Læknablaðið - 01.03.1915, Blaðsíða 14

44
LÆKNABLAÐIÐ
lungnabólgueinkenni vanti; aörir sjúkdómar koma þá til greina, svo sem
tyfus, meningitis, sepsis, acut tuberculose o. s. frv. Þar sem svo stendur á,
getur komiö sér vel, að geta sýnt með vissu, hvort um lungnabólgu er aö
ræöa eöa ekki.
Afleiöing af lungnabólgu (pn. cronp.) er stundum ígerð í lunga (abs-
cessus pulmonis). Hún getur á myndinni likst mjög lungnaholu (cavernu).
Oftast nær sést þó miklu meiri infiltration kringum ígerö (absces) og
venjulega sést láréttur flötur (gröfturinn) en loft ofan hans. Lungnaholur
(cavernae) sjást oftast sem dökkir hringir; þaö er tengivefurinn í vegg
holunnar, sem kemur þannig í ljós.
T u m o r e s. Átumeili (sarcoma) og k r a b b a m e i n (carcinoma)
í lungunum geta auðvitað sést sem skuggar á ýmsum stööum og méö
ýmsu lagi. Skuggarnir eru venjulega mjög sterkir eins og skuggar af
vessa. Aörir lungnatumores eru ekki óalgengir hér á landi, nefnil. lungna-
sullir (echinococci pulmonum). Eg gat þess aö ofan, aö mjög hæpið væri
að sjá lifrarsulli, og þaö er vegna þess, aö sullurinn og lifrarvefurinn
kringum hann veita geislunum svipaða mótspyrnu, svo sullur og lifur
veröa litt aögreind á Röntgensplötunni. Ööru visi hagar til í lungunum.
Þar stingur tengivefshúö sullsins svo i stúf viö lungað, sem utan um hana
er, aö venjulega sést greinilegur boga- eða hringmyndaöur skuggi í lung-
anu þar sem sullurinn er. Enn sem komið er, hefi eg aðeins haft tæki-
færi til að skoöa 2 sjúklinga meö lungnasulli (echinoc. pulm.) á Röntgens-
stofnuninni. Annað var tvítug stúlka meö greinilegan sullskugga i neðra
lungnablaöi á vinstra lunga. Skugginn rann aö nokkru leyti saman viö
hjartaskuggann. Sjúkdómsgreiningin reyndist rétt, þvi fám dögum eftir
skoöunina sprakk sullurinn, meö ákafri hóstakviöu. Hinn sjúklingurinn
er gömul kona með holu í neöra lungnabl. hægra megin, eftir gamlan sull.
Einfalt lungnakvef (bronchitis), án peribronchitis, er ekki hægt að
sjá; aftur á móti fást stundum greinilegar myndir af bronchiectasie; þó
vilja þær myndir stundum svikja. Handlæknar vilja víst ógjarna gera
skurð, nema bronchiectasie sé að eins i einu lungnablaði; til þess aö kom-
ast að raun um þetta, veitir skoöunin oft mikilsveröa hjálp.
Brjósthimnan (plevra).
Sjúkdómarnir í lungum og brjósthimnu fylgjast oftast að, bæði plcuro-
pneumoni og tumores eru oft á báöum stööum í senn. Infiltrat og sam-
vöxtur (adhærencer) sjást oft og einatt. Oft hafa brjóstveikislæknarnir
horn í síöu samvaxtar, sem þeir meö gegnumlýsingu sjá aö hindrar eöa
tefur fyrir pnevmothorax artificialis.
Alls konar e x s u d a t í pleura sést sérlega vel, hvort sem það er seröst
eöa purulent. Ef vessinn er frí í brjóstholinu, er yfirboröiö alt af lárétt,
hvernig sem sjúkl. er hreyföur. Geri hann snöggar hreyfingar myndast
öldugangur á yfirboröi vessans. Sjúklingar meö empyema pleurae inter-
lobare getur veriö mjög gagnlegt aö skoða meö geislum, því sjúkdóms-
greiningin er annars mjög hæpin.
Mediastinum.
Tumores eru ekki sjaldgæfir i þessari regio. Einn af fyrstu sjúkling-
unum, sem tekin var mynd af á Röntgensstofnuninni, var 64 ára gamall