Fréttatíminn - 01.07.2011, Blaðsíða 26

Víetnam
Íbúar Um 90 milljónir samkvæmt nýjasta
manntali.
Stærð 332 þúsund ferkílómetrar, eða rúm-
lega þrisvar sinnum stærra en Ísland.
Höfuðborg Hanoi með um 6,5 milljónir íbúa.
Stærsta borg Ho Chi Minh (áður Saigon) með
7,2 milljónir íbúa.
Útflutningur Víetnam er stærsti fram-
leiðandi heims á cashew-hnetum og svörtum
pipar, með um þriðjungs hlutdeild á heims-
markaði í báðum tilvikum, og í öðru sæti á
eftir Tælandi í útflutningi á hrísgrjónum.
Nágrannar Kína í norðri, Laos og Kambódía
til vesturs. Strandlengja til austurs að Suður-
Kínahafi.
www.glowogblikk.isPantanir: og 661 3700
Þú finnur okkur
líka á facebook
í eitthvað allt annað en að kaupa mat handa
börnunum. Sjálfboðaliðasamtök þurfa að
borga stjórnvöldum í Víetnam gríðarlegar
fjárhæðir til að fá að senda sjálfboðaliða, og
þeir peningar renna beint til ríkisvaldsins,
aldrei til barnanna. Þau fengu mat tvisvar á
dag, mauksoðin hrísgrjón með smá fiski, og
þeim var þröngvað til að ljúka úr skálinni.
Þau kúguðust oft og það var hræðilegt.“
Engin von um betri framtíð
„Einn af erfiðustu dögunum mínum þarna
úti var þegar ég hafði verið að hjálpa til við
enskukennslu fyrir unglingana á Social Sup-
port Center. Í næsta bæ við er veitingastaður
sem heitir „Streets“ og er rekinn af banda-
rískum hjónum. Þau taka unglinga af munað-
arleysingjaheimilum, þjálfa þau upp í að verða
kokkar og þjónar og við sóttum um fyrir
einn strákanna, mjög kláran strák. Ef þau
komast að þarna, geta þau átt góða framtíð á
veitingastöðum víða um heim. En drengurinn
fékk ekki starfið og þegar það kom í ljós, þá
horfðum við í brostin augu hinna strákanna.
Viðhorfið var: „Úr því að hann komst ekki
að, þá er þetta vonlaust fyrir okkur.“ Þarna
hrundu allir framtíðardraumar þeirra á einu
andartaki. Þetta voru drengir frá 11 til 16 ára
og þeir sögðu: „Við komumst aldrei burt af
þessum ömurlega stað.“ Við áttum erfitt með
að sannfæra þá um að það borgaði sig fyrir
þá að halda áfram að læra smá ensku og gefa
ekki upp vonina.“
Afleiðingar efnavopnaárása
Bandaríkjamanna
„Síðdegis vann ég á öðru heimili, fyrir
Agent Orange Victims (AOV), fólk sem hafði
orðið fyrir efnavopnaárásum Bandaríkja-
manna. Þessar stöðvar eru starfræktar víða
í Víetnam. Þarna eyddi ég mestum kröftum
mínum og var tengiliður okkar sjálfboðalið-
anna við heimilið. Aðstaðan samanstóð af
tveimur herbergjum en í öðru þeirra voru
nýfædd börn upp í þriggja, fjögurra mánaða
og í hinu börn frá fimm mánaða upp í sextán
mánaða. Það voru tíu, tólf börn í hvoru her-
bergi sem voru um tíu fermetrar. Þetta voru
allt heilbrigð börn sem lágu saman í rúmi eða
á gólfinu og tvær konur sáu um þau öll, allan
sólarhringinn, allan ársins hring. Þær gerðu
sitt besta, en það var ekki nógu gott. Það eru
engar Pampers-bleiur í Víetnam – það eru
sett handklæði um þau og bundinn klútur
yfir. Það næst engan veginn að skipta á öllum
þessum börnum, baða þau, klæða, gefa þeim
að borða og leika við þau, enda voru mörg
þeirra með mjög slæm brunasár. Þetta voru
börn sem voru skilin eftir á tröppum heim-
ilisins. Svo tók ég eftir einu herbergi sem var
alltaf lokað og ég stalst til að fara þangað inn.
