Fréttatíminn - 01.07.2011, Blaðsíða 31

F yrri áfanga Bara gras? fræðslu-verkefnis um
skaðsemi kannabis
lauk í vor með veg-
legu málþing í Hofi á
Akureyri þar sem yfir
300 manns mættu.
Fræðsluverkefninu var
hrundið af stað síðast-
liðinn vetur af Sam-
starfsráði um forvarn-
ir (SAMFO) en tuttugu
félagasamtök í landinu
eru í samstarfi um
verkefnið; Bandalag
Íslenskra skáta, Þjóð-
kirkjan, Barnahreyf-
ing IOGT, BRAUTIN,
FÍÆT – Félag íþrótta-, æskulýðs-
og tómstundafulltrúa, Heimili og
skóli, Hvíta bandið, IOGT á Íslandi,
ÍSÍ – Íþrótta- og ólympíusamband
Íslands, 0% samtökin, KFUM-K,
Krabbameinsfélag Reykjavíkur,
Kvenfélagasamband Íslands, Sam-
tök foreldra gegn áfengisauglýsing-
um, SAMFÉS, SAMHJÁLP, SSB,
Ungmennafélag Íslands UMFÍ,
Vímulaus æska/Foreldrahús og
VERND – fangahjálp. Markmið
verkefnisins er að fræða foreldra og
aðra uppalendur um kannabisefni,
skaðsemi þeirra (einkum fyrir ungt
fólk), einkenni kannabisneyslu og
forvarnir. Síðari áfangi verkefnis-
ins hefst í september næstkomandi.
Verkef n ið er
einkum til komið
vegna reglulegra
frétta af ræktun og
framleiðslu kanna-
bis á Íslandi; við-
horfs meðal ungs
fólks um að kanna-
bis sé einungis
skaðlaust , nát t-
úrulegt efni; upp-
lýsinga úr rann-
sóknum um að
marijúananeysla
ungs fólks sé að
aukast; markaðs-
setningar kanna-
bis á vefsíðum;
óska foreldra um
upplýsingar og fræðslu um áhrif
kannabisneyslu.
Víðtækt samstarf í heima-
byggð lykill að góðum árangri
Það sem gerir þetta verkefni sér-
stakt er víðtæk samstaða og þátt-
taka félagasamtaka í því. Við tölum
stundum um mikilvægi grasrót-
arinnar í samfélaginu, tölum um
félagsauð og nauðsyn þess að fólk-
ið í landinu hafi rödd og láti hana
heyrast. Í þessu verkefni heyrist
þessi rödd um allt land og með því
að vinna verkefnið í samstarfi við
stað- og svæðisbundin félagasam-
tök er leitast við að leysa úr læðingi
og virkja þessa krafta í nærsam-
félaginu og beina sjónum að stað-
bundnum aðstæðum, áhrifaþáttum,
samtakamætti og möguleikum.
Með því að sameina þannig krafta
félagasamtaka, áhrif og tengslanet
er leitast við að virkja innviðina í
samfélaginu og kalla fram viðvar-
andi ábyrgð á velferð barna og ung-
menna og árvekni gagnvart áfengis-
og fíkniefnaneyslu ungs fólks.
14 málþing og mikill áhugi
Haldin hafa verið „Bara gras?“ mál-
þing á fjórtán stöðum á landinu sem
skipulögð eru af félagasamtökum á
hverjum stað í samstarfi við ýmsa
aðila, s.s. skóla, heilsugæslu, lög-
reglu og sveitarfélögin. Hvert mál-
þing tekur mið af aðstæðum og
áhuga á hverjum stað þótt yfirskrift-
in sé sú sama um land allt. Fyrir-
lesarar á málþingunum koma af
viðkomandi stöðum eða úr næsta
nágrenni og margir hafa lagt hönd
á plóg við annan undirbúning og
kynningu. Á annað þúsund manns
hafa komið á málþingin í vor og
framkvæmd þeirra sýnir ljóslega
mikilvægi almannasamtaka og
hvers þau eru megnug þegar þau
taka sig til. Þau hafa einnig dregið
fram mikilvægi samstarfs sveitar-
félaga, heimila, félagasamtaka og
svæðisbundinna fjölmiðla. Fyrir
allt þetta ber að þakka. Hægt er
að fylgjast með verkefninu á www.
baragras.is.
Austurströnd 3, 170 Seltjarnarnesi. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jón Kaldal kaldal@frettatiminn.is Framkvæmda-
stjóri: Teitur Jónasson teitur@frettatiminn.is Fréttastjóri: Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is Ritstjórnarfulltrúi: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is.
Auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.
