Neytendablaðið - 01.04.1971, Blaðsíða 6

24. 200 til 1 á móti 40. -
500 - gefnum kólamfení-
kól "kúrum".
Matvæla og lyfjaeftirlit Banda-
ríkjanna ( FDA ) gaf árið
1952 út skýrslu þess efnis,
að lyfið hefði - eftir því sem
bezt var vitað valdið all -
mörgum blóðsjúkdómum (177
tilfelli voru þekkt, helmingur
þeirra endaði með dauðsfalli).
Þrátt fyrir þetta áleit FDA
rétt að leyfa sölu chloro
mycetins á þeim forsendum
"að það ætti að vera fáan -
legt fyrir lækna svo að þeir
gætu með ytrustu varkárni
notað lyfið við mjög hættu -
legum sjúkdómum "
Sala chloromycetins heldur
afram .
Þrátt fyrir aðvaranir um
skaðleg áhrif chloromycetins
héldu læknar áfram að gefa
út lyfseðla á lyfið í stórum
stfl. Að vísu minnkaði not-
kun lyfsins 1953 - 1954, en
for sfðan að aukast aftur.
Framleiðandinn, Parke -Dav-
is, sendi út fjölmörg tilmæli
til sölumanna sinna að gera
sem minnst úr hættunum -
minnast helzt ekki á þær, en
benda þeim mun rækilegar á
jakvæðar hliðar lyfsins.
Arangurinn lét ekki á sér
standa. 1960 var metsöluár
chloromycetins, en þá seld-
ist það fyrir 86 milljónir
dollara.
Eftir það hófust nýjar rann -
sóknir á skaðlegum áhrifum
lyfsins, sem staðfestu fyrri
niðurstöður. Ymsir fóru
nú f mál gegn Parke - Davis
fyrirtækinu og drógu bæði
það og lækna, sem skrifuðu
lyfseðlana fyrir lyfjunum
til ábyrgðar. f einu tilfellinu
var fyrirtækið og tveir læknar
dæmdir til greiðslu 215. 000.
dollara f skaðabætur vegna
dauðsfalls sjö ára stúlku, en
notkun chloromycetins var
talin hafa valdið dauðanum
og notkun lyfsins talin ástæðu-
laus. I sumum tilfellum gerði
Parke - Davis samkomulag
við aðstandendur um greiðslu
skaðabota vegna notkunar lyfs-
ins - án þess að dómur félli
í málinu.
En Parke - Davis hélt samt
sem áður áfram mikilli
söluherferð fyrir chloromyc-
etin, og margir læknar héldu
áfram að gefa út lyfseðla fyrir
þvf. 1967 var þannig skrif -
aður lyfseðill fyrir chloro-
mycetin fyrir u. þ. b. 3 millj-
ónir og 700 þúsund banda-
ríkjamenn. Sérstök nefnd
öldungardeildar Bandarfkja-
þings gerði árið 1968 könnun
á söluherferð Parke - Davis
og dreifingu chloromycetins
í Bandaríkjunum. Sérfræð-
ingar, sem vitnuðu fyrir
nefndinni töldu að í 90 -99%
tilfellna hefði notkun chloro-
mycetins verið óþörf. T.d.
var chloromycetin gefið við
graftrarbólum, hálsbólgu
og minni háttar ígerðum
í munni.
Afleiðing þessarar rann-
sóknar öldungardeildarinnar
varð sú, að sala chloromyce-
tins minnkaði um 70% fyrstu
níu mánuði ársins 1968. En
Parke - Davis missti ekki
kjarkinn. Forstjóri fyrir-
tækisins, Dr. Smith, taldi
ekki ástæðu til að hafaáhyggj-
ur þar sem sala lyfsins ykist
aftur "þegar hæfilegur tími
hefði liðið". Dr. Smith vissi
augsýnilega um hvað hann
var að tala. Nýlegar skýrsl-
ur Matvæla og lyfjaeftirlits
Bandaríkjanna (FDA) sýna,
að sala chloromycetin hylkja
hefur verið fimm sinnum
meiri í júní 1970 í Banda-
ríkjunum en hún var í júnf
1969.
Einkaleyfi Parke -Davis á
framleiðslu klóramfenfkóls
í Bandaríkjunum er nú útrunn-
ið og tveir keppinautar fyrir-
tækisins í lyfjaframleiðslu
hafa nú sett á markaðinn
sín eigin klóramfenfkóllyf.
McKesson fyrirtækið nefn-
ie framleiðslu sfna amphf
col og Rachelle fyrirtæk-
ið kallar sína vöru mycheL
Læknar eiga að þekkja skað-
semi lyfsins.
I greininni f Consumer Re -
ports segir m. a. :
" I læknatímaritum má finna
mikinn fjölda greina, sem
skýra frá slæmum afleiðing-
um chloromycetins og ann-
^r^a kloramfeníkollyfja. Það
er þvf óafsakanlegt af lækn-
um að halda afram að gefa
ut^lyfseðla a lyfið f stórum
stfl. Samt er ljóst, að sum-
ir læknar (þ. e. í Bandarfkj-
unum ) halda afram að gera
það þrátt fyrir allar aðvar-
anir læknatímarita. Það er
einnig ljóst , að framleið -
endur hafa engan áhuga á
að draga úr framleiðslu
þessa mjög svo gróðavænlega
lyfs.
A íslandi hefur grein um
skaðsemi klóramfenikóls
birzt í Læknablaðinu, 3 h.
1969. Er hún eftir Sigmund
Magnússon lækni - og var
upphaflega erindi flutt á fundi
Læknafélags Reykjavfkur
haustið 1966. Með leyfi
Sigmundar Magnússonar
verður birtur hér stuttur
hluti úr greininni.
" Vegna fjölda sýklalyfja nú
ma yfirleitt meðhöndla alvar-
iegri sýkingar með eins góð-
um arangri með einhverju
öðru en kloramfenfkóli og
ma þvf sniðganga það ,
nema næmispróf sýni, aðþað
eitt komi til greina. Tauga-
veiki er nú orðið eini sjúk-
domurinn, sem réttlætanlegt
þykir að nota kloramfenfkól
sem fyrsta lyf (bls. 81
Læknablaðið, 3 h. , 1969.)
6