Fréttablaðið - 02.02.2013, Blaðsíða 10

2. febrúar 2013 LAUGARDAGUR| FRÉTTIR | ASKÝRING | 10
FRUMVARP UM STJÓRN FISKVEIÐA
Helsta breytingin á frumvarpi
um stjórn fiskveiða, frá því það
var lagt fram síðast, er sterkt
kvótaþing, þaðan sem afla-
heimildir verða leigðar út á
vegum ríkisins. Útgerðarmenn
og þingmenn stjórnarandstöð-
unnar fullyrða að ekkert hafi
breyst og frumvarpið sé verra en
forveri þess, ef eitthvað er.
Steingrímur J. Sigfússon,
atvinnuvega- og nýsköpunarráð-
herra, lagði fram nýtt frumvarp
til laga um stjórn fiskveiða síð-
degis á fimmtudag. Um þriðju
útgáfu frumvarpsins er að ræða
[fjórðu ef frumvarpsdrög Jóns
Bjarnasonar eru talin með] en
síðasta frumvarp var lagt fram
í mars í fyrra.
Helsta breytingin er að gert er
ráð fyrir verulega sterku kvóta-
þingi á vegum ríkisins í umsjá
Fiskistofu. Til kvótaþings eiga
strax í haust að renna tæp 19
þúsund þorskígildistonn en tæp
33 þúsund tonn fyrir fiskveiði-
árið sem hefst 1. september
2015. Hluti af aukningunni er
tilfærsla frá byggðakvóta, línu-
ívilnun og skel- og rækjubótum
en megnið er varanleg tilfærsla
frá útgerðar mönnum.
Í umsögn með frumvarpinu
kemur fram að áætlaðar tekjur
ríkisins af kvótaþinginu muni
verða, nái frumvarpið að ganga
fram óbreytt, á bilinu 2,3 til 2,7
milljarðar króna á næsta fisk-
veiðiári, miðað við 19 þúsund
tonn. Reiknað er með að leigu-
tekjurnar fari síðan vaxandi ár
frá ári samfara auknu magni sem
ráðstafað verður á kvótaþingi.
Eins og kunnugt er stóð til að
leggja frumvarpið fram í des-
ember en því var frestað vegna
andstöðu innan þingflokks Sam-
fylkingarinnar. Sterkara kvóta-
þing, sem hefur ekki breyst í eðli
sínu, er ein meginástæða þess
að Samfylkingin skrifar upp á
að frumvarpið er lagt fram. Þar
ræður mestu að leigupotturinn
stækkar að mun.
Ólína Þorvarðardóttir, þing-
maður Samfylkingarinnar, segir
að þessar breytingar hafi skipt
miklu máli en fleira komi til.
„Eins er jafnræðiskrafan skýr-
ari í markmiðsgrein laganna.
Svo það að nýtingarleyfin fram-
lengjast ekki sjálfkrafa heldur
verður fjallað um það sérstak-
lega hver lengdin á framhalds-
samningunum verður.“
Nú er gert ráð fyrir 20 ára
nýtingartíma. Kveðið er á um
að ráðherra skuli, eigi síðar en í
desember 2016, leggja fram laga-
frumvarp þar sem mælt verður
fyrir um ráðstöfun nýtingar-
leyfa og aflahlutdeilda að liðnum
þeim tíma. Í bráðabirgðaákvæði
við frumvarpið er mælt fyrir
um nefndarskipan fyrir upphaf
næsta fiskveiðiárs, sem undirbýr
frumvarpið.
Ólína segir að þessar breyt-
ingar séu allar til bóta og rétt
sé að leggja frumvarpið fram.
Hún minnir þó á að fyrir þinginu
liggi frumvarp sem kveður á um
framtíðarfyrirkomulag strand-
veiða sem flutningsmenn, Ólína
og flokksbræður hennar Mörður
Árnason og Skúli Helgason, vona
að verði samþykkt og falli inn í
frumvarp Steingríms eftir sam-
hliða umfjöllun í atvinnuvega-
nefnd.
Einar K. Guðfinnsson, þing-
maður Sjálfstæðisflokks, segir
frumvarpið skref aftur á bak,
ekki fram á við. „Ég undrast það
að menn skuli ekki með neinum
hætti taka tillit til þeirrar gagn-
rýni sem hefur komið fram. Það
á jafnt við um hagsmunaaðila og
sérfræðinga í sjávarútvegi. Það
er ljóst að eingöngu er verið að
semja um málið á milli stjórnar-
flokkanna en ekki að vinna málið
efnislega. Þetta er pólitískt útspil
sem er hvorki sjávarútveginum
né þjóðarbúinu til hagsbóta,
en jafnframt er ekki ljóst hvað
mönnum gengur til,“ segir Einar
og minnir á að vart verði séð að
hægt verði að klára málið þar
sem innan við tuttugu þingdag-
ar séu eftir samkvæmt starfs-
áætlun.
