Bændablaðið - 05.11.2009, Síða 4

4 Bændablaðið | fimmtudagur 5. nóvember 2009
Eymundur Magnússon í Vallanesi kynnti lífrænar vörur sínar á sýning-
unni.
Íslenskar landbúnaðarvörur fyrir-
ferðarmiklar á stóreldhúsasýningu
Sýningin Stóreldhúsið 2009 var haldin á Grand Hótel í Reykjavík í lok
október. Þar kynntu helstu fyrirtæki á stóreldhúsamarkaði matvörur,
tæki, búnað og annað sem tilheyrir stóreldhúsum. Sýningin var ekki
opin almenningi heldur eingöngu fyrir fagfólk. Allmargir framleiðend-
ur landbúnaðarvara voru á sýningunni, sem þótti takast með miklum
ágætum. ehg
Á vegum sjávarútvegs- og land-
búnaðarráðuneytisins er starf-
andi nefnd sem skipuð var 26.
mars sl. af þáverandi sjávar-
útvegs- og landbúnaðar ráðherra,
Steingrími J. Sigfús syni. Nefndin
hefur það hlutverk að vinna
að langtímastefnumótun fyrir
íslenska nytjaskógrækt í sam-
ræmi við lög um landshlutaverk-
efni í skógrækt frá árinu 2006.
Níels Árni Lund, skrifstofu-
stjóri, ritari og starfsmaður nefnd-
arinnar, segir að í skipunarbréfinu
sé nefndinni falið að leggja mat á
hvernig til hefur tekist með fram-
kvæmd landshlutaverkefnanna,
með hliðsjón af umfangi gróð-
ursetningar og árangur af því starfi.
Meðal atriða sem nefndinni er falið
að skoða í því tilliti eru:
Níels Árni segir nefndina hafa
starfað ötullega og fundað hafi
verið með stjórnum og fram-
kvæmdastjórum allra lands-
hlutaverkefnanna. „Óskað var eftir
viðhorfum stjórnanna til verkefn-
anna ásamt því að fá frá þeim helstu
áhersluatriði sem stjórnirnar telja
mikilvæg. Sömuleiðis hefur nefnd-
in kallað stjórnarmenn allra félaga
skógarbænda á sinn fund og heyrt
þeirra viðhorf. Bæði stjórnir verk-
efnanna og félaga skógarbænda
hafa lagt inn skrifleg erindi er þetta
varðar sem nefndin er að vinna úr.
Þá hefur nefndin auk þessa fundað
með stjórn Landssambands skógar-
eigenda og stjórn Bændasamtaka
Íslands og fengið upplýsingar um
viðhorf þeirra til verkefnanna.
Ljóst er að töluverður nið-
urskurður verður á fjárlögum til
verkefnanna í ár og þá hafa fjárlög
undanfarin ár ekki verið í samræmi
við óskir eða væntingar. Í kynn-
isferðum okkar hefur það greini-
lega komið fram að mikið hefur
áunnist í skógrækt bænda og þessi
nýja búgrein að öðlast viðurkenn-
ingu sem slík. Að langmestu leyti
er unnið á jörðum bænda og sjá nú
margir fram til þess tíma er skógur-
inn fer að gefa raunverulegar tekjur
í aðra hönd,“ segir hann.
Ný búgrein á Íslandi sem miklar
vonir eru bundnar við
„Það hefur verið viðmið að rækta
skóg á 5% af láglendi landsins
innan 40 ára,“ segir Níels Árni.