Það var 40 stiga hiti en börnin voru kapp-
klædd. Þarna var lítið barn, svona tveggja
mánaða, með húfu og vettlinga og búið að
æla yfir allan fatnaðinn. Ég byrjaði strax að
klæða hann úr og starfskonurnar urðu alveg
brjálaðar og sögðu að barninu yrði svo kalt.
Ég sagði að það væri meiri hætta á að barnið
fengi lungnabólgu af því að liggja í blautum
fötum, klæddi hann úr, vafði hann í hand-
klæði og hélt á honum þangað til búið var að
þvo fötin hans og þurrka. Ég harðneitaði að
láta hann af hendi!“
Bjargaði lífi barns fyrir 1.200 krónur
Þóra segist oft hafa fyllst vonleysi á meðan á
dvöl hennar þarna stóð.
„Ég hefði viljað ættleiða þau öll. Það kostar
um sex milljónir króna að ættleiða eitt barn
frá Víetnam til Kanada og maður hugsaði: „Í
hvað fara þessar sex milljónir?“ Ég veit að það
er mikil skriffinnska í kringum þetta, en al-
máttugur, sex milljónir! Eitt barnið á stofunni
var með augnsýkingu og auðvitað fengu þá
öll hin börnin sýkinguna, öll með sama tepp-
ið. Ég keypti augndropa handa öllum, tveggja
vikna meðferð og lyfin kostuðu 800 krónur.
Ég tók upp dreng sem var með lungnabólgu;
það fór ekkert á milli mála, það snörlaði í hon-
um. Ég sagði að það yrði að fara strax með
drenginn á spítala en mér var sagt að það
væri ekki hægt af því að það þyrfti að senda
manneskju með honum og vera hjá honum
allan sólarhringinn. Ég spurði hvert væri
eiginlega vandamálið við það? Jú, það þurfti
að borga mat fyrir þá manneskju. Ég sagðist
bara borga sjálf þann mat – drengurinn fór
á spítala í viku og ég greiddi 1.200 krónur í
fæði fyrir aðstoðarkonuna alla vikuna. Fyrir
þessar 1.200 krónur bjargaði ég lífi barnsins
og nú var ég að fá fréttir af því að hann hefði
verið ættleiddur af góðum hjónum í Kanada.
Ég var sífellt stökkvandi út á markaðina að
kaupa blautþurrkur, bleiur, dót og fleira,
það var ekkert til þarna. Hefði ég vitað þetta
fyrirfram hefði ég leitað til birgja hér, farið í
apótek og tekið með mér nokkrar töskur af
kremum og því sem þarf fyrir ungbörn. Það
er draumur minn að fara þangað aftur með
allt þetta. Það þýðir ekkert að senda peninga
því að þeir myndu bara hverfa í tollinum. Það
munar um það fyrir þessi börn að fá knús og
kossa, faðmlag og finna ást. Þetta var ofboðs-
lega erfitt og breytti lífssýn minni algjörlega.
Litlir hlutir breyta miklu. Ég veit að ég get
ekki breytt heiminum en ég gat bjargað
þessum eina litla dreng með lungnabólguna.
Ég sá fólk berjast fyrir lífi sínu, sá fólk sem
lá dáið á götunni. Ef það breytir ekki lífsmati
manns, veit ég ekki hvað gerir það. Ég fékk
skilaboð í fyrra á Facebook um að öll heil-
brigðu börnin sem ég hafði annast á Social
Support Center hefðu verið ættleidd til Ítalíu.
Ég fékk tár í augun af gleði.“
Kveðjustund
Hún segir að það hafi verið mjög erfitt að
kveðja.
