Fréttablaðið - 04.09.2012, Qupperneq 17

ÞRIÐJUDAGUR 4. september 2012 17
Kæri pólitíkus.
Síðustu daga og vikur hafa fjölmiðlar fjallað um málefni
lítils drengs með þroskahömlun.
Litli drengurinn hefur gengið í
almennan grunnskóla fram að
þessu. Þar líður honum ekki vel
og foreldrar hans hafa metið það
svo að hag hans sé betur borgið í
Klettaskóla sem er sérskóli fyrir
þroskahömluð og fötluð börn.
En sérfræðingarnir segja nei,
í umboði pólitíkusa eins og þín,
og þeir hafa ekki einu sinni hitt
barnið að sögn foreldranna.
Saga þessa drengs er ekki
einsdæmi. Samkvæmt upplýs-
ingum frá Skóla- og frístunda-
sviði Reykjavíkur hafa þó ekki
mörg börn fengið synjun um
skólavist í Klettaskóla. Það
sem þessi börn eiga sammerkt
er að foreldrar þeirra telja að
barni þeirra væri betur komið
í sérskóla en almennum grunn-
skóla. Foreldrar fatlaðra og
þroskahamlaðra barna láta
mjög gjarnan á það reyna hvort
barnið þeirra getur gengið í
sinn heimaskóla. Sem betur
fer gengur það oft mjög vel.
En þegar það gengur ekki vel
er ekki úr mörgum úrræðum
að velja. Það eru oft þung spor
fyrir foreldra að taka barnið sitt
úr almennum skóla og sækja um
í sérskóla. Ákvörðun þeirra um
að sækja um í Klettaskóla er því
oft mjög vel ígrunduð og tekin að
vandlega athuguðu máli og jafn-
vel með afar neikvæða reynslu
af almenna skólakerfinu að baki.
Það er því talsvert högg að
fá synjun á grundvelli þess að
barn, sem foreldri telur að eigi
ekki heima í almenna grunn-
skólanum og eigi ekki samleið
með nemendum þar, fái ekki
inngöngu í sérskólann á þeirri
forsendu að það eigi ekki sam-
leið með börnunum þar heldur.
Fólk sem á börn sem þau
telja komin að endimörkum í
almenna skólakerfinu er skilið
eftir í lausu lofti án úrlausna.
Hvar er eiginlega pláss fyrir
þessa nemendur?
Kæri pólitíkus, ef við lítum
nú algjörlega fram hjá því að
þú þjónar kerfinu … eða var það
kannski öfugt? Hvað ef þetta
væri þitt barn? Hvað ef þitt barn
væri með væga þroskahömlum
og viðbótarfatlanir, liði illa í
skólanum og væri félagslega ein-
angrað? Hvað ef þú í hjarta þínu
vissir að barnið þitt ætti betri
samleið með nemendum sér-
skólans en nemendum almenna
grunnskólans? Hvað ef þú
þyrftir að horfa á eftir barninu
þínu á hverjum morgni, vitandi
að því liði illa í skólanum og ætti
enga vini? Hvað ef þú vissir af
valkosti, þar sem barnið þitt
ætti möguleika á að eignast vini
á jafningjagrundvelli? Hvað ef
þú vissir að misvitrir pólitík-
usar væru markvisst að breyta
samsetningu nemendahópsins í
sérskólanum með því að herða
inntökuskilyrði og koma þannig
í veg fyrir að barnið þitt, sem
áður hefði átt þann valkost að
ganga í skóla með jafningjum
sínum, fengi inngöngu? Hvað ef
það væri barnið þitt sem hvergi
passar inn? Mig setur hljóða og
ég fæ tár í augun við tilhugs-
unina um að þetta væri mitt
barn.
Kæri pólitíkus, hvaða máli
skipta nokkrar krónur þegar
vellíðan og lífshamingja barns
er annars vegar? Ég skora á þig
að hætta að vera þræll kerfisins
og þess í stað láta kerfið þjóna
þér, okkur og hagsmunum allra
barna!
Það er merkilegt að hlusta á og fylgjast með fréttum af
þeirri staðreynd að konur virðast
í minni mæli fara í skoðun með
tilliti til forvarna gegn legháls-
krabbameini. Þá kemur einnig
fram að konur sem greinast nú
séu með lengra genginn sjúkdóm
en áður og því erfiðara um vik
að meðhöndla þær. Kvenlæknar
kalla eftir vitundarvakningu og
hafa áhyggjur af þróun mála.
Um langt árabil hefur Krabba-
meinsfélagið og kvenlæknar auk
heimilis- og heilsugæslulækna
á landsbyggðinni framkvæmt
svokallaða leghálsskoðun með
sýnatöku í því tilliti að sjá hvort
forstigsbreytingar krabbameins
séu til staðar. Slík skoðun er
ein fárra sem er viðurkennt að
eigi rétt á sér í forvarnaskyni.
Undirritaður hefur áður ritað
greinar um krabbamein og for-
varnir gegn þeim, mest varðandi
ristilkrabbamein, sem er eitt hið
algengasta hjá báðum kynjum og
mikilvægi forvarna þar ótvírætt.
