blaðið - 23.03.2007, Síða 18

18
FÖSTUDAGUR 23. MARS 2007
blaöiö
Heit ósk fólks um að vera venju-
legt finnst mér einstaklega and-
styggileg, ég sé hvorki von né
huggun í því að sökkva svo lágt
Karl Menninger
'$5S^
Afmælisborn dagsms
JOAN CRAWFORD LEIKKONA, 1908
WERNHERVON BRAUN
VERKFRÆÐINGUR, 1912
AKIRA KUROSAWA LEIKSTJÓRI, 1910
kolbrun@bladid.net
RACMHOðUII t iMAltfTTli
SjUSAplryWi V" irj*r- rrr~
Kosningaskjálfti
il.lill.ii
Opinber fjármál í
vlnstri höndum
Sjónhverfingar
prófessoranna
IMýtt hefti
Þjóðmála
Vorhefti tímaritsins Þjóömála
er komið út. Ritstjóri er Jakob
F. Ásgeirsson. Meðal efnis er
grein Björns Bjarnasonar um
kosningaskjálfta í röðum fram-
sóknarmanna, 12 ára ríkisstjórn-
arsamstarf og ástæður þess að
slitnaði upp úr stjórnarsamstarfi
Sjálfstæðisflokksins og Alþýðu-
flokksins á sínum tíma. í grein-
inni „Opinber fjármál í vinstri
höndum" spyr Geir Ágústsson
hvort vinstri flokkunum sé treyst-
andi fyrir stjórn ríkisfjármála.
Svar hans felst í því að rifja upp
fjármálastjórn R-listans í Reykja-
vík sem gefur skýra vísbendingu
um hvers vænta má í landsstjórn-
inni beri vinstri flokkarnir sigur úr
býtum í kosningunum. Hannes
Hólmsteinn Gissurarson bendir
á talnabrellur í málflutningi pró-
fessoranna Stefáns Ólafssonar
og Þorvalds Gylfasonar og segir
að þeir þráist við að viðurkenna
þá staðreynd að hagur allra
íslendinga hefur batnað mjög á
undanförnum árum.
Er kynjum mismunað í launum?
Af öðru efni Þjóðmála má nefna
að Pjetur Stefánsson segir frá
hugmyndum sínum um nýskipan
á starfslaunakerfi listamanna,
Aðalsteinn Eiríksson fjallar um
samkeppni framhaldsskóla, Heið-
rún Lind Marteinsdóttir veltir fyrir
sér hvort kynjunum sé raunveru-
lega mismunað í launum, Tómas
Brynjólfsson fjallar um aukin
áhrif (rans, Snorri G. Bergsson
segir frá fyrsta „rússagullinu“
sem barst hingað til lands,
Jónas H. Haralz fjallar um stefnu-
yfirlýsingarnar „Endurreisn í
anda frjálshyggju" og „Leiftur-
sókn gegn verðbólgu", Ragnar
Halldórsson segir frá bókinni
„Löamál Parkinsons" og Jakob
F. Ásgeirsson skrifar um sam-
særiskenningu söguprófessors.
Birt er nýtt kvæði eftir Matthías
Johannessen, „Um innra mann“,
og Þorsteinn Geirsson segir
nokkrar skemmtilegar „Stjórnar-
ráðssögur“. (þættinum „( húsi
listamanns" er viðtal við Hjörleif
Sigurðsson listmálara. Þá er
sagt frá bandaríska dálkahöfund-
inum Art Buchwald.
Bjarni Harðar rýnir
í bók Steingríms
( Þjóðmálum eru að vanda
nokkrir bókadómar. Guðmundur
G. Þórarinsson skrifar um Ævi-
minningar Jóhannesar Zoéga,
Ragnheiður E. Árnadóttir fjallar
um Stelpuna frá Stokkseyri eftir
Margréti Frímannsdóttur, Gústaf
Níelsson skrifar um Óvini ríkisins
eftir Guðna Th. Jóhannesson,
Bjarni Harðarson rýnir í bók
Steingríms J. Sigfússonar, Við
öll, Gréta Ingþórsdóttir segir frá
bók Bill Brysons, A Short Hist-
ory of Nearly Everything, og sagt
er frá hinni nýju heimspekisögu
Gunnars Dal.
Mynd/Golli
Kjartan Ragnarsson „Svo kom að
niðurskurðarviku og Þorvaldur sagði:
,Mér líður eins og það sé búið að taka
ur mér öll innyflin. En ég held að við
höfum náð farsælum árangri.""