Í vikunni kom út merkileg skýrsla um
möguleg efnahagsleg áhrif af rekstri og
arðsemi Landsvirkjunar fram til ársins 2035.
Þau áhrif geta orðið veruleg, svo vægt sé
til orða tekið. Til að setja þau í samhengi er
nefnt í skýrslunni að árleg áhrif arðgreiðslna
í ríkissjóð færu langt með að standa undir
gjörvöllu heilbrigðiskerfinu. Eða mögulega
staðið straum af kostnaði við háskóla, fram-
haldsskóla, menningar-, íþrótta- og trúmál
auk löggæslu, dómstóla og
fangelsa landsins.
Til að hnykkja hraustlega
á því hversu tröllsleg áhrifin
geta orðið, bæta skýrsluhöf-
undar því við að ríkissjóður
gæti líka farið þá leið að
lækka tekjuskatt um helm-
ing, annað hvort með því
að lækka skattprósentuna
sjálfa, hækka persónuaf-
slátt, eða hreinlega látið
Landsvirkjun greiða hverj-
um Íslendingi 280 til 320 þúsund krónur
árlega á föstu verðlagi ársins 2011.
Þetta er svimandi framtíðarsýn. Sérstak-
lega þegar stór hluti þjóðarinnar hefur verið
með krónískan verk í veskinu undanfarin ár.
Eini hængurinn, og hann er því miður
ekki smár í sniðum, er sá að til þess að arð-
greiðslur Landsvirkjunar geti orðið svona
svakalegar, þarf umfang virkjana við fallvötn
og háhitasvæði landsins að verða svakalegt
líka.
Á þennan galla benti meðal annarra Guð-
mundur Hörður Guðmundsson, formaður
Landverndar, í kjölfar útgáfu skýrslunnar.
Guðmundi var mikið niðri fyrir og var ekkert
að skafa utan af því þegar hann sagði skýrsl-
una vera eins og að mörgum olíuprömmum
væri hellt á þá elda sem brunnið hafa í um-
ræðunni um Rammaáætlun um nýtingu
vatnsafls og jarðvarma. Hugmyndin er að
með þeirri áætlun verði mótað heildstætt
mat á virkjunarkostum og náttúrugæðum
og þess freistað að ná fram málamiðlun milli
verndar, annarrar nýtingar náttúrugæða og
orkuframkvæmda, eins og þar stendur.
Þetta er óþarfa viðkvæmni hjá Guðmundi.
Í skýrslu Landsvirkjunar er ekki farið dult
með að við útreikninga á mögulegum efna-
hagslegum áhrifum fyrirtækisins er ekki
lagt mat á einstaka virkjunarkosti og þau
umhverfisspjöll sem óhjákvæmilega hlytust
af þeim. Hins vegar er þar til hliðsjónar sú
rammaáætlun sem nú er verið að endur-
skoða. Og að sjálfsögðu er nauðsynlegt að
sem mestar og bestar upplýsingar liggi fyrir
við vinnu. Í því samhengi er skýrsla Lands-
virkjunar þarft innlegg.
En skýrslan ber ekki aðeins með sér
fyrirsjáanlega meiri hörku í baráttunni milli
virkjunar- og náttúruverndarsinna. Hún
dregur líka athyglina að því hversu miklu
máli skiptir að Landsvirkjun nái að hækka
verð í samningum við nýja orkukaupendur
og ekki síður eldri viðskiptavini þegar þeirra
samningar renna út.
Verð á orku hefur hækkað stórlega undan-
farin ár í nágrannalöndum okkar og áherslan
á græna orku fékk stóraukinn vind í seglin
eftir hamfarirnar í kjarnorkuverinu í Fukus-
hima. Þar koma íslensk orkuframleiðslu-
fyrirtæki sterk til leiks.
Það jákvæða við núverandi stjórn Lands-
virkjunar er að stjórnendurnir gera sér
augsýnilega grein fyrir miklum mögu-
leikum fyrirtækisins og hyggjast ekki
selja orkuna ódýrt eins og raunin var með
forvera þeirra. Samningurinn við Alcoa
vegna álversins í Reyðarfirði hættir ekki að
vekja furðu. Þessi eina verksmiðja gleypir
þriðjung af orkuframleiðslu landsins. Orku-
sölusamningurinn gildir til ársins 2048 og
er óuppsegjanlegur. Það er til mikils að
vinna að þau mistök verði ekki endurtekin
í ákafa nú við að afla fyrirtækinu nýrra við-
skiptavina.