Spurður um afdrif laganna,
komist Sjálfstæðisflokkurinn til
valda eftir kosningar, segir Einar
það ljóst að á löggjöfinni verði
gerðar nauðsynlegar breytingar.
Svavar
Hávarðsson
svavar@frettabladid.is
➜ Felld eru brott ákvæði fyrra
frumvarps varðandi skerðingu
á framseldri aflahlutdeild við
flutning og varðandi hámark á
framsali aflahlutdeildar einstakra
tegunda.
➜ Heimildir til að flytja aflamark
milli skipa í upphafi fiskveiðiárs
er hækkuð úr 5% í 12,5%.
➜ Mælt er fyrir um að almennt
veiðileyfi falli niður hafi fiskiskipi
ekki verið haldið til fiskveiða í
atvinnuskyni í tólf mánuði.
➜ Mælt er fyrir um að tengdir
aðilar í skilningi ákvæða um
hámarksaflahlutdeildir teljist
aðilar þar sem annar aðilinn á
beint eða óbeint 30% hlutafjár
í hinum, en með því er hlutfallið
lækkað úr 50%. Gefinn er þriggja
ára aðlögunartími að þessari
breytingu.
Aðrar breytingar
Adolf Guðmundsson, formaður LÍÚ, segir að nýtt frumvarp Steingríms J.
Sigfússonar um stjórn fiskveiða sé byggt á sama grunni og forverinn, sem
dagaði uppi. „Þarna er verið að lögfesta óvissu,“ segir Adolf. Hann nefnir í
þessu sambandi að nýtingaleyfin séu aðeins til tuttugu ára og framhaldið
verði ákveðið síðar með nefndarvinnu. „Við vitum í raun
ekkert hvað þetta þýðir, við erum skildir eftir í lausu lofti
í þrjú ár. Síðan er verið að auka óhagkvæmnina í kerfinu
verulega með meiri smábátaveiði og uppboðum á afla-
heimildum. Með þessu er verið að veikja grunninn hjá
þeim fyrirtækjum sem eru fyrir.“
Adolf segir að frumvarpið sé afturför frá fyrra frum-
varpi. „Okkur finnst þessar breytingar vera illa grundaðar,
eins og við höfum þráfaldlega bent á.“ Hann
minnir á umsagnir um fyrra frumvarpið, þær
hafi allar verið á einn veg. Hins vegar sé
eftir að skoða frumvarpið niður í kjölinn og
breytingarnar í heild; þá sé eftir að reikna
þýðingu þess af nákvæmni. Það sé verkefni
næstu daga, segir Adolf.
„Það er verið að lögfesta óvissuna.“
BREYTINGAR Á HUGMYNDUM UM FISKVEIÐISTJÓRNUN
Frumvarp vor 2011 Drög starfshóps
haust 2011
Frumvarp mars 2012 Frumvarp janúar 2013
Nýtingartími: 15 ár með möguleika á 8
ára framlengingu.
20 ár með möguleika
á 15 ára fram-
lengingu.
20 ár með möguleika á
framlengingu um eitt ár
í senn.
20 ár, nefnd skipuð um
framhaldið.
Aflamark
í strandveiðar:
6.000 tonn af þorski,
möguleiki á allt að 2.400
tonnum að auki.
6.800 tonn af þorski
og 1.800 tonn af
ufsa.
6.000 tonn af þorski og
möguleiki á allt að 2.400
tonnum að auki.
8.500 tonn 2015/16
[línuívilnun, byggðakvóti,
bætur lækka á móti].
Ráðstöfun
viðbótarafla:
Fari heildarþorskafli
umfram 160.000 tonn
fer um helmingur til
ríkisins.
Fari heildarþorskafli
umfram 202.000
tonn fer helmingur
til ríkisins.
Fari heildarþorskafli
umfram 202.000 tonn
fara 40% til ríkisins.
Fari heildarþorskafli
umfram 240.000 tonn
fara 50% til ríkisins til
viðbótar við 9,5% strax.
Veðsetning
aflaheimilda: Bönnuð. Ekki tekið fram. Bönnuð. Bönnuð.
Hámarksþorskafla-
hlutdeild félaga: 12%. 8%. 12%. 12%.
Sterkt kvóta-
þing helsta
breytingin
Útgerðarmenn og stjórnarandstaða segja breytt frum-
varp um stjórn fiskveiða ónothæft. Sterkt kvótaþing
er helsta breytingin og réð miklu um að sátt náðist í
stjórnarliðinu um að leggja frumvarpið fram núna.
Efast er um að tími sé til að klára málið fyrir þinglok.