Bændablaðið - 27.06.2000, Blaðsíða 11

Þriðjudagur 27.júní 2000
BÆNDABLAÐIÐ
11
ótrúlega seina að tileinka sér nýja
hugsun í búrekstri. „Allt fram-
undir þetta hafa bændur verið að
byggja þessi hefbundnu básafjós
sem ég tel allof vinnufrek. Ég spái
því reyndar að það verði ekki fleiri
slík byggð. Astæðan er sú að
bændur hafa verið nokkuð dug-
legir að fara utan og sjá það
nýjasta í atvinnugreininni en auk
þess eru komin nokkur lausa-
göngufjós með legubásum hér á
landi sem hafa reynst vel. Fyrstu
lausagöngufjósin voru án legu-
bása, en þetta voru óláns bygging-
ar og kúnum leið illa í þeim,“
sagði Guðmundur. „Eftir að ná-
grannaþjóðir okkar höfðu hannað
nýja básagerð með séstökum
þykkum dýnum og milligerði leit
dæmið betur út.“
- Nú gef ég mér að mörg fjós
séu svipuð gamla fjósinu ykkar
fyrir breytingu.
„Já, það er rétt og margir
bændur sem eru í svipaðir stöðu
og við vorum hafa komið hingað
til þess að skoða, en alls hafa um
140 - 150 bændur komið í heim-
sókn síðan um áramót. Sumir hafa
verið að spá í að breyta gömlum
fjósum en aðrar eru að velta fyrir
sér nýjum byggingum. Bændur
eru greinilega að búa sig undir
nýtt umhverfi þar sem samkeppni
við útlönd er staðreynd. Sömu-
leiðis mun verð til bænda lækka.
Þessu hyggjast menn mæta með
stærri búum en í rétt hönnuðum
húsum er vel hægt að hugsa sér að
fjölskylda framleiði 200-250
þúsund lítra.
Fjósið á Stekkum var byggt
1972. Um svipað leyti voru fjöl-
mörg fjós byggð á Suðurlandi.
Guðmundur sagði að við endur-
byggingu Qóssins á Stekkum hafi
komið fram hönnunargalli sem
líklega væri að finna í mörgum
sunnlenskum fjósum, en burður-
inn er að hluta til í stálbitum.
Þegar gólfið var brotið upp kom í
ljós að stálbitamir voru ryðgaðir
og ónýtir. „Við hefðum hvort
heldur sem er þurft að ráðast í um-
fangsmikla viðgerð á húsinu,"
sagði Guðmundur.
Hvað kostaði breytingin á fjósinu á Stekkum? Guðmundur sagði
kostnaðinn 5 ntilljónir fyrir utan virðisaukaskatt og að meðtaldri
vinnu heimamanna. Lyftari og afrúllari kostaði um milljón.
Ttekjunum er einfaldlega keyrt inn fóðurganginn og líkamlegt strit
er ekkert. Gefið er einu sinni á sólarhring.
Eftir að kýrnar fengu að ganga um í fjósinu hefur Guðmundur tekið
betur eftir en áður að innan hjarðarinnar ríkja ákveðnar reglur.
„Kvígurnar eru greinilega lágt settar í þjóðfélaginu. Og það eru
alltaf sömu kýrnar sem fara fyrst inn til mjalta. í fjósinu eru 55
básar en átpláss fyrir 30 og kýrnar eru afar tillitssamar þegar
kemur að því að éta. Þær bíða ef þarf og ég tek eftir því að kýr í
mikilli nyt leggjast strax eftir mjaltir, hvfla sig og fara síðan í fóðrið.
A stundum geta kýrnar valið úr gróffóðri og fyrst eftir burð eru
kýrnar vandfýsnar á hey. Kýr í geldstöðu sem fá lítið kjarnfóður
sækja mikið í saltstein og fóðurblokk.“
í fjósinu á Stekkum eru steyptir gólfbitar sem eru framleiddir í
Danmörku. Alls voru flutt til landsins 27 tonn af bitum í fjósið á
Stekkum! Guðmundur sagði að því miður væru ekki framleiddir
nógu góðir gólfbitar hér á landi. Bitaeiningin er rúmir 3 m x 70 sm.
Bil á milli bita er 3,5 sm. Hver eining er rétt um hálft tonn og sagði
Guðmundur að ekki hefðu verið neinar skekkjur í bitunum. í því
plássi sem áður var hlaða eru sjálfvirkar flórsköfur sem fara yfir
gólflð á fjögurra tíma fresti allan sólarhringinn og ýta skítnum yfír
djúpflór sem er tengdur haughúsi undir gamla fjósinu. Guðmundur
sagðist hafa samanburð af tveimur kerfum - annars vegar steyptan
flór og sköfur og hins vegar rimlagólf. „Að mörgu leyti er ég sáttari
við steypta gólflð og sköfurnar.“ I fjósinu eru tvö 150 Iítra
drykkjarker en ekki brynningarskálar við hvern bás. Auðvelt er að
halda kerjunum hreinum en hægt er að velta þeim og hreinsa. Þau
fyllast sjálfkrafa eftir því sem kýrnar drekka úr þeim.
Kálfar á Stekkum eru aldir upp í einstaklingsstíum fyrstu tvo
mánuðina. A Stekkum er ekki kálfafóstra en Guðmundur sagði að
þó settir væru á 20 til 25 kvígukálfar á ári réttlætti það ekki slíka
fjárfestingu. Kálfarnir nota túttufötur og sagði Guðmundur að
sogvandamál væru nær óþekkt.
Innréttingarnar eru keyptar hjá Búvélum á Selfossi sem flutti þær inn frá Danmörku. Þær eru skúfaðar saman og
hægt að breyta ef stærð kúnna breytist... Það er vinnumaðurinn og Kópavogsbúinn Andri Dagur Símonarson
sem stendur í básnum. í básunum eru dýnur sem eru rétt um 5 sm þykkar. í þeim eru gúmmifylltar pylsur og
dúkur strekktur yfir þær. Reynt er að líkja eftir því sem gerist úti í náttúrunni. Kúnum virðist líða vel á þessum
dýnum og þær eiga auðvelt með að standa upp svo dæmi sé tekið. í fjósinu á Stekkum er hitastigið 10 gráður.
„Við teljum að loftið sé mun ferskara og betra fyrir kýrnar en ef það væri hlýrra í fjósinu. Auk þess spillist fóðrið
síður.“
MJALTAKERFI
OG FYLGIHLUTIR,
RYÐFRÍAR INNRÉTTINGAR í
MJALTABÁSA,
FORKÆLAR, TANKRÖR,
JÚGURBÓLGUSKYNJARAR,
SOGDÆLUR, ÞYOTTAVÉLAR,
SOGSKIPTAR O.FL.
TOLVUTENGDIR
KJARNFÓÐURGJAFAR
FYRIR LAUSAGÖNGUFJÓS,
ÁSAMT STAFRÆNUM
MJÓLKURMÆLUM OG
SKRÁNINGARBÚNAÐI
PELLON
SJÁLFVIRKIR
KJARNFÓÐURGJAFAR
FYRIR BÁSAFJÓS
MJÓLKURTANKAR
í ÖLLUM STÆRÐUM
LEITIÐ ÞANGAÐ SEM
ÞEKKINGIN OG ÞJÓNUSTAM
ER í ÖNDVEGI
ÖRUGG
VARAHLUTAÞJÓNUSTA
REMFLO HF.
Austurvegi 65, 800 Selfoss,
sími 480 1600, fax 482 2756, netfang: remflo@mbf.is