„Það var stórt markmið og ljóst að
það mun ekki ganga eftir. Þar með
er ekki sagt að væntingar til skóg-
framleiðslu hafi nokkuð minnkað,
raunar þvert á móti þar sem reynsla
undanfarinna ára hefur sannað að
hægt er að rækta skóg á Íslandi með
góðum árangri – nánast hvar sem er
á landinu. Mikill áhugi er á þess-
ari nýju búgrein, ekki aðeins meðal
bænda heldur einnig fólks sem sér
nýja auðlind vera að skapast. Oft
hefur verið bent á hve verkefnin
ein og sér muni styrkja viðkomandi
byggðir því þau eru undir stjórn
þeirra og þeim fylgir fjöldi hlið-
arstarfa. Þá sjá menn fram á ýmsa
möguleika í framtíðinni, bæði hvað
varðar atvinnu sem og fjölþætta nýt-
ingu afurða úr skóginum.“
Að sögn Níelsar Árna felst vinna
nefndarinnar í að gera langtíma-
stefnumótun í skógrækt fyrir lands-
hlutaverkefnin; bæði um kostnað og
markmið. Svarað verði spurningum
eins og hvernig skóg á að rækta,
hvar á hann að vera, hvaða afurð-
ir viljum við fá og hvernig á að ná
markmiðunum. „Í þeirri umræðu
hafa komið upp mál eins og eign-
arhald á skógi og kolefnisbinding
skóga, sem allt lítur út fyrir að
verði mikils metin í framtíðinni.
Fræöflun og aðgát varðandi gróð-
ursetningu í akuryrkjuland hefur
einnig komið til umræðu. Öll þessi
atriði og fleiri er nefndin að fjalla
um.“
Búast má við áfangaskýrslu
nefndarinnar í lok ársins eða byrj-
un árs 2010, en stefnt er að því að
nefndin ljúki störfum fyrir vorið.
-smh
Miklar væntingar til skógræktar á Íslandi
– Unnið að langtímastefnumótun fyrir nytjaskógrækt
Níels Árni Lund er ritari nefndar
sem vinnur að stefnumótun fyrir
íslenska nytjaskógrækt.
Í lok marsmánuðar sl. var kynnt
ítarleg skýrsla um kornrækt á
Íslandi sem unnin var af ráð-
gjafarfyrirtækinu Intellecta fyrir
sjávarútvegs- og landbúnaðar-
ráðuneytið, í samvinnu við
Land búnaðarháskóla Íslands,
Bænda samtök Íslands og Félag
korn bænda. Markmiðið var að
greina möguleikana sem felast í
korn rækt á Íslandi og til hvaða
aðgerða stjórnvöld geta gripið
í því skyni að stuðla að eflingu
greinarinnar.
Nú hefur framhald orðið á þess-
ari vinnu því ráðherra hefur skip-
að nefnd sem ætlað er að fylgja
skýrslunni eftir. Sveinn Ingvarsson,
bóndi í Reykjahlíð og varaformað-
ur Bændasamtaka Íslands, er for-
maður nefndarinnar og segir hann
að nefndarstörf séu nýhafin. „Við
héldum okkar fyrsta fund seinni
partinn í október sl. Markmið
nefndarinnar er að kanna hversu
arðbær kornrækt á Íslandi geti
orðið, að gefnum mismunandi for-
sendum. Síðan á að búa til líkan af
því hvernig best verður að standa
að kornræktinni til framtíðar. Það
verður einnig farið nákvæmlega
í að kanna hvernig stuðningi við
kornrækt er háttað í nágrannalönd-
unum og bera hann saman við
þær aðstæður sem eru hér á landi.
Vinnan er á frumstigi, en ég hef þó
væntingar til þess að hægt verði að
skila niðurstöðum snemma á næsta
ári – helst fyrir Búnaðarþing.“
Í niðurstöðum skýrslunnar sem
kynnt var í mars sl. kemur fram að
rými er fyrir tvöföldun kornræktar
á næstu 2-3 árum og þreföldun á
næstu 5-7 árum. Rekstarlegar for-
sendur fyrir kornrækt eru metnar
jákvæðar og að hlýnandi veðurfar
muni auka uppskeru og bæta rækt-
unarskilyrði. Þá segir þar að stuðn-
ingur stjórnvalda ætti að beinast að
því að ryðja burtu hindrunum og
hjálpa greininni að vaxa með því að
takast á við verkefni sem hver og
einn framleiðandi ræður ekki við
einn og sér. Er þar aðallega horft
til stuðnings við ákveðna þætti
umgjarðarinnar, eins og t.d. við að
koma á fót stórum þurrkstöðvum.
