Bændablaðið - 12.12.2006, Page 1

Þingeyingar
þungorðir um
þjóðlendurmálin
Þriðjudagur
12. desember 2006
21. tölublað
Blað nr. 251
Upplag 16.300
Sími 563 0300
augl@bondi.is
16 20
Nútíminn í
hátæknifjósi á
Stóru-Hildisey
38
Fjárglöggur
framkvæmda-
stjóri
„Vitanlega veldur þessi afstaða
okkur vonbrigðum, en kemur
þó ekki að öllu leyti á óvart,“
segir Sigurgeir Þorgeirsson fram-
kvæmdastjóri Bændasamtaka
Íslands um þá ákvörðun banda-
rísku verslanakeðjunnar Whole
Foods Market um að hætta að
markaðssetja íslenskar vörur í
verslunum sínum í kjölfar hval-
veiða Íslendinga.
Whole Foods rekur um 180
verslanir í Bandaríkjunum og er í
fremstu röð hvað varðar sölu á líf-
rænum afurðum, vörum sem fram-
leiddar eru með sjálfbærum hætti.
Undanfarin sjö ár hefur ötullega
verið unnið að því að koma íslensk-
um landbúnaðarafurðum á markað
í Bandaríkjunum, það hefur verið
gert á vegum Áforms, en fram-
kvæmdastjóri þess félags er Baldvin
Jónsson. Kostnaður við átakið hef-
ur numið um 25 milljónum króna
árlega og hefur árangurinn ekki lát-
ið á sér standa. Þangað hafa árlega
verið seld um 70 tonn af íslensku
lambakjöti og um 200 tonn af mjólk-
urafurðum af ýmsu tagi, en viðskipt-
in hafa aukist ár frá ári. Ekki er talið
ólíklegt að unnt hefði verið að selja
umtalsvert meira magn þar ytra í
ár, en framboðið hefur ekki verið
nægjanlegt, íslenskar mjólkurafurðir
eru til að mynda afar eftirsótt vara í
verslunum keðjunnar og framboð
nægir engan veginn til að fullnægja
eftirspurn.
Vörunum ekki lengur
haldið á lofti
Forsvarsmenn verslanakeðjunnar
hafa komið þeim sjónarmiðum á
framfæri við ráðamenn hér á landi
að þeir hafi verulegar áhyggjur
af hvalveiðum Íslendinga, þeirri
ákvörðun að leyfa veiðar á níu lang-
reyðum nú á liðnu hausti. Verst sé
þó að hafa ekki neitt í höndunum
um framhaldið, hvort veiðar verði
leyfðar áfram eður ei. Eins kemur
fram hjá forsvarsmönnum keðjunn-
ar að ástæða sé til að hafa verulegar
áhyggjur af viðbrögðum og hugsan-
legum aðgerðum umhverfisvernd-
arsamtaka gegn fyrirtækjum sem
selja íslenskar vörur. Þá megi allt
eins búast við aðgerðum af hálfu
Bandaríkjastjórnar vegna hvalveiði-
málsins. Ennfremur má benda á það
sjónarmið forsvarsmanna að þeim
þykir ákvörðun um hvalveiðarnar
nú í haust fara á svig við alþjóðlegt
bann við slíkum veiðum og gangi
gegn markmiðum um að kynna
landið sem sjálfbært og framsækið
samfélag á sviði umhverfismála.
Vörur frá Íslandi eru enn til sölu
í búðum verslunarkeðjunnar, en í
liðnum mánuði var sú ákvörðun
tekin að stilla þeim ekki upp með
áberandi hætti, nafni Íslands er ekki
lengur haldið á lofti í búðunum.
Kemur ekki að öllu leyti á óvart
„Þessi afstaða Whole Foods veld-
ur okkur vissulega vonbrigðum
og áhyggjum en kemur ekki að
öllu leyti á óvart,“ segir Sigurgeir
Þorgeirsson framkvæmdastjóri
Bændasamtakanna. Hann segir
menn lengi hafa vitað af því að stór
hluti viðskiptavina verslunarinnar
tilheyri þeim hópi fólks sem hvað
viðkvæmast er fyrir sjónarmiðum
af þessu tagi, „og sumt af því tals-
vert öfgafengið þegar kemur að
umhverfisvernd“.
Sigurgeir kvaðst skilja skilaboð
Whole Foods manna á þann veg að
verði hvalveiðum haldið áfram hér
við land sé mikil hætta á að úr við-
skiptum dragi smám saman og þau
muni að lokum deyja út. Verði ekki
unnt að stunda markaðs- og kynn-
ingarstarfsemi undir nafni Íslands
áfram mun sú sérstaða sem íslensk-
ar landbúnaðarafurðir hafa skapað
sér minnka til mikilla muna. Þá
megi búast við því að dragi úr eft-
irspurn neytenda ytra, áhugi þeirra
fyrir íslenskum vörum muni dvína
verulega.