Skemmtileg slagsmál
ýtt leikverk, Lífið
- notkunarreglur, eft-
ir Þorvald Þorsteins-
son verður frumsýnt
í kvöld hjá Leikfélagi
Akureyrar. Leikstjóri er Kjartan
Ragnarsson og leikhópur LA og út-
skriftarárgangur leiklistardeildar
Listaháskólans leika í sýningunni.
„Þetta verk Þorvaldar er búið að vera
mjög spennandi og sérstök glíma.
Ég fékk í hendur skemmtilegan, lif-
andi og absúrd texta þar sem mikið
er um stemningar og góð samtöl,“
segir Kjartan.
Þegar hann er spurður um efni
leikritsins segir hann: „Þetta er æv-
intýraleikur fyrir fullorðna um fólk
sem er á endalausu ferðalagi í skógi
og það er harðbannað að stoppa
og setjast niður. Þorvaldur segist
sjálfur hafa hálfgerða andstyggð
á orðum Jónasar Hallgrímssonar:
„Það er svo bágt að standa í stað
og mönnunum munar annaðhvort
aftur á bak ellegar nokkuð á leið....“
Þorvaldur spyr: Af hverju má ekki
stoppa? Af hverju þurfa allir að æða
áfram?“
Fram og til baka
Um samvinnuna við Þorvald seg-
ir Kjartan: „Þetta voru skemmtileg
slagsmál. Þorvaldur sagði við mig
þegar ég var að vinna í söguþræð-
inum fyrstu vikuna: „Ég þoli ekki
leikstjóra sem ætla að bjarga verk-
unum. Þú veist að ég slcrifa verk
með söguþráð og uppbyggingu og
ég geri það ekki að ástæðulausu að
gefa þvi á kjaftinn. Mér finnst að
þú verðir að kanna hvort þú skilur
það sem ég er að segja áður en þú
ferð að raða saman framvindu sem
á að bjarga hlutunum.“ Ég sættist
á þetta og sagði að helminginn af
æfingatímanum færum við alveg
eftir handritinu og könnuðum
verkið til hins ítrasta en seinni hlut-
ann áskildi ég mér fullan rétt til að
taka upp sláturhnífinn. Svo kom
að niðurskurðarviku og Þorvaldur
sagði: „Mér líður eins og það sé bú-
ið að taka úr mér öll innyflin.“ En
ég held að við höfum náð farsælum
árangri með því að vinna þetta sam-
an fram og til baka.“
Mikil áskorun
Þorvaldur sem er bæði rithöfund-
ur og myndlistarmaður skrifaði
ekki bara verkið heldur hannaði
einnig leikmynd og búninga. Meist-
ari Megas semur tónlist við verkið.
„Megas er kannski ekki sá maður
sem manni dettur fyrst í hug til að
semja tónlist inn í stemningar ann-
arra en hann gerði það með mikilli
ánægju fyrir vin sinn Þorvald og
tónlistin er mjög fín,“ segir Kjartan.
Um sýninguna í heild sinni segir
hann: „Égersáttur. Þettahefurver-
ið mikil áskorun en um leið afskap-
lega ánægjulegt.“
menningarmolinn
Bannaó að kenna
þróunarkenninguna
A þessum degi árið 1925 var lagt
bann við því í Tennessee að kenna
þróunarkenningu Darwins þar
sem hún væri í andstöðu við sköp-
unarsögu Biblíunnar. Kennarinn
John Scopes hafði bannið að engu
og var dreginn fyrir dóm. Réttar-
höldin vöktu heimsathygli og blaða-
menn kölluðu þau „aparéttarhöldin"
vegna þeirrar útbreiddu trúar að í
þróunarkenningunni væri því hald-
ið fram að menn væru komnir af
öpum, sem var ekki rétt því Darwin
hélt því fram að apar og menn ættu
sér sameiginlega forfeður.
Verjandi Scopes var einn frægasti
lögfræðingur Bandaríkjanna, Clar-
ence Darrow. Hann byggði á vörnina
á því að þróunarkenningin stæðist en
neitaði því ekki að Scopes hefði brot-
ið lögin. Scopes var fundinn sekur og
sektaður um 100 dollara en dómnum
var síðan hnekkt af yfirrétti vegna
formgalla. Lögin um bann við því
að kenna þróunarkenninguna voru í
gildi í Tennessee til ársins 1967.
John Scopes