blaðið - 26.06.2007, Blaðsíða 12

12
ÞRIÐJUDAGUR 26. JÚNÍ 2007
blaðið
blaöi
Útgáf ufélag: Ár og dagur ehf.
Ritstjóri: Ólafur Þ. Stephensen
Fréttastjórar: Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Þröstur Emilsson
Ritstjórnarf ulltrúi: Elín Albertsdóttir
Ein vinna,
tvöföld laun
Eftirlaunalögin, sem tryggðu ráðherrum, þingmönnum og fleiri æðstu
embættismönnum aukinn lífeyrisrétt, voru umdeild þegar þau voru sett fyrir
þremur og hálfu ári. Mörgum þótti orka tvímælis að færa þessum hópi manna
miklu ríflegri lífeyrisréttindi en allur þorri almennings nýtur.
Þá óraði þó engan fyrir því, sem síðar átti eftir að koma í ljós. Fyrst var
upplýst að nokkrir fyrrverandi ráðherrar þægju eftirlaunin þrátt fyrir að vera
í öðru starfi á vegum ríkisins. Það kom aldrei fram við meðferð málsins á Al-
þingi að þetta væri mögulegt.
Þvert á móti sagði í greinargerð með lagafrumvarpinu á sínum tíma að eðli-
legt væri að „gera þeim sem lengi hafa verið í forustustörfum í stjórnmálum
kleift að hverfa af vettvangi með sæmilega örugga afkomu og án þess að þeir
þurfi að leita nýrra starfa seint á starfsœvinni“. (Leturbreyting Blaðsins)
Almenningur hafði heldur ekki áttað sig á því, fyrr en frá því var greint hér
í Blaðinu á föstudag, að þrátt fyrir að þeir sem öðlazt hafa rétt til eftirlauna
samkvæmt lögunum þiggi þau ekki nú, geta þeir byrjað að þiggja þau þegar
þeir hætta störfum eftir fáein ár og fengið þau jafnframt greidd fjögur ár aftur
í tímann.
Báðar þessar óvæntu hliðar á eftirlaunalögunum eru til komnar vegna al-
mennra reglna um lífeyrisgreiðslur. Full ástæða hefði hins vegar verið til að
gera undantekningu frá þeim í tilviki ráðherra og alþingismanna vegna þess
hversu óvenjulega ríflegur eftirlaunaréttur þeirra er samkvæmt lögunum.
Gild rök eru fyrir því að tryggja stjórnmálamönnum góð eftirlaun, þannig
að þeir geti hætt í stjórnmálum með reisn, án þess að tryggja þurfi afkomu
þeirra með því að koma þeim fyrir í einhverju góðu starfi hjá ríkinu. En það
var áreiðanlega aldrei ætlunin að þeir gætu bæði verið í vel launuðu starfi hjá
ríkinu og jafnframt með mjög góð eftirlaun.
Sömuleiðis hlýtur almenningur að 'spyrja, hvort það sé eðlilegt að launa-
maður, sem hefur sambærileg laun og ráðherra, sé fjórum sinnum lengur að
vinna sér inn sama lífeyrisrétt.
Það er í raun alveg furðulegt að eftirlaunalögin skyldu ekki vera endur-
skoðuð strax og í ljós kom að nokkrir fyrrverandi ráðherrar voru í vinnu hjá rík-
inu en með tvöföld laun, þ.e. ráðherraeftirlaunin til viðbótar við aðrar tekjur.
f stefnuyfirlýsingu nýrrar ríkisstjórnar segir: „Eftirlaunakjör alþingismanna
og ráðherra verði endurskoðuð og meira samræmi komið á í lífeyrismálum
ráðamanna og almennings." Full ástæða er til að hraða þeirri endurskoðun.
Einhverjir hafa orðið til þess að skamma Blaðið fyrir að birta lífeyrisréttindi
núverandi og fyrrverandi ráðamanna og spyrja þá hvort þeir þiggi eftirlaunin.
Þessar upplýsingar eiga að sjálfsögðu að vera uppi á borðinu. Almenningur á
fullan rétt á að vita hvernig skattpeningum hans er varið.
