Bændablaðið - 25.06.2002, Síða 14

14
BÆNDABLAÐIÐ
Þriðjudagur 25. júní 2002
Yfirlit um framleiðslu og sölu ýmissa búvara
Bráðabirgðatölur fyrir maí 2002
Framleiðsla maí.02 2001 mar.02 maí.02 jún.01 maí.02 Breyting frá fyrra tímabili, % maí'01 3 mán. 12mán. Hlutdeild % m.v. 12 mán.
Alifuglakjöt 352.013 976.783 3.866.769 -2,7 2,9 22,1 17,0%
Hrossakjöt 72.010 229253 1.070.282 10,6 11,5 -9,1 4,7%
Kindakjöt* 5.131 58.305 8.617.938 155,0 -6,7 -11,3 37,8%
Nautgripakjöt 309.819 892.475 3.632.177 -17,9 -7,1 -1,4 15,9%
Svínakjöt 557.883 1.519.441 5.587.173 14,0 13,0 10,5 24,5%
Samtals kjöt 1.296.856 3.676.257 22.774.339 0,1 4,3 -0,2
Innvegin mjólk 10.336.877 29.937.734 106.852.380 1,9 2,2 1,1
Sala innanlands
Alif uglakjöt 353.974 992.795 3.816.891 -0,6 5,2 16,2 18,8%
Hrossakjöt 34.358 100.644 508.619 -7,2 2,3 -4,1 2,5%
Kindakjöt 561.716 1.702.249 6.800.422 8,6% 18,8% -5,5% 33,5%
Nautgripakjöt 323.888 891.959 3.606.644 -16,3 -7,4 -1,9 17,8%
Svínakjöt 552.745 1.511.694 5.579.459 8,1 12,0 10,4 27,5%
Samtals kjöt 1.826.681 5.199.341 20.312.035 1,9 8,9 3,0
Umreiknuð mjól Umr. m.v. fitu ( 8.458.403 24.537.931 97.792.154 3,3 1,9 0,3
Umr. m.v. prótein 9.563.747 27.141.237 106.872.810 1,4 0,3 2,6
* Kindakjöt lagt inn samkv. útflutningsskyldu sem flutt skal á erlenda markaði er meðtalið í framangreindri
framleiðslu.
fluknip styrkip til land-
bnnadar í Bandarikjunum
Bandaríkjaþing samþykkti
nýlega að auka stuðning við
landbúnað um $73,5 milljarða,
sem bætast við þá $98,5 milljarða
sem stuðningurinn er fyrir.
Stærstu upphæðimar fara í kom,
hveiti, baðmull, rís og soyabaunir,
en einnig er um að ræða beinan
stuðning við mjólkurfram-
leiðendur. Stuðningur við
hunangs- og mohairframleiðslu
sem áður hafði verið lagður niður
verður nú tekinn upp á ný. Sú
stefna sem þama birtist er til
athugunar hjá þeim aðilum sem
hvað mest hafa tekist á innan
WTO, s.s. Caims hópnum sem
leggur áherslu á samdrátt í
stuðningi og ESB sem hefur tekist
á við Bandaríkin um land-
búnaðarstefnu á vettvangi WTO. I
alþjóðlegu samhengi skiptir
aukinn stuðningur við framleiðslu
mestu máli þar sem verið er að
taka upp nýjar aðferðir til að
styðja við framleiðslu í mörgum
búgreinum. Einnig voru settar
nýjar reglur og strangari varðandi
þær kröfur sem gerðar em til
framleiðslu afurða sem merktar
em sem bandarísk framleiðsla.
Nýi búvörusamningurinn í
Bandaríkjunum felur einnig í sér
umtalsverða aukningu á stuðningi
sem innan WTO telst „grænn“
stuðningur. Þar vegur þyngst
aukinn stuðningur við vemdun
landgæða (conservation) en einnig
rannsókna- og byggðastuðningur.
A alþjóðavettvangi er eins og
áður sagði uppi hörð gagnrýni á
þessa stefnu, og sagt að hún sé í
mótsögn við þá stefnu sem
bandarísk stjómvöld hafi til þessa
boðað á vettvangi WTO. Margir
spá því að í kjölfarið dragist
samningar um alþjóðaviðskipti
með búvörur eitthvað á langinn.
Gagnrýni innanlands beinist
einnig að því að það sé aðeins
hluti framleiðenda sem njóti þessa
stuðnings, en vínviðar- og
ávaxtarækt njóta lítilla styrkja. Þar
á ofan renni stuðningurinn fyrst og
fremst til stórra búa, í Texas fái
t.d. 10% stærstu fyrirtækjanna
70% af stuðningnum. Þá séu
þessar aðgerðir þáttur í pólitísku
valdatafli þar sem stór hluti af
þessum aukna stuðningi renni til
fylkja sem séu lykilkjördæmi í
stríðinu um meirihluta í þinginu.
EB.
