Bændablaðið - 26.02.2002, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 26. febrúar 2002
BÆNDABLAÐIÐ
7
isam lil svella
Síminn svarar
spurningum lesenda um
ástand símamála í sveitum
Gagnaflutningur, verð og gæði
er mikið í umræðunni þessa
dagana og er það af því góða. Gott
er þegar menn eru vakandi yfir
málum og kanna hlutina til hlítar.
Þó er málið ekki einfalt og ekki
alltaf auðvelt að bera saman hluti.
Ekki er hægt að fjalla um málið
nema líta til þess lagaumhverfis
sem við búum í, þróunarinnar og
til landffæðilegra þátta.
Forsagan
Með sjálfvirka símanum var
lögð sérlína á hvem bæ. Á þeim
tíma var ekki byijað að flytja gögn
á simalínunum og uppfyllti tæknin
vel kröfúr samtímans. Arið 1999
var sett alþjónustukvöð á Símann
og þá þegar var hafist handa við
að betrumbæta línukerfið, m.a.
stytta símalínumar og fjölga
stöðvum til að tryggja flutnings-
getu og gæði. Enn er verið að
þétta kerfíð og færa símstöðvar
nær bæjum til að stytta linur og
auka þannig gæðin og möguleika
til gagnaflutnings. Eðli málsins
samkvæmt er um mjög kostnaðar-
sama aðgerð að ræða og þótt
stöðugt sé unnið að því að þétta
netið tekur það sinn tíma. Óllum
stendur ISDN þjónusta til boða, en
afskekktustu bæimir gætu þó þurft
að biða í einhvem tíma eftir
þjónustunni, þ.e. afgreiðslutíminn
gæti reynst einhveijar vikur og
jafnvel í verstu tilfellum nokkrir
mánuðir.
Samanburður
Þegar borið er saman verð á
gagnaflutningi í þéttbýli annars
vegar og dreifbýli hins vegar er
verið að bera saman verðlagningu
á ISDN þjónustu sem í dag
stendur um 98% þjóðarinnar til
boða og ADSL þjónustu sem
stendur um 86% þjóðarinnar til
boða. Á Simanum hvílir ISDN
alþjónustukvöð og er það kerfíð
sem er verið að byggja upp í
dreifbýlinu.
ADSL þjónustan, háhraða
sítenging, er hins vegar þjónusta
sem eingöngu er boðin í þéttbýli
og i dag em engin áform um að
bjóða ADSL þjónustu á dreifðustu
svæðum landsins og er það fyrst
og fremst vegna tækninnar. Því
miður er ekki hægt að leggja út í
þann mikla kostnað að setja upp
ADSL- stöðvar um allt land, en
slík tækni þekkist nær eingöngu í
stórborgum erlendis. Hér á landi
hefúr verið farin sú leið að ef
ákveðinn fjöldi notenda í v
bæjarfélagi skuldbindur sig til að
gerast áskrifendur að ADSL, þá er
ráðist i uppsetningu kerfisins á
þeim stað. Útbreiðslan á ADSL er
því umtalsvert meiri hér á landi en
erlendis.
Munurinn á ISDN og ADSL
verðlagningunni er sá að í ISDN
er greitt fyrir tímann en ADSL
fyrir gagnamagnið. Þetta skekkir
allan samanburð á verðlagningu í
gagnaflutningi. ADSL er sítengt
aðgangsnet og greitt er fast
mánaðargjald fyrir notkun þess.
Auk þess þurfa notendur að útvega
sér intemetþjónustuaðila og þeim
aðila er greitt fyrir alla gagna-
flutninga sem fara fram á netinu.
Mikið hefúr verið rætt um að
jafna þurfí þann mun sem er á að-
stöðu landsbyggðarmanna til gagna-
flutninga yfír intemetið. Því tók ég
saman nokkra útreikninga og bar
saman aðstæður í dreifbýli og
þéttbýli í dag.
I þéttbýli er nýr tæknibúnaður
(ADSL) notaður til að tengja
notendur við intemetið og er hraði
gagnaflutninga 30-90 Kb/sek og
algeng mánaðargjöld um 7000 kr
fyrir flutning á einni milljón Kb.
Hér er um sítengingu að ræða og
verð á hver lOOOkb er 2,5 kr.
