Fréttablaðið - 03.03.2012, Blaðsíða 26

3. mars 2012 LAUGARDAGUR26
Þ
að stóð nú aldrei til að halda
svona langa ræðu. Elma Lísa,
vinkona mín sem fékk Eddu-
verðlaunin í fyrra, var búin
að vara mig við og sagði að ég
yrði að vera búin að ákveða
hvað ég ætlaði að segja ef ég færi upp. Mér
fannst það mjög óþægilegt, því mér finnst til-
hugsunin um að halda ræðu mjög stressandi.
Þegar ég svo mætti þarna í Gamla bíó var ég
alveg sannfærð um að ég væri ekkert að fara
upp, svo ég var alveg róleg. En það var auð-
vitað alveg æðislega gaman að heyra nafnið
sitt kallað upp,“ segir María, sem fékk verð-
laun sem besta leikkona í aukahlutverki á
Edduverðlaununum. Þegar hún tók við verð-
laununum hélt hún langa og hjartnæma
ræðu og lét ekkert á sig fá þótt reynt væri
að flæma hana af sviðinu með því að hækka
í tón listinni. „Ég hélt kannski langa ræðu
en mér tókst nú samt að gleyma að þakka
fram leiðendum myndarinnar þeim Hrönn
Kristins dóttur og Önnu Maríu Karlsdóttur
hjá Ljósbandi fyrir að sigla skipinu í höfn.
Það hefur þá verið bætt úr því. Takk stelpur!“
Stærsta plássið í þakkarræðunni hlaut leik-
stjórinn og góðvinur Maríu Hebu, Reynir
Lyngdal. Eiginkona hans, Elma Lísa, er ein
af nánustu vinkonum Maríu. „Mér líður alltaf
best með fólki sem ég treysti. Ég fúnkera
best í öruggu og traustu umhverfi, svo það
hjálpaði mér að vinna með Reyni,“ segir hún.
„Hann er mjög næmur listamaður og heldur
blíðlega utan um leikarana sína.“
Sautján ár á föstu
Þetta er í fyrsta skipti sem María hefur verið
tilnefnd til Edduverðlaunanna. Eiginmaður
hennar, Kristófer Dignus, hefur hins vegar
sex sinnum verið tilnefndur, þar með talið
nú síðast fyrir framleiðslu á þættinum Andri
á flandri. „Hann er alltaf tilnefndur, hann
vinnur bara aldrei,“ segir María stríðnislega
og hlær sínum dillandi hlátri.
Kristófer á samt sinn hluta af styttunni
hennar Maríu. „Við styðjum hvort annað
í vinnunni, enda höfum við bæði góðan
skilning og innsæi í það sem hitt er að gera.
Eitt af persónueinkennum Emblu í Okkar
eigin Osló var að lykta af fólki. Það var hug-
mynd komin frá Kristófer,“ segir María.
Það var árið 1995 þegar hún var ekki nema
21 árs sem hún kynntist Kristófer. Sumarið
2000 þegar hún var á fyrsta ári í Leiklistar-
skólanum giftu þau sig og eiga því tólf ára
brúðkaupsafmæli í sumar.
Hvolparnir slást
Þau María og Kristófer eiga tvo syni, Ara,
sem er að verða sjö ára, og Högna, sem er
þriggja ára. María Heba fær stjörnur í augun
þegar þá ber á góma. „Þetta eru miklir gull-
molar. Við Krissi horfum stundum á þá, lítum
svo á hvort annað og vitum að við erum bæði
að hugsa hvað þeir eru miklu klárari en við
sjálf. Ari er alla jafna mjög kátur, kurteis og
með fallegt hjarta. Svo er mikil dramataug í
honum, sem móðir hans vill meina að komi
frá föður hans. Högni er mikill skaphundur,
fljótur upp og jafnfljótur niður aftur. Þeir
eru miklir félagar. Áður en þeir fara að sofa
á kvöldin heyrist: „Ég elska þig Ari. Ég elska
þig meira Högni.“ Svo slást þeir inn á milli
eins og hvolpar.“
Hún var nefnd Katrín
Á milli sonanna fæddist þeim hjónum and-
vana dóttir. Það var árið 2006. „Hún var
nefnd Katrín og ég tel hana með mínum
börnum þó hún sé ekki hjá okkur. Ég var
gengin rúma sjö mánuði þegar ég hætti að
finna hreyfingar og það kom í ljós að hún
var látin. Hún var falleg lítil stúlka með
tíu fingur og tíu tær. Það kom aldrei nein
skýring á þessu. Þetta bara gerðist.“
Áfallið var mikið, en þau komu standandi
út úr raunum sínum. Það þakkar María
Heba fólkinu í kringum fjölskylduna. „Þegar
maður lendir í svona áfalli upplifir maður sig
í frjálsu falli og maður fær þá tilfinningu að
maður muni alltaf halda áfram að detta. En
svo kemur eitthvert net af fólki sem þykir
vænt um mann, er að hugsa til manns, senda
manni góða strauma og styrk. Og það bara
grípur mann.“
Og verður aldrei tabú
Af því að ganga í gegnum svo skelfilega
reynslu segist María Heba hafa lært margt
nýtt. Meðal annars það að andvana fædd
börn eru algjört tabú. „Fólki finnst sú til-
hugsun svo skelfileg, að einhver þurfi að
ganga í gegnum það að fæða andvana barn.
