Læknablaðið - 01.10.1915, Blaðsíða 14

156
LÆKNABLAÐIÐ
kvaðst liann hafa lært það af reynslunni, aö affarasælla væri aS nota spiri-
tus, sem blandaöur væri ýmsum efnum, sem hann sjálfur segði fyrir um, í
staö vínanna. Þó landlæknirinn tæki þaS nú fram í ræSu sinni á alþingi,
aö hann ætlaöi ekki aS deila um þetta mál viS stéttarbræöur sína, þá gæti
hann þó sýnt þaS lítillæti, oss stéttarbræSrum hans og sjúklingum til gagns,
aS láta uppi, hvernig þessar blöndur eru samsettar, t. d. sú blanda, sem
hann notar í staö RauSvíns.
Landlækninum fanst þaö fásinna hjá Magnúsi Péturssyni aS kalla vinin
lyf og sagöi: „Þaö er eftirtektarvert, aS þessir merku læknar, sem vilja
losna úr aöflutningsbanninu, þeir kalla ekki vínin lyf, þeir eru svo var-
kárir, því aö þeir vita, aS ef þaS berst út um heiminn aö þeir kaíli
vínin lyf, þá muni álit íslenzkra lækna rýrna í augum útlendra vísinda-
manna. —
Þarna er nú ekki alveg rétt til getiö hjá landlækninum, því ekki býst eg
viö aö nokkrum þeirra lækna, sem skrifuöu undir samþyktina, blandist
hugur um aö vín er lyf, þegar þaö er notaS til lækninga, en aftur á móti
munu þeir ekki kalla víniS lyf, þegar þaS er haft til nautnar i sam-
drykkju. Sama máli er aö gegna um ýms önnur efni. Hver mundi kalla
tjöru (Pyroleum pini) lyf, þegar hún er notuö til þess aS tjarga hús meS,
eöa zinkhvítu (oxydum zincicum), þegar hún er höfö í málningu, eöa
húsblas (gelatina), þegar þaS er haft í mat, eöa kvikasilfur (hydargyrum),
þegar þaö er notaS i loftvogir, eöa blástein (sulfas cupricus), þegar hann er
notaöur til aö lita húöir? Þaö gerir enginn. En þegar þessi efni eru notuö
til lækninga, sem oft er gert, þá eru þau lyf.
Til þess aö benda landlækninum á, aö ekki væri víst, aS hann gæti rétt
til um skoSun erlendra vísindamanna, þá las Magnús Pétursson upp kafla
úr „Betænkning angaaende Apothekervæsenet i Danmark“, afgiven af
„Kommission til at forberede en Omordning af Statens civile Sundheds-
væsen.“ í þessari nefnd sátu 24 menn, þar á meöal ýmsir prófessorar og
læknar. Kaflinn hljóöar svo :
„Naar der i Forslagets § 14, 3. stk., paalægges Apotekeren — for det Tilfælde, at
der foreskrives Lægemidler, der ikke findes paa Apoteket — under visse Betingelser
at göre skridt til at fremskaffe dem, maa det her af blive en Fölge, at alt hvad ved-
kommende Receptudsteder finder det rigtig at foreskrive som „Lægemiddel" maa
kunde sælges af Apotekeren uden at der kan kræve nogen særlig Næringsadkomst
af ham i saa Henseende. „Lægemiddel" kan udstækkes meget vidt. Det kan saaledes
ikke nægtes, at Forbindstoffer, der ellers hörer under Manufakturbranchen, Skinner
eller Sakse, dcr ellers sælges af Instrumentmagere, Cognac, Tandpulver, Frugtsaft
o. s. v„ efter Omstændihederne kan blive at betragte som „Lægeiniddel" og maa kunde
köbes paa Apoteket, hvis der ikke skal ske Skade for Befolkningen."
Svona er nú álit þessara erlendu vísindamanna.
Þetta var nú ein af aöalástæSum landlæknis til þess aö beita sér á móti
kröfum læknanna, enn fremur hugöi hann aö þaS mundi verSa meiri erfiö-
leikum bundiö fyrir sig aS hafa eftirlit meö læknum og lyfjabúöum, og
þótt iæknastéttin væri aö sinu áliti ein samvizkusamasta stétt landsins, þá
væru breyskir bræöur þar innan um (Björn Þorláksson haföi komist svo
aö oröi, aö þaö væri sama aö fá læknum vald yfir víni, og aö fá óvita
beittan brand. Þessi ummæli vítti landlæknir eftir áeggjun Magnúsar Pét-
urssonar), og óttaöist hann aö þeir mundu kasta skugga á hina. Alt mundi