Þetta er tenging sem hentar litlum
og meðalstómm fyrirtækjum vel,
og er nauðsynleg ef þörf er á
gagnaflutningi um netið.
Ef fyrirtæki er hinsvegar stað-
sett meira en 5 km ffá símstöð er
Hvað ISDN varðar, þá er
talsimanetið þar aðgangsnet
notandans og því gjaldtakan með
öðmm hætti. Greiða þarf
mínútuverð fyrir notkun ISDN.
Hér er mikilvægt að greina á milli
aðgangsnets og Intemetþjónustu.
Þessum tveimur þáttum er ekki
blandað saman hjá Símanum, því
stefnan er að verðskrá fyrir-
tækisins sé gagnsæ og að
neytendum sé ljóst fyrir hvað þeir
greiða hveiju sinni.
Varðandi samanburðar-
útreikninga á greiðslu vegna
Intemetþjónustu og gæði
þjónustunnar verður að taka fram
að allur gagnaflutningur um línur
er háður fjarlægð. Kostnaðurinn
við að leggja línumar hækkar
einfaldlega eftir þvi sem fjarlægðir
aukast, auk þess sem hætt er við
því að sambönd versni og verði
afkastaminni þegar línumar em
orðnar langar. Engu að siður er
skylt samkvæmt fjarskiptalögum
að útvega hverju byggðu bóli
talsamband á verðskrárverðum og
hefur ísland gengið lengra en flest
ekki völ á þessum ADSL búnaði.
Sú tenging sem boðið er upp á þar
er ISDN tenging með hámarks
afkastagetu 14 Kb/sek. Verð á 1000
kb er 5,5 kr og mánaðargjöld fyrir
um 1 milljón kb flutning em um
Lesendur
8000 kr. Ekki er boðið upp á
sítengingu. (Forsendur útreikninga
em á www.simnet.is)
í stuttu máli sagt borgum við
úti á landi meira fyrir margfalt
verri þjónustu....
Að minu mati ættu notendur í
dreifbýli að borga sambærilegt
verð fyrir gagnaflutning og þétt-
lönd í þessum efnum og skiigreint
128 kílóbita gagnasamband á
sekúndu sem alþjónustu. Þessi
þjónusta á best við ISDN tengingu
y ið netið og hefur því öllum
íslendingum boðist slík tenging,og
hefur hún reynst mjög vel. Þrátt
fyrir að verð á gagnaflutningi sé
að mati margra enn hátt á íslandi
ber að líta til þess að verðið hefur
lækkað mikið sl. ár og er í dag
með því lægsta sem gerist hjá
OECD ríkjunum. Með meiri og
útbreiddari notkun svo og
tækniframforum má binda vonir
við að verðið muni jafnvel lækka í
framtíðinni. Auðvitað er málið þó
viðkvæmt og menn ekki allir
sáttir.
Varðandi samanburð við
þjónustu RUV annars vegar og
Islandspósts hins vegar þá verður
að líta til þess að íslandspóstur er
ekki í samkeppnisumhverfi og
rekstur RÚV er ríkisstyrktur en
Síminn starfar i hörðu
samkeppnisumhverfi. í
fjarskiptalögunum er lögð skylda á
fyrirtækið vegna gagnaflutnings
og Síminn stendur undir þeirri
skuldbindingu, þ.e. ISDN
þjónustan. Þegar ákvarðanir eru
teknar um ffekari uppbyggingu á
búnaði til gagnaflutnings hlýtur
fyrirtæki i samkeppnisumhverfí að
þurfa að líta til hagkvæmnis-
sjónarmiða auk annarra þátta. En
allar ákvarðanir hljóta þó að
endurskoðast þegar nýjar
forsendur koma upp á yfirborðið,
t.d. ný tækni eða breytt umhverfi.
Síminn þakkar þó ábendingamar
og mun áfram reyna að bæta
þjónustu við bændur um allt land.
Með kveðju
Heiðrún Jónsdóttir
forstöðumaður upplýsinga-
og kynningarmála Símans
býlisbúar, þó hraðinn sé minni. í
dag mkkar Síminn fyrir þann tíma
sem það tekur mann að flytja gögn
yfir símalínumar úti á landi en ekki
hvað maður flytur mikið! Þama
væri hægt að taka upp magn-
mælingu á gagnaflutningi.