Mögulegar arðgreiðslur Landsvirkjunar í ríkissjóð
Svimandi framtíðarsýn
Jón Kaldal
kaldal@frettatiminn.is
Í
Samningurinn við Alcoa vegna álversins í Reyðarfirði hættir ekki að vekja
furðu. Þessi eina verksmiðja gleypir þriðjung af orkuframleiðslu landsins.
viðhorf 27 Helgin 1.-3. júlí 2011
Fært til bókar
Virðist reikna með mótframboði
gegn frænda
„Í 82 ára sögu Sjálfstæðisflokksins hefur
það vissulega gerst áður að gjá myndist
milli þeirra sem fara með mál á alþingi í
umboði flokksins og flokksmanna. Gjáin
hefur þó sjaldan ef nokkru sinni orðið
breiðari en núna,“ segir Björn Bjarnason,
fyrrverandi ráðherra Sjálfstæðisflokks-
ins, í grein í nýútkomnum Þjóðmálum.
Björn vísar þar til þess að
meirihluti þingflokks
Sjálfstæðisflokksins
studdi Icesave-lögin
sem þjóðin hafnaði
en talið er að 70-75%
sjálfstæðismanna
hafi greitt atkvæði
gegn þeim, að því er
segir í greininni. Björn
segir ríka hefð fyrir því
meðal sjálfstæðismanna
að sýna forystumönnum sínum
hollustu. „Út á við verður þess heldur
ekki vart að órói sé innan flokksins eftir
Icesave-atkvæðagreiðsluna,“ segir Björn,
en bætir síðan við: „Kraumi óánægja
undir niðri innan Sjálfstæðisflokksins
vegna Icesave-málsins eða annarra mála
er líklegt að hún komi upp á yfirborðið
í september og október þegar hugað
verður að vali manna á landsfund.“ Um
leið minnir Björn á að ekki sé um neinn
framboðsfrest að ræða vegna kjörs for-
manns eða varaformanns flokksins. Á
síðasta landsfundi hafi Pétur H. Blöndal
alþingismaður t.d. boðið sig fram gegn
Bjarna Benediktssyni formanni á lands-
fundinum sjálfum. Boðað hefur verið til
landsfundar Sjálfstæðisflokksins 17.-20.
nóvember næstkomandi. Vart þarf að
lesa þetta með sterkum gleraugum til
þess að álykta að Björn geri ráð fyrir því
að Bjarni frændi fái mótframboð í haust.
Geiri beinir gullfingri að Haraldi Flosa
Davíð Oddsson var, með réttu eða röngu,
talinn hafa reist sér varanleg mannvirki í
borgarstjóratíð sinni í Reykjavík; annars
vegar ráðhúsið og hins vegar Perluna.
Bæði voru mannvirkin umdeild en setja
óneitanlega svip á umhverfi sitt og eru
meðal helstu tákna borgarinnar, einkum
Perlan sem sést víða að. Þegar þessi
mannvirki risu sáu menn ekki annað fyrir
en að þau yrði í opinberri eigu til allrar
frambúðar. Eignarhaldsbreyting á ráð-
húsinu er að sönnu ekki fyrirsjáanleg
en hið sama á ekki við um Perluna.
Fjárhagsvandræði eigandans,
Orkuveitu Reykjavíkur, urðu til
þess að glerhýsið mikla á Öskju-
hlíðartönkunum var boðið til sölu.
Kaupendahópur slíkrar byggingar
er þröngur en nú er að sjá að kaup-
endur hafi fundist. Ekki er víst að sá
hópur gleðji borgarstjórann fyrrverandi
svo nokkru nemi en Ásgeir Þór Davíðs-
son, betur þekktur sem Geiri á Goldfinger,
segir að forríkir Rússar vilji kaupa Perluna
og opna þar spilavíti. Ásgeir Þór segir
mennina eiga hótel, spilavíti, nætur-
klúbba og verksmiðjur í heimalandinu og
nokkrum Evrópulöndum, en þá hafi hann
þekkt í nokkur ár. Hann boðar að annað
hvort fari hann utan til að hitta hina
áhugasömu kaupendur eða að þeir geri
sér ferð hingað til að skoða djásnið. Spila-
víti eru bönnuð hér á landi en það aftrar
ekki Geira sem segir Rússana hafa litið
Perluna hýru auga fyrir áratug eða svo
og þá hafi verið skoðað hvort reka mætti
spilavíti hér sem eingöngu væri ætlað
útlendingum. Nú er að vita hvað Haraldur
Flosi Tryggvason, stjórnarformaður Orku-
veitu Reykjavíkur, gerir. Fátækir menn
eiga víst ekki margra kosta völ og erfitt
er flotinu að neita þegar nektarkóngur
beinir gullfingri sínum í átt að þeim.
Guðni R Björnsson
verkefnisstjóri hjá Fræðslu og
forvörnum FRÆ
Fíkniefni
Bara gras? – vel tekið