Siglingamál - 01.03.1978, Blaðsíða 7

Öryggisbúnaður víð lágþrýst
línu— og netaspil
Grein 9.5
Eins og getið er um í greininni hér að
framan, þá hefur Siglingamálastofnun
ríkisins gert könnun á þeim úrlausnum,
sem til greina kæmi að koma mættu að
notum sem öryggisbúnaður við lágþrýst
línu- og netaspil. Við háþrýstispilkerfi er
þetta tiltölulega auðleyst mál, þar eð
hægt er að fá allar nauðsynlegar eining-
ar keyptar og hægt er að nota orku frá
vökvaþrýstikerfinu sjálfu til að knýja með
fjarstýrða loka. Venja er að komið sé fyrir
framhjáhlaupi, sem opnast samtímis og
straumrás að spili er lokað.
Krafan um þennan öryggisbúnað er sú,
að spilið stöðvist samstundis, ef maður
dregst inn að spilkoppunum með veiðar-
færunum. Stjórnlokar þessara spila skulu
og vera þannig úr garði gerðir, að ekki
þurfi að snúa handfangi þeirra úr lokun-
arstöðu meira en 90° til hvorrar handar,
eftir því hvernig spilinu er ætlað að snú-
ast hverju sinni.
Þær lausnir, sem Siglingamálastofnun
ríkisins telur nú fært að þróa svo, að
þær geti uppfyllt skilyrði reglnanna eru
þessar:
1. Vélaverkstæðið „Þór“, Vestmanna-
eyjum. — í nokkur ár hefur Vélaverk-
stæðið ,,Þór“ haft á boðstólum búnað,
sem uppfyllir kröfurnar, en hann er
nokkuð flókinn. Nú er sama fyrirtæki að
hanna nýja gerð loka, sem nýtt getur
vökvastreymi lágþrýstispilkerfis, þannig
að ef komið er við öryggisarminn við
spilið, þá rofnar vökvastreymi að spili,
og samtímis opnast framhjáhlaup, sem á
að tryggja, að spilið haldi ekki áfram að
snúast en stöðvist svo til strax.
Loka þessum er komið fyrir í kerfinu
undir þilfari, rétt við spilið, og stjórnun
öryggislokans getur verið beint tengd
vélrænt með örmum, eða verið þrýsti-
vökva-, loft- eða rafknúinn.
2. Vélsmiðjan Héðinn hf., Reykjavík, hef-
ur hannað loka, sem knúinn er af þrýsti-
vökvanum á kerfinu sjálfu. Með honum
lokast straumrás að spili og samtímis
opnast framhjáhlaup.
3. Fjöltækni sf., Reykjavík, er nú að smíða
loka, sem gert er ráð fyrir að hægt verði
að reyna fljótlega. Honum er líka ætlað
sama hlutverk og fyrrgreindum lokum, að
rjúfa þrýstivökvastraum að spili og opna
um leið framhjáhlaup.
4. Hafsteinn Sæmundsson, útgerðarmað-
ur í Grindavík, útbjó sjálfur einfaldan
öryggisbúnað og setti nýlega upp í skip
sitt M.s. Harpa, GK-111. Ekki er þó víst
að hægt sé að koma þessum búnaði við
í öllum skipum, en hann er mjög einfald-
ur að gerð og í uppsetningu. Hér er um
að ræða tannhjólayfirfærslu frá öryggis-
armi og beint yfir á ás stjórnlokans. Palli
er komið fyrir þannig, að loki stoppar
lokaður og er læstur. Hafa ber í huga,
að aðeins er hægt að nota þennan bún-
að, þar sem stjórnlokinn opnast og lok-
ast til fulls við lítinn snúning á ás stjórn-
lokans eða um 90° til hvorrar handar frá
miðstillingu. Skiptirinn þarf einnig að
vera staðsettur nokkuð nærri spili, en að
öðrum kosti verða tannhjólin alltof stór.
Hlíf skal sett umhverfis tannhjólin til
varnar gegn aðskotahlutum og ísingu.