„Eftir dvölina fór ég í ferðalag með vinum
mínum um Taíland þar sem ég nældi mér í
grunnréttindi í köfun; til Kambódíu þar sem
ég skoðaði The Killing Fields og Tuol Sleng-
fangelsið sem var ein helsta útrýmingarstöð
Rauðu khmeranna í Phnom Penh ´75-´79.
Við ferðuðumst líka um Laos en svo fór vinur
minn einn að ferðast um Víetnam og á meðan
heimsótti ég munaðarleysingjaheimilin aftur
í eina viku, sem var nokkurs konar löng
kveðjustund. Ég elska þessi börn og vona að
ég hafi breytt einhverju fyrir þau því ég veit
að þau breyttu mér mikið.“
Eftir þessa lífsreynslu er Þóra hætt við að
fara í læknisfræði.
„Maður þroskast mikið við svona upp-
lifun og ég á mér þann draum að geta hjálpað
meira. Ég held að ég geti gert miklu meira
gagn með því að vera sjálfboðaliði á mínum
forsendum og menntun í læknisfræði er
ekkert endilega eina leiðin. Læknisfræðin
var kannski eitthvað sem ég ætlaði alltaf að
fara út í, og flestir í kringum mig stefndu á
eitthvað svipað, en svo breyttust áherslurnar
eftir að ég var í Víetnam, þótt ég hafi ekki
áttað mig á því alveg strax. Ég sé það núna að
ég þurfti svolítinn tíma til að melta það sem
ég upplifði úti. Ég prófaði lífeindafræði í Há-
skólanum í haust en fann þá að mig langaði
að læra eitthvað allt annað, vissi bara ekki
alveg hvað það var! Ég var alltaf að hugsa um
flugið, hvað það væri nú gaman að vera flug-
maður, og einn daginn sagði ég við sjálfa mig:
„Þóra, af hverju heldurðu að þú getir ekki
orðið flugmaður? Þú ert nú vön að kýla á hlut-
ina. Gerðu þetta!“
Minn heimur er allur hnötturinn
Nú er Þóra hálfnuð með einkaflugmannspróf
hjá Flugskóla Íslands, búin að ljúka því bók-
lega með hæstu einkunn og elskar að fljúga
um himininn.
„ Draumurinn um að verða flugmaður kom
kannski snögglega en það er mikill flugáhugi
í fjölskyldunni. Mér fannst æðislegt að fara
úr því að læra lífeðlisfræði og efnafræði yfir í
að læra vélfræði og veðurfræði og fleira sem
ég hafði aldrei lært neitt í áður. Ég stefni á að
fara í atvinnuflugmannsnám í haust og svo er
draumurinn að komast í hjálparstarf við að
fljúga með hjálpargögn til vanþróaðra landa.
Þörfin er um allan heim og ég vil leggja mitt
af mörkum til að hjálpa þeim sem eru hjálpar-
þurfi. Eftir dvöl mína í Víetnam veit ég að
mér eru allir vegir færir og ég geri mér grein
fyrir því hvað ég er heppin að hafa alla þessa
möguleika. Ég hvet alla sem hafa tök á að fara
í sjálfboðaliðastarf. Það eru til góð og örugg
samtök þar sem vel er búið að sjálfboðaliðum
og það er ekkert sem gefur manni meira en
að hjálpa fólki. Að fara til Víetnam og vinna
með þessum krökkum er besta ákvörðun
sem ég hef tekið á minni stuttu ævi. Heimur-
inn minn er ekki Ísland. Heimurinn minn er
þessi hnöttur sem við búum öll á.“
Anna Kristine
ritstjorn@frettatiminn
Frá tíma Þóru á heimili fyrir munaðarlaus börn. Heilbrigðu börnin áttu von um að verða ættleidd til Vesturlanda en fötluðu barnanna beið fátt annað en meiri hörmungar. Ljósmyndir úr einkasafni.
26 viðtal Helgin 1.-3. júlí 2011