Bændablaðið - 30.03.1999, Síða 19

Bændablaðið - 30.03.1999, Síða 19
Þriðjudagur 30. mars 1999 BÆNDABLAÐIÐ 19 Guðmundur Bjarnason ávarpar fundargesti á aðalfundi Lánasjóðsins. Ársfundur Lánasjóðs landbúnaðarins Hagnaður af rekstri sjöðsins Leiiur Kr. Jóhannesson lætur af Mm om mánaOarmófln Ársfundur Lánasjóðs landbún- aðarins var haldinn 19. mars sl. á Hótel Sögu. Lánasjóður landbún- aðarins hefur nú starfað í rúmt eitt ár, en hann tók til starfa 1. janúar 1998 og tók þá við öllum eignum, réttindum, skuldum og skuldbind- ingum Stofnlánadeildar landbún- aðarins. í skýrslu framkvæmda- stjóra sjóðsins, Leifs Kr. Jóhann- essonar, kom fram m.a. að útlán sjóðsins á sl. ári námu rúmum 1,6 milljörðum króna, en mest var lán- að til framkvæmda og vélakaupa. Hagnaður af rekstri sjóðsins á ár- inu nam kr. 10,6 milljónir króna en var árið áður kr. 98,7 milljónir. Minni hagnaður skýrist fyrst og fremst af minni tekjum af sjóða- gjöldum, en með lögum um bún- aðargjald drógust tekjur sjóðsins af sjóðagjöldum verulega saman. Þannig námu innheimt sjóðagjöld árið 1997 kr. 352 milljónum en kr. 161 milljónum árið 1998. Þessu tekjutapi hefur sjóðurinn mætt með hækkun vaxta af útlánum, en vegna sterkrar eiginfjárstöðu sjóðsins og hagræðingar í rekstri varð þessi vaxtahækkun ekki nema 1%, þ.e. hækkun úr 2 í 3% af al- gengum lánum hjá sjóðnum Starfsmenn sjóðsins eru 7 og hefur svo verið um árabil. Með lögum sem samþykkt voru á Al- þingi skömmu fyrir ársfundinn var ákveðið að aðsetur sjóðsins yrði í framtíðinni á Selfossi og mun skrifstofa hans flytjast þangað, væntanlega á næsta ári. Leifur Kr. Jóhannesson lætur nú í lok mars af störfum sem fram- kvæmdastjóri Lánasjóðs landbún- aðarins en hann hefur gegnt því um 15 ára skeið. Á fundinum voru Leifi þökkuð farsæl störf í þágu sjóðsins, en undir stjóm hans hefur sjóðurinn styrkst og er eigið fé hans skv. ársreikningi um 2,5 milljarðar um sl. áramót. Baldur Grétarsson, Fellabæ. Á loðdýrabúinu að Þrepi á Austur-Héraði eru nú í sóttkví 66 refir sem loðdýrabændumir Karl Jóhannson á Þrepi og Tómas Jó- hannesson hjá Rándýri ehf. á Grenivík, fluttu inn frá Finnlandi í Janúar síðastliðnum. Karl hefur lengi haft áhuga á að reyna finnska refl til ræktunar hér á landi, þar sem Finnum hefur tekist að rækta stærri ref heldur en þekkist á hin- um Norðurlöndunum. Þeir refir sem algengastir em á íslenskum búum í dag em upphaflega norskir og voru fluttir frá Skotlandi þegar loðdýraræktin hófst fyrir alvöru hér á landi, en stofninn er talsvert minni en sá finnski. Ein skýringin á stærð finnska refastofnsins er sú, að eitt sinn er mikil niðursveifla varð í finnskri refarækt og búin lögðust af í stór- um stíl, þá tóku finnskir loðdýra- bændur til lífs refastofn, sem vom sérvaldar tófur að stærð og feld- gæðum. Frá þessum tófum var síðan ræktað þegar skinnafram- leiðsla varð arðbær á ný. Af þeim 66 refum sem komu að Þrepi í janúar síðastliðnum, em 33 blárefalæður, 20 blárefahögnar, 3 silfurrefalæður, 5 silfurrefahögn- ar og 5 högnar af skuggaref eða „shadow“. Að sögn bónda er ekki að sjá annað en þeir spjari sig vel í nýju heimkynnunum. Karl