Það er sláandi ef rétt reynist
að yngri konur séu tregari til
hópleitar en áður hefur tíðkast
og er spurning hvað veldur. Ljóst
er að skoðun sem þessi er hvorki
spennandi né þægileg fyrir við-
komandi einstakling, en til þess
að geta skoðað sem flestar konur
og annað þeim fjölda sem þarf
slíka skoðun reglulega er ljóst að
ekki gefst mikill tími fyrir spjall
og verður skoðunin því ópersónu-
leg og jafnvel hafa konur upp lifað
hana sem ákveðna færibanda-
vinnu. Markviss og fumlaus
skoðun sem fylgir skilgreindu
verklagi er hins vegar nauðsyn-
leg til að viðhalda næmni rann-
sóknarinnar og koma í veg fyrir
að konur þurfi að koma ítrekað til
skoðunar vegna lé legrar sýna-
töku. Flestar konur sem ekki eiga
sinn kvenlækni fara í slíka skoð-
un á vegum leitarstöðvar Krabba-
meinsfélags Íslands.
Allar konur á aldrinum 20-69
ára eru boðaðar til skoðunar á
tveggja ára fresti, en tímabilið
getur verið styttra greinist for-
stigsbreytingar eða ef verið er
að fylgja eftir einstaklingi eftir
keiluskurð svo dæmi sé tekið.
Ein meginástæða legháls-
krabbameins eru frumubreyt-
ingar sem orsakast af svokall-
aðri HPV-veirutegund (Human
Papilloma Virus) sem eru mjög
algengar, en talið er að um 80%
kvenna smitist af slíkum veirum
á lífsleiðinni. Einkenni geta verið
mismikil og mikilvægt er að átta
sig á því að til eru ríflega 100
undirtegundir þessa veiruhóps
og í flestum tilvikum vinnur lík-
aminn bug á veirunni sjálfur án
aðstoðar. HPV-serotýpur 16 og
18 eru skæðastar og hefur verið
þróað bóluefni gegn þeim sem í
dag er gefið öllum stúlkum tólf
og þrettán ára hérlendis.
Breytt kynhegðun er talin ein
af orsökum þess að útbreiðsla
slíks smits er meiri en áður og
hefur verið tengd við aukinn
fjölda rekkjunauta og mögulega
fjölbreyttari kynlífsvenjur. HPV-
smit er algengasti kynsjúkdóm-
urinn í Bandaríkjunum en talið
er að 6,2 milljónir nýrra tilfella
greinist þar árlega. Hérlendis
var fjöldi tilfella árið 2011 sam-
tals 251, en HPV fellur undir
skráningarskylda smitsjúkdóma.
Til gamans má geta að þessar
tölur eru viðsnúnar í samanburði
við Bandaríkin því hérlendis er
klamydía langalgengasti kyn-
sjúkdómurinn með 2.090 greind
tilfelli árið 2011. Líklega er því
tala þeirra sem ekki leita læknis
og því ekki rétt greindar veruleg
samanber það sem við sjáum í
hópleit Krabbameinsfélagsins
með lengra gengna sjúkdóma hjá
yngri konum en undangengin ár.
Þess ber að geta að kynfæra-
vörtur (HPV-veira) og aðrir kyn-
sjúkdómar eins og klamydía og
lekandi geta smitast við alla kyn-
hegðan, þar á meðal munnmök
og endaþarmsmök. Einkenni geta
komið fram löngu síðar í formi
húðbreytinga eins og kynfæra-
vörtum, eða frumubreytingum í
leghálsi en slíkt er einungis hægt
að greina með umræddri legháls-
skoðun.
Ég vil því hvetja konur til skoð-
unar og fyrirbyggjandi aðgerða
gegn leghálskrabbameini, sérstak-
lega þær sem eru í yngri aldurs-
hópunum, þetta er ekki feimnis-
mál, heldur dauðans alvara.
Einkenni geta
verið mismikil og
mikilvægt er að átta sig á
því að til eru ríflega 100
undirtegundir …
Teitur
Guðmundsson
læknir
HEILSA
Ungar konur
og leghálsinn
Hvað ef þitt barn væri með væga
þroskahömlun og viðbótarfatlanir,
liði illa í skólanum og væri félagslega
einangrað?
Hvað ef það væri þitt barn?
Samfélagsmál
Bryndís
Jónsdóttir
framkvæmdastjóri
SAMFOK
AF NETINU
Hústökufólkið
Fiskimiðin eru sameign þjóðarinnar. Veiðirétturinn er það hins vegar
ekki. Þannig á þjóðin hús sem í situr hústökufólk. Þetta hústökufólk
sinnir í engu kalli eigandans eftir húsinu og hótar að brenna það til
kaldra kola ef einhverju skal hnika. Hústökufólkið ákveður leigu hússins
en ekki eigandinn. Hústökufólkið framleigir tóm herbergi á verði sem
því sýnist. Hústökufólkið notar húsið sem veð til að ná í fjármagn.
Hústökufólkið er einrátt um arð hússins og allsráðandi hvernig honum
er ráðstafað. Hústökufólkið selur húsið án þess að spyrja eigandann.
Hústökufólkið kaupir húsið án þess að spyrja eigandann. Viltu hafa
þetta svona? Ef ekki, mættu þá á kjörstað þann 20. október og festu
auðlindaatkvæði í stjórnarskrá.
http://www.dv.is/blogg
Lýður Árnason
Óskiljanlegt kerfi
Ég talaði um daginn við erlent fólk sem fylgist mjög vel með íslenskum
málefnum og kemur hingað reglulega. Það furðaði sig á kerfi sem byggir
á því að fólk borgi og borgi húsnæðislán – en eigi svo ekki neitt þótt það
hafi greitt samviskusamlega af þeim í 15-20 ár. Þau töldu að þetta væri
óhugsandi annars staðar – skildu ekki að Íslendingar byggju við slíkt kerfi til
langframa.
http://eyjan.pressan.is/silfuregils/
Egill Helgason