-smh
Möguleikar íslenskar korn-
ræktar áfram til skoðunar
Norrænir
alifugla-
bændur funda
á Íslandi
Dagana 17.-20. nóvember
verður haldin árleg Norður-
landaráðstefna um alifugla-
rækt og fer hún fram í
Bænda höllinni. Níu ár eru
liðin síðan ráðstefna sem
þessi var síðast haldin hér á
landi.
Búist er við 60-70 norræn-
um gestum á ráðstefnuna en
auk þess sækja hana íslenskir
alifuglabændur og dýralæknar
Hluti ráðstefnunnar er sérstak-
lega ætlaður dýralæknum, en
að sjálfsögðu verða hagsmuna-
mál alifuglabænda áberandi.
Norðurlandaráðstefnan er
eins konar uppskeruhátíð þeirra
sem starfa við alifuglarækt
og þar eru kynntar allar nið-
urstöður úr nýjustu rannsókn-
um sem gerðar eru í þessari
grein. Fjöldi forvitnilegra fyr-
irlestra verður fluttur og spann-
ar efni þeirra allt frá örverum
til Evrópureglna, með viðkomu
í fóðrun, dýravernd, loftræst-
ingu og ormaveiki, svo fátt eitt
sé talið.
Stefnt er að því að færa öll verkefni
tengd forða gæslu málum bænda
frá Bænda sam tökum Íslands til
Matvæla stofn un ar (MAST) frá
og með næsta hausti. Lög sem sett
voru um Landbúnaðarstofnun
árið 2006 fólu í sér að stofn-
unin tæki að sér flest þau verk-
efni sem Bænda samtökin höfðu
sinnt varð andi framkvæmd laga
um forðagæslumál. Nú er stefnt
að því að Bændasamtökin hætti
að sinna þessum verkefnum, líkt
og þau hafa gert frá árinu 2006
samkvæmt samkomulagi við
Landbúnaðarstofnun fyrst og
síðar MAST. MAST mun því frá
næsta hausti sinna þessum verk-
efnum sjálf, senda út skýrslur til
bænda, safna saman forðagæslu-
skýrslum, halda saman tölulegum
gögnum hafa alla umsjón með
þessu eftirliti frá upphafi til enda.
Í stað þess að Bændasamtökin
sinni samskiptum við búfjáreft-
irlitsmenn verða þessi verkefni
alfarið hjá MAST. BÍ mun því
eingöngu sinna leiðbeiningarverk-
efnum til bænda sem þeirra ráð-
gjafar.
Fram til þessa hafa verkleg-
ir þættir eftirlitsins verið vistaðir
hjá Bændasamtökunum með sam-
komulagi við MAST en þar hefur
hin stjórnsýslulega ábyrgð legið.
Erna Bjarnadóttir forstöðumaður
félagssvið Bændasamtakanna segir
að í raun breyti þessi yfirfærsla
sáralitlu gagnvart bændum. „Þetta
mun þó væntanlega gera ábyrgð-
ina skýrari. Við höfum reyndar
haldið nokkuð að okkur höndum
varðandi þróun tölvukerfa og ann-
arri þjónustu kringum þetta eftir-
lit. Fyrirhugað er að MAST semji
við tölvudeild Bændasamtakanna
um þróun á slíku kerfi sem mun
t.d. gera bændum kleift að skila
sínum skýrslum á rafrænu formi.
Það er fyllilega tímabært en
Bændasamtökin hafa ekki viljað
fara í vinnu af því tagi í ljósi þess
að þessi verkefni eru ekki á okkar
hendi lengur.“
Erna segir að Bændasamtökin
hafi leitað ákveðið eftir því allt
síðastliðið ár að MAST tæki yfir
verkefni tengd forðagæslumálum
eins og lögin kveða á um. „Það
stóð til að þessi verkefni færðust
frá Bændasamtökunum síðastlið-
ið haust en af því varð ekki. Við
munum því sinna þessum verkefn-
um fram á næsta haust. fr
Forðagæslumál verði að fullu á hendi MAST frá næsta hausti
Búfjáreftirlitsmenn héldu ´árlegan fund sinn í Bændahöllinni nú í októberlok. Ef að líkum lætur verður þetta síð-
asti fundurinn sem haldinn er undir merkjum Bændasamtaka Íslands.