skoðaði loðdýrarækt hjá Finnum fyrir fjórum ámm og hefur lengi unnið að því að fá tilskilin leyfi fyrir innflutningi á refum frá Finnlandi til að rækta á búi sínu. Að uppfylltum ströngum skilyrðum sem heilbrigðisyfirvöld setja í svona tilfellum, hefur Karl fengið bú sitt samþykkt sem sóttvamarbú, og koma refimir einnig af völdum bú- um í Finnlandi. Sem dæmi um stærðarmuninn á finnska refnum og þeim sem ís- lendingar hafa til ræktunar, þá er finnskur refahögni um 16 - 18 kíló, meðan sá íslenski er 10 - 12 kg. Á sama hátt em finnsku læðumar 12 - 14 kg, en þær íslensku 8 - 10 kg. Á mörkuðum fer 80 - 90% af finnsku skinnunum í tvo efstu flokkanna af fimm stærðarflokk- um, meðan 70 - 80% af íslensku skinnunum fer í þriðja efsta flokk- inn. Auk þess eru feldgæðin mun meiri á þeim finnska sem felst í þykkri feldi en þelið er þar sérlega mikið og gott. Töluverður munur er á aðstöðu finnskra refabænda og íslenskra segir Karl, þar em staðviðri ríkjandi og hreyfir sjaldan vind. Húsin em opin eða nánast bara þökin yfir búr- unum. Frostið getur verið milli 30 og 40 stig langtímum saman, en refimir þrífast vel þótt ekki sé skjólið mikið. Karl vonast til að ekki spillist feldgæðin þótt hér þurfi dýrin að vera í lokuðum húsum og telur lognið og frostið þar ytra hugsanlegan áhiifavald um gæði feldsins. Ef allt gengur vel, býst Karl við að mega láta frá sér lífdýr að ári, en hann væntir að hér muni stigið skref til að verða sam- keppnisfærari á heimsmarkaðn- um og vonar að aðrir starfs- bræður hér- lendis geti notið góðs af þessu framtaki sem Islenskt refaskinn í samanburði við finnskt. Myndir: Hrafnkell Lárusson. fyrst. Einn refanna sem nú dvelja í einangrun. Finnskb* nefir í sófflvf il Nóraöi Eyfirskir mjólkurframleiðendur á ársfundi Nýlt stúrfynirtæki í mjólkurúrvinnslu verfii í meirihlutaeigu framleifienda leiðendum við sameiningu mjólk- uriðnaðar á Norður- og Austur- landi. í umræðum um málið bentu menn á að hagræðing í þessa veru geti snúið beint að kjömm fram- leiðenda og leggja verði alla áherslu á að ljúka málinu sem fyrst. Bændur hafa ekki efni á að bíða," sagði einn fundarmanna. I máli Jóhannesar Geirs Sigur- Með einróma samþykkt ályktunar á ársfundi búgreinaráðs BSE í nautgriparækt, sem haldinn var í fyrri viku, Iétu eyfírskir mjólkur- bændur frá sér fara skýr skilaboð um þann vilja þeirra að nýtt stór- fyrirtæki í mjólkurúrvinnslu á Norðurlandi, sem nú er í burðarliðn- um, skuli verða í meirihlutaeigu framleiðendasamvinnufélags mjólk- urframleiðenda. Eyfirskir bændur hafa lengi gert tilkall til eignar sinnar í mjólkursamlagi KEA í Ijósi sögulegra og viðskiptalegra stað- reynda og nú þegar yfirstandandi eru viðræður þriggja kaupfélaga á Norðurlandi um sameiningu mjólkurvinnslustöðvanna í eitt fyrir- tæki kemur ekki á óvart að bændur hnykkja á kröfum sínum um eignaraðild að nýju mjólkurvinnslufyrirtæki. En jafnframt er Ijóst að eyfirskir bændur eru þess áfram að sameining mjólkuriðnaðar á öllu Norður- og Austurlandi geti gengið eftir sem fyrst. Fyrir tillögu á ársfundi Bú- inga, Kaufélag Eyfirðinga og greinaráðs BSE mælti Sigurgeir Hreinsson, formaður