„Á hinn bóginn skil ég skila-
boð forsvarsmanna Whole Foods
þannig, að hverfi Íslendingar frá
hvalveiðum muni þeir endurvekja
samstarf sitt við okkur á óbreyttum
grunni, en um það get ég raunar
ekki fullyrt á þessari stundu. Það
er eitthvað sem tíminn mun leiða í
ljós,“ segir Sigurgeir.
Hvalveiðar hafa áhrif á sölu íslenskra landbúnaðarafurða hjá Whole Foods í Bandaríkjunum
Vonbrigði og veldur áhyggjum
en kemur ekki alveg á óvartGóðir bænda-fundir að baki
Bændasamtökin stóðu fyrir
fundaferð um landið á síðustu
vikum en yfirskriftin var „Á að
vera landbúnaður á Íslandi?“.
Fyrsti fundurinn var haldinn í
Reykjavík í troðfullum Sunnu-
sal Hótels Sögu. Þar hlýddu um
300 manns á erindi Valdimars
Einarssonar, Aðalsteins Á.
Baldurssonar og Önnu Sigríðar
Ólafsdóttur. Greinilegt var á fyr-
irspurnum að áhugi íbúa höfuð-
borgarsvæðisins er töluverður á
málefnum landbúnaðarins.
Eftir Reykjavíkurfundinn
var haldið í Búðardal, Blöndu-
ós, Hvammstanga, Borgarnes,
Egilsstaði og á Suðurland.
Fundi á Ísafirði þurfti að fresta
vegna veðurs. Eftir áramót verð-
ur framhald á bændafundum og
þeir staðir heimsóttir sem ekki
var farið á í þessari lotu.
Nánar er fjallað um bænda-
fundina á bls. 2 og um Reykja-
víkurfundinn á síðu 7.
Grænlendingar
stefna að mjólkur-
framleiðslu
Um þessar mundir er unnið að
því að koma á fót mjólkurbúi á
Grænlandi til að sjá fólki fyrir
ódýrari mjólk.
Grænlendingar kaupa mjólk frá
Danmörku sem flutt er loftleiðis til
Grænlands og kostar um 40 d.kr.
lítrinn, eða um 500 ísl. kr. Það ýtir
á það að koma upp mjólkurfram-
leiðslu í landinu og stofna einfalt
mjólkurbú til að pakka mjólkinni,
að sögn blaðsins Foodculture, sem
Landbúnaðarráðið í Danmörku gef-
ur út.
Þó að kýr á beit og græn tún séu
ekki það fyrsta sem kemur upp í
hugann þegar rætt er um Grænland,
þá má hafa það í huga að landbún-
aður hefur verið stundaður á Græn-
landi í þúsund ár.
Nú eru á Grænlandi 21 þúsund
fjár, 200 hestar, 5 þúsund tamin
hreindýr og 23 kýr og í undirbún-
ingi er innflutningur á 10 kálf-
fullum kvígum, að sögn Kenneth
Höeg ráðunautar við Leiðbeininga-
miðstöðina í Quqortoq.
Stefnt er að því að útsöluverð á
mjólkinni verði 10 d.kr. lítrinn eða
um 125 ísl. kr. (Maskinbladet).
Bændablaðið óskar
lesendum sínum árs
og friðar
Næsta blað kemur út 16. janúar
Laufabrauðs-
gerðin gekk
ljómandi vel
„Við höfðum allar gaman af
þessu, Dyngjukonur,“ sagði
Gerður Benediktsdóttir á Skútu-
stöðum í Mývatnssveit, en kon-
ur úr handverkshópnum Dyngj-
unni efndu til laufabrauðsdags
í Hótel Reykjahlíð um helgina.
Þær komu saman og skáru út
laufabrauð og buðu gestum og
gangandi að taka þátt auk þess
sem þær voru fúsar að leiðbeina
áhugasömum um réttu handtök-
in. Hnífar og bretti sem og laufa-
brauðskökur voru á staðnum.
Þetta er í annað sinn sem Dyngju-
konur efna til laufabrauðsdags og
tókst hann prýðilega vel að þessu
sinni. „Okkur þótti þetta gaman
og ég held að dagurinn hafi tekist
ljómandi vel, það kom þó nokkuð
af gestum, bæði héðan úr sveitinni
og víðar að,“ sagði Gerður. Kerta-
sníkir heiðraði Dyngjukonur og
gesti þeirra með nærveru sinni og
skar listilega vel út. Taldi hann að
það hversu handlaginn hann væri
mætti þakka Leppalúða, sá gamli
gaur hefði haft einkar gott lag á
laufabrauðsútskurði.
Laufabrauðsdagur í Mývatns-
sveit talið frá vinstri: Sólveig
Pétursdóttir, Clara Saga Péturs-
dóttir, Andrea Marteinsdóttir,
Ragnheiður Diljá Káradóttir,
Kertasníkir, Sigrún Sverrisdótt-
ir, Steinunn Leifsdóttir og Gerð-
ur Benediktsdóttir.