Ólafur Þ. Stephensen
Gott tíl
endufvinnslu
Auglýsingastjóri: Steinn Kári Ragnarsson Ritstjórn & auglýsingan Hádegismóum 2,110 Reykjavík
Aöalsími: 510 3700 Simbréf á fréttadeild: 510 3701 Símbréf á auglýsingadeild: 510 3711
Netföng: bladid@bladid.net, frettir@bladid.net, auglysingar@bladid.net
Prentun: Prentsmiðja Morgunblaðsins

■

TILB0Ð
6 manna, Innbyggt sjónvarp, Pumpur: 2x2Hp,
Stærð: 2200*2100*980mm, Circulation Pump,
150W/220V(1 set), Phase 1/3, Power 4.5KW,
Voltage 110V/240V, Current 25A
Frequency 50HZ/60HZ
Loftbólustútar 6 p
450 þús
Tilboð
grill fylgir með

www.4you.is
Kársnesbraut 114 - Sími: 564 2030 - 690 2020
>P|) tR. S?IiHNInG SmT&M&w HaTi trui
á TflWST Áifo Ktta fyitLuLAiiyi Hrtmi
sthA TÍKH- ■-
Davíð og Halldór eru friðhelgir
Fyrir tveimur árum gerði Frétta-
blaðið úttekt á einkavæðingu bank-
anna. í úttektinni var staðfest að
valdamestu stjórnmálamenn þess
tíma, þeir Davíð Oddsson og Halldór
Ásgrímsson, höfðu gengið langt til
að greiða götu þeirra sem þeir töldu
þóknanlega. A sama tíma gengið
jafn langt til að koma í veg fyrir að
aðrir síður þóknanlegir gætu eignast
banka ríkisins. f ljós kom að ekki var
farið eftir eðlilegum markaðsreglum
varðandi einkavæðinguna. Þeir
Davíð og Halldór sögðu ríkið - það
er ég. Þannig var gæðum úthlutað til
sumra, fjármunum auði og völdum,
en aðrir sem ekki voru í náðinni
urðu að sætta sig við að þeir búa í
þesskonar lýðveldi þar sem einkunn-
arorðin „Gjör rétt, þol ei órétt“ eru
ekki höfð í heiðri af þeim flokkum
og stjórnmálamönnum sem þá héldu
um stjórnartaumana.
Afskipti þeirra Davíðs Oddssonar
og Halldórs Ásgrímssonar af einka-
væðingu bankanna og þær reglur
sem settar voru við sölu á Sím-
anum eru dæmi um ráðstjórn þar
sem stjórnlyndir stjórnmálamenn
treystu ekki markaðnum til að leysa
málin. Hefði markaðurinn ráðið þá
gætu einhverjir sem ekki eru æski-
legir komist of langt eins og raunin
varð á sínum tíma með hópinn sem
bauð í hlut Fjárfestingarbanka at-
vinnulífsins. Slík mistök gátu þeir
Davíð og Halldór ekki leyft sér að
láta gerast aftur.
En það voru ríkiseignir en ekki prí-
vateignir þeirra Halldórs og Davíðs
sem verið var að höndla með. Þjón-
ustumenn almennings hafa það
hlutverk helst varðandi sölu ríkisfyr-
irtækja að tryggja sem best verð fyrir
þau ríkisfyrirtæki og stofnanir sem
seld eru og tryggja að við söluna verði
ekki til markaðsráðandi aðili sem
drepur eða takmarkar samkeppni.
Þetta er rifjað upp hér vegna þess
að ýmsir forystumenn Samfylkingar-
innar töluðu um að nauðsynlegt væri
að láta kanna og gera úttekt á sölu
ríkisfyrirtækja, aðallega bankanna
og hétu því að það skyldi gert kæmist
Samfylkingin í ríkisstjórn. Samfylk-
ingin er komin í ríkisstjórn en ekk-
ert bólar á úttekt á einkavæðingunni.
Þótt það hafi verið ljóst samkvæmt
ofangreindri úttekt Fréttablaðsins
Jón Magnússon
af sölu ríkisbankanna að spillingar-
fnykinnlagði af gjörðum valdamestu
stjórnmálamannanna þá gleymdi
forysta Samfylkingarinnar því þegar
flokkurinn var kominn í ríkisstjórn.
Þeir Davíð og Halldór gátu greinilega
höndlað vitandi að: „Það gerist aldrei
hér“, það verður aldrei úttekt. Valda-
mildir stjórnmálamenn þurfa ekki
að opna skápinn sinn svo almenn-
ingur fái að sjá beinagrindurnar sem
þar eru faldar.