Skýrsla OECD um stuðning við landbúuað
Opinber stuðningur við Innd-
búnað ð íslandi dregst saman
(tekjuígildi stuðnings við
framleiðendur) er Islund líkt og
undanfarin ár í hópi þeirra 5
þjóða sem styðja landbúnað sinn
hvað mest mælt á þennan
mælikvarða. Þessi lönd eru
Noregur, Japan, Sviss og S-
Kórea. Þegar litið er aftur til
áranna 1986-88 hefur stuðn-
ingur við landbúnað hér á landi
hins vegar lækkað meira en í
áðurnefndum löndum.
Ljóst er að stuðningur við
landbúnað er nokkuð meiri hér á
landi en t.d. í ESB, en aftur heldur
minni en í Noregi, en þar má
nokkuð til jafna legu landanna og
lífskjörum. Ut frá norðlægri legu
landsins má ætla að stuðningur við
landbúnað hér á landi þurfi að vera
eitthvað meiri en í löndum sem
liggja sunnar, þar sem fram-
leiðsluaðstæður eru hagstæðari, til
að bændur hafi sambærilega af-
komu. Astæða er hins vegar til að
OECD hefur nýlega sent frá sér landhúnað í aðildarlöndunum.
skýrslu um stuðning við Þegar litið er á PSE%
Mat OECD á tekjuígildi stuðnings við
framleiðendur (PSE%) 2001 í nokkrum löndum
PSE mælt í prósentum
2001 1986-88
Ástralía 4 9
Canada 17 34
ESB 35 42
ísland 59 74
Japan 59 62
Kórea 64 70
Nýja Sjáland 1 11
Noregur 67 66
Pólland 10 4
Sviss 69 73
Bandaríkin 21 25
Herdís Sigurðardóttir með rjómapönnukökur á fati í Áskaffi ( Glaum-
bæ./Bbl mynd Örn:
„Við leggjum áherslu á að
bjóða íslenskt bakkelsi og að
sjálfsögðu allt heimabakað. Hér
er kaffihlaðborð á boðstólum
undirstrika að stuðningur við land-
búnað hér á landi hefur minnkað á
undanförnum árum, mælt sem
PSE%. Á árunum 1986-88 var
þetta hlutfall 74% en var 59% árið
2001.
Þegar PSE hlutfallið er notað
til að bera saman stuðning við
landbúnað milli landa koma upp
ýmis atriði sem vert er að hafa í
huga. Til dæmis má nefna að hér á
landi byggjast PSE útreikningar
eingöngu á stuðningi við búfjár-
rækt, því engin kornrækt er
stunduð. Þær fjórar búgreinar sem
mest eru styrktar innan OECD eru
hrísgrjónarækt, sykurframleiðsla,
sauðfjárrækt og mjólkurframleiðsla.
Kornrækt og 'framleiðsla á hvítu
kjöti er hins vegar minna styrkt.
Hlutfall mjólkur- og kindakjöts-
framleiðslu af heildarframleiðslu-
verðmæti þeirra búgreina sem
stuðningur er metinn fyrir er án efa
talsvert hærra hér á landi en al-
mennt gerist og því kann heildar-
stuðningur að mælast hlutfallslega
meiri en í löndum sem byggja sinn
landbúnað í meira mæli á komrækt
og framleiðslu á hvítu kjöti. Þá má
nefna að markaðsvemd er metin út
frá mismun á verði til fram-
Ieiðenda á innanlandsmarkaði
annars vegar og heimsmarkaðs-
verði á sömu búvörum hins vegar.
Vörur sem verslað er með á heims-
markaði kunna hins vegar í
einhverjum tilfellum að vera fram-
leiddar við aðrar kröfur um fram-
leiðsluaðstæður eða á annan hátt
ekki sambærilegar að gæðum. /EB.
alla daga yfir sumarið og
aðsóknin eykst með hverju ári“
sagði Auður Herdís Sigurðar-
dóttir sem rekur AskafTi í
Glaumbæ í Skagafirði. Áskaffi
er starfrækt í Ashúsinu, gömlu
timburhúsi sem endurbyggt var
á lóð Byggðasafnsins fyrir
nokkrum árum. Áshúsið á sér
merka sögu. Innrétting þess er í
gömlum og þjóðlegum stfl og
því er við hæfi að veitingar sem
þar eru framreiddar séu það
líka. Glaumbær er afar vinsæll
áningarstaður ferðamanna, en
þar koma um og yfir 20 þúsund
gestir á hverju sumri og mikill
meirihluti útlendingar.
Islenska brauðið fellur þeim vel
í geð, ekki síst þegar þeir eru
upplýstir um að það er nánast
allt bakað á staðnum. Það eru
eingöngu kleinur og steikt
brauð sem er bakað annars
staðar vegna samnings sem
gerður var í upphafi, en talið
var að feitin hefði óheppileg
áhrif á munina í bænum.
Herdís segir að rjóma-
pönnukökur séu vinsælasta
meðlætið sem hún hefur á
boðstólum. Einnig standi
kleinur og jólakaka alltaf fyrir
sínu. Til viðbótar er hún með
heimabakað rúgbrauð með
hangikjöti, steikt brauð með
reyktum laxi, ostaköku,
vínartertu og fleira góðgæti á
boðstólum.
Smáauglýsingasíminn
er 563 0300