Að lokum, hvaða rök em fýrir
því að það kostar jafnmikið að
senda bréf alls staðar á landinu, þó
að kostnaður við póstþjónustu sé
mun meiri á landsbyggðinni?
Hvers vegna voru svæðisnúmerin
lögð af þegar það er dýrara að
viðhalda símkerfinu úti á landi? Af
hveiju er afnotagjald RUV það sama
um allt land þó mjög dýrt sé að
endurvarpa til fjarlægustu byggða
landsins? Væri ekki hægt að nota
sömu rök fyrir því að jafna aðstöðu
landsmanna til gagnaflutninga?
Marteinn Njálsson,
Suður-Bár við Grundarfjórð
Gagnaflutningar um símalínur
Dætur Hekks S96 - V. Landeyjum
Myndin var tekin á afkvæmasýningu.fl^ftrparþóljlj>fy-3pp5t,ýift)S};5:f.i
u- -ugnirtiaiiac.aiistfl—óiv—rpó&xn
Mælt af
munni
fram
Dáö kona
Það hafa mörg skáld og
hagyrðingar ort lofvísur um
konur og eru margar þeirra
hreinar perlur. Eftirfarandi visa,
sem ég veit ekki hver orti,
hlýtur að teljast í hópi hinna
betri og lýsir taumlausri aðdáun
á konu sem bar eða ber nafnið
Fríða. Ef einhver veit hver orti
þessa perlu þætti mér vænt um
að sá hinn sami léti mig vita:
Him er slík aó sveinninn sá
sem að nýtur Frióar,
hann á enga heimtingu á
himnaríki síðar.
Hvað er orka?
Halldór Ásgrímsson utanríkis-
ráðherra er mikill húmoristi og
sögumaður góður þegar sá
gállinn er á honum. Hann sagði
þessa sögu á fúndi í Þingborg í
Flóa 27. janúar sl. „Eg var með
félaga mínum að ræða
raforkumál við Jakob
Bjömsson raforkumálastjóra.
Þegar við höfðum ræðst
nokkuð við spurði félagi minn:
„Veist þú nokkuð hvað orka er
Jakob?“ Raforkumálastjóri
brást vel við og útskýrði
leyndardóma orkunnar i löngu
máli. Þá spurði félagi rninn:,,
Hefúr þú á góðviðrisdegi verið
staddur í bláberjalaut í
Hallormsstaðarskógi með
danskri prestsdóttur frá Fjóni?"
Jakob neitaði því. „Þá veist þú
ekkert hvað orka er,“ sagði þá
félagi minn."
Huggunarvísa
Sigurður Sigurðarson
dýralæknir fór um og hitti
bændur á fjárkláðasvæðinu á
Norðurlandi ekki alls fyrir
löngu. Þegar hann var staddur í
Miðfirði báru menn sig illa yfir
kláðanum og var Sigurður
beðinn um að yrkja vísu til að
hugga bændur. Hann brást vel
við og orti bæði huggunar og
hvatningarvísu:
Hrindum bráðwn harmagrát,
höldum kátir velli,
þó að kláði og ullarát
ýmsar skjátur hrelli.
Alltaf að fækka
Á fréttamannafundi sem
landbúnaðarráðherra hélt fyrr í
vetur var einhver bið á því að
mættir væm fúlltrúar frá öllum
fjölmiðlunum að því að menn
töldu. Þegar hið akademíska
korter var liðið stóð Guðni
Ágústsson landbúnaðarráðherra
upp, leit yfir salinn og sagði:
„Ætli menn séu mættir frá
öllum fjölmiðlum? Maður veit
aldrei hve margir þeir em,
fjölmiðlunum er alltaf að
fækka, rétt eins og framsóknar-
mönnum."
Lifið er stutt
Sigfús Jónsson á Skrúð er
hagyrðingur góður en
hlédrægur og talar lítið á
mannamótum og flíkar ekki
vísum sínum. Sigurður
Sigurðarson dýralæknir kom í
morgunkaffi til hans og spurði
frétta. Sigfús sagðist hafa verið
i jarðarför daginn áður og legið
illa á sér og þá hafi hann ort:
Líkið er dáið í dýrðina flutt,
döpur hver einasta hræða.
Lifandis skelfing er lifið nú
stutt
og lítió á því að grœða.
Umsjón Sigurdór Sigurdórsson.
Netfang: ss@bondi.is