Þrátt fyrir að Davíð og Halldór
hafi komið að einkavæðingu bank-
anna með óeðlilegum hætti þá er
samt um að ræða einkavæðingu sem
heppnaðist vel og hefur verið farsæl.
I fyrsta lagi vegna þess að starfsemi
bankanna er 1 dag markvissari og
hagkvæmari en hún var áður. I öðru
lagi vegna þess að samkeppni bank-
anna hefur aukist. 1 þriðja lagi vegna
þess að bankarnir hafa lagt út á nýjar
leiðir sem hefur hingað til skilað
góðum árangri.
Einkavæðing bankanna var eitt
af þeim mikilvægu atriðum sem
urðu til þess að nýtt hagvaxtar- og
velmegunarskeið varð í landinu.
Gleðileikurinn er þó ekki einhliða.
Spyrja má hvort það geti gengið
að fólk verði stöðugt skuldsettara.
Munurinn er þó sá að á sama tíma
og fólk hefur orðið skuldsettara þá
er það að eignast meira í mörgum
tilvikum.
Eitt atriði getur samt truflað
þennan gleðileik íslenskra fjármála-
stofnana og fasteignaeigenda. Verði
verulegar gengissveiflur eða miklar
breytingar á verðlagi þá lætur ýmis-
legt undan. Við einir þjóða höfum
sérstakan gjaldmiðil sem gildir
um öll lengri lán. Ekki íslensku
krónuna heldur sérstakan tilbúinn
gjaldmiðill. Sá gjaldmiðill heitir vísi-
tala neysluverðs til verðtryggingar.
Vísitala er reiknuð út af opinberri
stofnun eftir ráðstjórnaraðferðum
sem hafa leitt til þess að aldrei hefur
verið gjaldmiðill í heiminum sem
er jafn öruggur, hækkar jafn mikið
og er jafn sterkur og vísitala neyslu-
verðs til verðtryggingar. Þeir sem
lána peninga á íslandi gera það því
með meira öryggi en nokkurs staðar
annars staðar í veröldinni. Þeir sem
taka slík lán taka meiri áhættu en
lántakendur taka annars staðar. Af
hverju geta fjármálastofnanir ekki
boðið upp á lánakjör sem tíðkast í
nágrannalöndum okkar?
Höfundur er alþingismaöur
Frjálslynda flokksins
KLIPPT 0G SK0RIÐ
Svanhildur Konráðsdóttir
var skipuð formaður Ferða-
málaráðs fyrir helgi í stað
Einars Odds Kristjánssonar.
Svanhildur hefur undanfarin
ár starfað hjá Höfuðborgarstofu
sem nýlega hlaut
viðurkenningu
samtakanna
European City
Marketing fyrir
gott markaðsstarf
og kynningu á
Reykjavík en hún
er sviðsstjóri menningar- og ferða-
málasviðs borgarinnar. Margir
muna eftir Svanhildi sem umsjón-
armanni Dagsljóss Sjónvarpsins
en sá þáttur var undanfari Kast-
ljóssins og var ákaflega vinsæll
en líka umdeildur, sérstaklega
menningarumfjöllun Jóns Viðars
Jónssonar. I þættinum varð Gaui
litli „heimsfrægur“ svo og Radíus-
bræður. Þá steig Eva María Jóns-
dóttir sín fyrstu sjónvarpsskref í
þættinum. Nokkru áður en Svan-
hildur fór í Dagsljósið ritstýrði
hún tímaritinu Mannlífi.
Asumrin fer Alþingi í frí og
sömuleiðis margir þeirra
sem venjulega eru daglegir
gestir fréttatímanna. Þess vegna
virðist oft sem lítið sé að gerast
á landinu á þessum árstíma og
hefur hann því verið kallaður
gúrkutími hjá fjölmiðlamönnum.
Svo virðist sem fréttastofur séu
að bregðast við þessu fréttaleysi
með því að bjóða upp á svokall-
aðar góðar fréttir. Hafa þær verið
áberandi undan-
farna daga; ung
stúlka sem var
gæsuð í Tjörninni
eða gröfubílstjóri
á níræðisaldri
sem hafði ekki
efni á að hætta
að vinna vegna lágra ellilauna og
pylsusala í Köben. Þessar fréttir
eru auðvitað ekkert verri en aðrar
fréttir en óneitanlega finnur
fréttaþyrstur almenningur fyrir
því að lítið er að gerast.
elin@bladld.net
■■■