Búnaðarsam- bands Eyjafjarðar, en hann er jafn- framt í viðræðuhópi BSE um af- urðastöðvamálin. Sigurgeir segir að það sé álit mjólkurframleið- enda að mjólkuriðnaðurinn skuli vera að meirihluta í félagslegri eigu og undir stjóm bænda. Mikil- vægi beinnar aðildar bænda sé augljóst þar sem t.d. falli heild- söluverð niður frá miðju ári 2001, samkvæmt búvörusamningi, og þá verði bændur að geta varið kjör sín og rétt. Það geti þeir best með beinum yfirráðum yfir mjólkur- iðnaðinum. Kaupfélag Austur-Húnvetn- Kaupfélag Þingeyinga ræða nú um sameiningu afurðastöðva sinna í mjólkuriðnaði og Sigurgeir bendir á að það sé ríkur vilji bænda á svæðunum að leggja áherslu á eignarhaldið í tengslum við við- ræðumar og hugsanlega aðkomu bænda að nýju fyrirtæki. „Við höfum í viðræðum við KEA farið fram á að eignast meiri- hlutann í nýju fyrirtæki og það hafa komið fram hugmyndir um að gerðir verði viðskiptasamningar um að við legðum ákveðið magn mjólkur inn í vinnsluna en á móti eignist okkar félag hlut í fyrirtæk- inu. Við teljum það einnig mikil- vægt að framleiðendafélag bænda Frá fundi eyfiskra mjólkurbænda eignist líka hlut á sögulegum for- sendum. Utfærslan liggur því ekki fyrir en ég skil vel að eignarhaldið sé mál sem taka þarf tíma í að komast til botns í,“ segir Sigurgeir. Ekki var að heyra andmæla- raddir hjá eyfirskum mjólkurfram- geirssonar, stjómarformanns KEA, á fundi eyfirsku mjólkurframleið- endanna kom fram að niðurstöðu sé að vænta í viðræðum kaupfélag- anna þriggja innan fárra vikna. „Við höfum frá upphafi umfjöllun- ar um afurðamálin sagt að fyrir- tæki í þeim geira hafi sérstöðu vegna sterkrar aðkomu framleið- endanna, bæði á sögulegum og viðskiptalegum forsendum. Við þurfum að hafa í huga í þessu sambandi að mjólkuriðnaðurinn er að fara inn í mun harðara viðskiptalegt umhverfi og ég tel mikilvægt að við lögum okkur að þeim reglum sem gilda úti í þess- um harða markaðsbúskap. Þess vegna hefur það verið okkar tillaga að stofnað verði hlutafélag um mjólkuriðnaðinn til að takast á við þetta umhverfi," sagði Jóhannes Geir. Sigurgeir bendir á að mjólkur- framleiðendur í Austur-Húna- vatnssýslu horfi mjög til þess hvemig eyfirskir starfsbræður þeirra taki nú á eignarhaldsmálun- um og hvaða árangri þeir nái í við- ræðum um þann þátt við KEA. „Verði um að ræða sameiningu af- urðastöðva á öllu Norðurlandi, sem og Austurlandi, þá telja bænd- ur það koma vel til greina að stofna eitt framleiðendafélag fyrir allt svæðið eða félög í hverju hér- aði. Staðreyndin er sú að það horfa líka fleiri til þess að ná sam- starfi við Húnvetninga og til dæm- is er ekki langt frá þeim og vestur í Búðardal. Gangi það eftir að Húnvetningar komi til samstarfs við okkur hér á austanverðu Norð- urlandi þá eru mun meiri líkur til að innan skamms tíma muni verða til tvö álíka stór mjólkuriðnaðar- fyrirtæki á landinu, þ.e. annað á Suður- og Vesturlandi og hitt á Norður- og Austurlandi,“ sagði Sigurgeir Hreinsson.

x

Bændablaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Bændablaðið
https://timarit.is/publication/906

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.