Ég skil það. Það er skelfilegt. En ég skynjaði
mjög fljótt að hún mætti aldrei verða tabú
hjá okkur hjónunum, ef við ætluðum að hafa
þetta af. Við tölum um hana og höldum upp
á afmælið hennar. Ari talar um hana og veit
að hann á systur á himnum.“
Maríu er sérstaklega minnisstæð heim-
sókn Þórhildar Þorleifsdóttir leikstjóra,
skömmu eftir að þetta gerðist. „Þórhildur
hefur gengið í gegnum þá reynslu að missa
barn. Ég man hvað ég var ánægð með hana
að dingla bara á dyrabjölluna hjá mér. Mér
fannst það svo hugrakkt. Ég man að hún
talaði um að fólk heldur að það muni deyja
við það að missa barn. En lífsviljinn er svo
sterkur. Við deyjum ekki.“
Embla var ekki erfið
Embla, karakterinn sem María Heba túlkar
í Okkar eigin Osló, er mörgum ógleymanleg.
María Heba tókst á við hlutverkið af mikilli
einlægni og virðingu, sem hún segir grund-
vallaratriði. „Þegar ég var að undirbúa mig
heimsótti ég meðal annars fjölskyldu vin-
konu minnar í Noregi og sú heimsókn var
mér mikill innblástur,“ segir María Heba. „Í
þessu tilviki eins og alltaf bar ég virðingu
fyrir persónunni, enda er það grundvallar-
atriði að leikarar haldi með sínum karakter,
reyni að finna einhvern sameiginlegan flöt
með honum. Ég hef oft verið spurð hvort það
hafi ekki verið erfitt að leika Emblu, en mér
fannst það aldrei erfitt.“
Á nýjum vettvangi
Þó að María Heba sé nýkrýndur Edduverð-
launahafi er hún ekki starfandi leikkona nú
um stundir. Í fyrra ákvað hún nefnilega að
söðla um og ná sér í kennsluréttindi í list-
kennsludeild Listaháskólans. Nú kennir
hún unglingum á leiklistarbraut Fjölbrauta-
skólans í Garðabæ. „Ég hef alveg ofsalega
gaman af því að kenna og nýt þess í botn.
Það er frábært að vinna með unglingum, þó
að ég hafi verið mjög kvíðin fyrir því fyrst.
Þeir eru svo opnir og frjóir. Lífið er yfirleitt
ekki enn þá búið að gefa þeim nein kjafts-
högg, svo þeir eru fullir af eldmóði. Í FG fer
fram flott starf og þar er góður og jákvæður
andi. Það er gengið út frá því að skólinn sé í
þjónustu nemenda, sem ætti að vera grunn-
hugsun í öllu skólastarfi.“
Hún hafði samt aldrei haft á stefnuskránni
að fara út í kennslu, þó að það komi ekki á
óvart sé litið til þess umhverfis sem hún er
sprottin úr. „Ég er umvafin kennurum á alla
kanta. Foreldrar mínir eru báðir kennarar,
tengdamamma mín líka og tengdapabbi er
prófessor við Háskólann í Edinborg.“
Ekki hætt að leika
Þú ert þó ekki hætt að leika? „Nei, ég vona
ekki. Ég vildi helst geta blandað þessu
saman, leiknum og kennslunni. Ég geri alveg
brjálæðislega fína Leoncie eftirhermu, þó ég
segi sjálf frá. Hún er draumahlutverkið mitt
og ég á alveg eftir að takast á við það. Hún
og Vigdís Finnbogadóttir.“
Hún er þó mishrifin af því umhverfi sem
leikarar vinna í. „Ég elska að leika, alveg
sérstaklega í leikhúsi, þó að að sumu leyti
hafi bíó og sjónvarp boðið mig meira vel-
komna heldur en leikhúsið. Hjartað mitt
slær samt einhvern veginn alltaf í leikhús-
inu. En fyrir mér skiptist vinna leikarans
stundum í tvennt; það er bransinn annars
vegar og fagið hins vegar. Ég er ekki sjálfs-
örugg í bransanum. Þar á sér stað einhver
dans, leikur og stundum harka sem ég er ekki
góð í. Ég er pínu hrædd við bransann. Ég er
hins vegar ekkert hrædd við fagið. Þar er ég
hugrökk, hef sjálfstraust og ástríðu.“
Þegar maður lendir í svona áfalli upplifir maður sig í frjálsu falli og maður
fær þá tilfinningu að maður muni alltaf halda áfram að detta. En svo kemur
eitthvert net af fólki sem þykir vænt um mann, er að hugsa til manns, senda
manni góða strauma og styrk. Og það bara grípur mann.“
Þakklátasta leikkona landsins
Margir fengu til sín falleg orð í langri þakkarræðu Maríu Hebu Þorkelsdóttur, sem hlaut Edduverðlaun fyrir besta leik í auka-
hlutverki á dögunum. Hólmfríður Helga Sigurðardóttir ræddi við hana um ástríðuna fyrir leiklistinni en hræðsluna við bransann,
eiginmanninn til tólf ára, foreldrabetrungana syni þeirra og dótturina sem fæddist andvana en lifir í hjörtum fjölskyldunnar.
ÁTTA EDDUTILNEFNINGAR Á
EINU HEIMILI María Heba Þor-
kelsdóttir leikkona var í fyrsta
skipti tilnefnd til Edduverð-
launa í ár, fyrir leik sinn í
Okkar eigin Osló. Hún
hreppti hnossið í fyrstu
atrennu. Eiginmaður
hennar, Kristófer
Dignus, hefur sex
sinnum verið
tilnefndur til Eddu-
verðlaunanna.
FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON