gróusögum.
Þetta er nágrannakritur, sem fvrst
og fremst er sprottinn af vanbekk-
ingu og vanmati. Hveriir eiga hér
mesta sök á, skal ekki fullvrt. En
svo mikið er víst, að af vissum
áVifamiklum aðilum hefur vevið ró-
iðið undir þennan hugsunarhátt af
kappi
Þntta birtist ekki sízt í afstöðu
meiriMuta bænda og búaliðs til
verkalvðshrevfina:arinnar og kiara-
baráttu verkafólks í bæjum og kaup-
stöðum. Bændur taka vfirleitt af-
stöðu gegn benni siáandi ekki. að
um leið eru beir að höffrrva niður
'þann meið, er afkoma þeirra bvgg-
ist á, grafa sína eigin gröf. Afurð-
ir sveitanna eru nær eingöngu seld-
ar á innanlandsmarkað'. o<r sé ekki
kaupgeta fvrir bendi hjá fiöldanum,
hlýtur bað að koma niður á söl-
unni. TTm sölu á erlendan markað er
varla að ræða, eins og búskanur er
rekinn nú í dav. en að siálfsövðu
þarf að vinna að því í framtíðinni,
að svo geti orðið.
Hér er landbúnaður víðast hvar
rekinn sem einvrkiabúskapur, lítið
um stórbú með aðkevptu vinnuafli,
nema þá lítinn hluta af árinu. Bænd-
ur vinna því nær eingöngu sjálfir
að framleiðslu afurða sinna og
margir vinna þeir langan og strang-
an dag. Og þótt bóndinn sé sjálf-
stæður atvinnurekandi og eigi oft-
ast nær jörð sína, er almennt ekki
um arðrán að ræða af hans hálfu.
Af þessu má ljóst vera, að hags-
munir þorra bænda annarsvegar og
verkalýðsins hinsvegar stangast ekki
á, heldur falla í meginatriðum í
sama farveg.
Þær félagslegu aðstæður, sem
skapast af atvinnuháttum dreifbýl-
isins, eiga nokkum þátt í því, að
sveitafólk áttar sig illa á stéttabar-
áttu þéttbýlis, skilur ekki eðli
hennar og orsakir. En hitt er þó
þyngra á metunum, að fátt er til
sparað af íhaldinu á íslandi, til
'þess að hún öðlist ekki þann skiln-
ing. Því að færi svo, gæti viljað til,
að pyngjur gróðamanna þeirra, er
á spilunum halda, færu að léttast.
Þeirra viðleitni beinist fyrst og
fremst að því að hindra samein-
ingu starfandi stétta — sameiningu
alþýðunnar — undir eitt merki,
hvort sem hún á heima í sveit eða
borg.
Áróðursaðstaðan er ójöfn, leikur-
inn að því leyti ójafn. En þeim mun
betur þurfa sósíalistar til sjávar og
sveita að starfa, treysta tengslin sín
á milli og rjúfa þann þröngsýnis-
múr, sem reynt er að hlaða fyrir
mynni dalanna, milli fólksins í
dalnum og fólksins á ströndinni.
Ef okkur á að búnast vel, ef okk-
ur á að takast að endurheimta og
síðan að verja sjálfstæði okkar,
verður það fólk, sem skapar þjóð-
artekjurnar hörðum höndum, að
vinna saman, að standa saman, og
setja lög í landi svo sem hagsmunir
þess segja til um. Það er ekki sízt
æskunnar, karla sem kvenna, að
vinna að þeirri einingu.
6 LANDNEMINN