Bændablaðið - 12.12.2006, Qupperneq 47

47Þriðjudagur 12. desember 2006
Nú fæst 10% s‡r›i rjóminn
frá MS í handhægum
sprautuflöskum
N‡ju umbú›irnar eru einstaklega
flægilegar. fiær fl‡ta fyrir matseldinni
og henta vel í fjölbreytta rétti
– en innihaldi› er a› sjálfsög›u
sami frískandi og hitaeiningasnau›i
s‡r›i rjóminn
Ger›u fla› gott
me› s‡r›um rjóma – frá MS.
N‡jun
g!
Gylfaflöt 32 • 112 Reykajavík • Sími 580 8200 • Fax 580 8210 • velfang@velfang.is
CLAAS 255
Uniwrap rúllusamstæður
á tilboði til áramóta
• Mest selda rúlluvél í Evrópu
• CLAAS 255 er hönnuð í samstarfi
við norska, finnska, írska og íslenska
bændur og verktaka.
• CLAAS - Traust vörumerki -
Sérfræðingur í heyvinnu- og þreskivélum
Nú hefur Vörðuvinafélagið lok-
ið endurhleðslu á vörðunum á
Sprengisandi hinum forna vestan
Þjórsár, frá Sóleyjarhöfðavaði
í Þjórsá að Skriðufelli í Þjórsár-
dal.
100 ár eru liðin frá því að Bárð-
dælingarnir Eiríkur Sigurðsson
frá Sandhaugum, Jón Þorkelsson
frá Jarlsstöðum og Jón Oddsson
frá Mýri hlóðu þessar vörður árið
1906.
Hefur Vörðuvinafélagið sett
minnisvarða um þetta verk þeirra
á eina vörðuna í Skriðufellsskógi
í Þjórsárdal og annar skjöldur var
settur á vörðu í Hallslaut, ferða-
mönnum til fróðleiks. Haldin var
svo vegleg sviðamessa í Fossnesi,
vörðunum til heiðurs!
Alls voru vörðurnar 425 og er
búið að setja GPS-punkta á 402
vörður en 23 týndust í Sultartanga-
lóninu og í Skriðufellsskógi. Leiðin
er um 80 km löng.
Einnig hefur Vörðuvinafélagið
tekið að sér að lagfæra gömlu kof-
ana á Gnúpverjaafrétti, Bólstaða-
kofann og Kjálkaverskofann en
gamli Gljúfurleitakofinn bíður.
Um 50 manns eru í félaginu
og eru félagsgjöldin aðeins þau
að hlaða tvær vörður á ári. Farn-
ar hafa verið 16 vinnuferðir inn
á Gnúpverjaafrétt og aldrei hefur
verið neitt mál að fá mannskap
enda áhugi mikill á þessu verki.
Vörðurnar hafa komist upp úr jörð-
inni ein af annarri svo eftir sé tek-
ið. Ásigkomulagið var misjafnt á
vörðunum en grjótið var að mestu
til staðar þótt ansi víða hafi þurft að
bæta við efni. Blágrýti er á mestum
hluta afréttarins en hraungrýti að
framverðunni í Þjórsárdalnum.
Til að byrja með fengum við til
okkar Björn Hrannar Björnsson,
hleðslumann frá Skriðufelli, til að
kenna okkur rétt handtök.
Samkvæmt samningi sem Eirík-
ur Sigurðsson gerði við Stjórnarráð
Íslands árið 1905 voru 100 faðmar
á milli varðanna, en faðmurinn er
um 1,83 metrar, og hver varða átti
að vera 3 álnir á hæð, en hver alin
er um 60 sm eða 1,80 m á hæð.
Í stjórn Vörðuvinafélagsins eru:
Sigrún Bjarnadóttir, Fossnesi
Ragnar Ingólfsson, Heiðargerði
Páll Gunnlaugsson, Rvk
Eiríkur skrifaði góða grein í
blaðið Norðra árið 1907 um þessa
framkvæmd þeirra.
Útdráttur úr frásögn Eiríks Sig-
urðssonar af vörðuhleðslunni:
Sumt af þessu gæti verið skrifað
í gær en ekki fyrir 100 árum.
Ferðin var stofnuð til að varða
þann hluta nefnds vegar, sem enn
var óvarðaður frá Sóleyjarhöfða á
Þjórsá niður að Skriðufelli. Skyldi
því lokið á þessu sumri. Var verkið
selt mér fyrir ákveðið verð á mílu
hverja, tiltekinn vörðufjölda og
hæð. Að loknu verki var það tekið
út af þar til kvöddum manni. Jón
Oddsson var vegvísir en Jón Þor-
kelsson var aðal hleðslumaðurinn.
Vörðurnar skyldi byggja úr grjóti
og torfi eða setja niður staura, þar
sem annars efnis var ekki kostur.
Byggði ég lítt á stauraverki slíku
en fór með kerru til að færa að efni.
Vörður þær er við félagar reistum
voru alls 425, þar af 417 af grjóti
gjörvar. Reyndist illt um efni ef
nota skyldi hnaus. Því að bæði
var rótlítið í efri verum og grunnt
á vikri í öllum neðri verum á afrétt
Gnúpverja, þar sem leið okkar lá
um. Þá 44 daga er við vorum við
vörðuhleðslu urðum við að aka
grjóti í 40 daga.
Um líf okkar félaga við vörðu-
hleðsluna er fátt að rita. Við bárum,
ókum og hlóðum grjóti dag eftir
dag og viku eftir viku aðhjúkrunar-
lausir, ýmist í leitarmannakofum
Gnúpverja eða í tjaldi okkar í storm-
um og rigningum þessa kalda sum-
ars. Hart þætti skrifstofubrúðum og
ístrumögum þjóðar vorrar að vinna
þannig fyrir kíling maga síns. En
svona túrar eiga vel við íslenzkt
óspillt karlmannseðli. Eru hollir og
hressandi.
Engan efa dreg ég á, að ferða-
lög um þessar óbyggðir muni vera
meira hressandi og skemmtandi
en flest þau ferðalög önnur, sem
menn kosta til, í því augnamiði að
styrkja, fjörga og fræða. Manni
finnst að háfjallaloftið styrki,
hressi og fjörgi, og það að kynnast
hálendi okkar fagra lands með sinni
undraverðu hæð, styrk og festu sé
fræðandi og styrkjandi fyrir hvern
óspilltan anda og íslenska sál.
Margur fer sér til skemmtunar
ofan úr hásveitum til sjávarþorp-
anna. Furða, að þeir skuli ekki held-
ur bregða sér hærra til landsins, að
sjá það, sem hærra er.
Margir bregða sér í skemmti-
túra með strandferðaskipum eitt
eða annað.
Þeir njóta sjálfsagt jafnaðarlega
margra þæginda lífsins á slíku ferða-
lagi, en þeir fara alveg á mis við
það fegursta, og ljúfasta og mest
laðandi sem íslensk náttúra hefur
fram að bjóða og allir hafa jafnan
rétt til og jafnan aðgang að.
Sigrún Bjarnadóttir bóndi
Fossnesi, Gnúpverjahreppi
Frá Vörðuvinafélaginu
425 vörður endurhlaðnar
Vörðuvinafélagið við vörðu nr. 425. Á
skildinum er þess minnst að þrír Bárðdæl-
ingar hafi hlaðið vörðuna fyrir réttum eitt-
hundrað árum.