Læknablaðið - 01.12.1915, Síða 16

190
LÆKNABLAÐIÐ
Launa- og bústaðamálið. Ólafur Lárusson héraðslæknir gerir nokkrar
athugasemdir um till. Læknafél. Rvíkur í bréfi til G. H. Eru þetta megin-
atriðin:
i) Afborgunartíminn er óhæfil. stuttur (25 ár). Húsin
vara ef til vill fleiri aldir og afborgunartíminn mætti ekki vera styttri en
40—80 ár. Með því móti yrði iðgjaldið, sem hver einstakur greiðir, lægra
og kæmi jafnar niður.
Óheppil. er það, að 1 æ k n a r h a f i ó k e y p i s b ú s t a ð í 'h é r u ð-
u m, s e m h a f a 1000 í b ú a e ð a m i n n a. Þetta mun verða óvinsælt
og gera læknana að eins konar guðsþakkamönnum í augum héraðsbúa.
í stað þess ættum vér allir að s t e f n a b r o 11 a u s t a ð þ v í, a' ð f á
1 æ k n a s æ m i 1 e g a 1 a u n a ð a, f ö s t u 1 a u n i n aukin.. Takist það,
e r engin ástæða til þess, að læknar borgi ekki sanngjarna húsaleigu.
3) Óheppilegt er það, að læknir haldi bústaðnum við á sinn kostnað.
Húsaleigan ætti að ákveðast svo að eigendur gætu haldið húsinu við og
læknar verið lausir við álag. Húsaleigan gengi svo upp í árlega vexti og
afborgun hússins, svo það yrði ekki tilfinnanleg upphæð, sem lenti á
héraðsbúum. Þetta yrði vinsælla, er læknirinn greiddi þannig mikinn
hluta af gjaldinu. —
Jafnframt því sem eg þakka Ól. Lárussyni fyrir tillögur hans, vildi
eg mega gera þessar athugasemdir við þær:
1) Þegar þess er gætt, að eitt húsverð lendir á heilu læknishéraði og að
lán fást hér sjaldan til lengri tíma en 25 ára, þá sýnist mér að afborgunar-
tíminn sé hæfilega langur. Landssjóð munar mikið um þaö fé, sem gengur
til að byggja bústaðina og því tilfinnanlegri er upphæð þessi fyrir hann
sem féð kemur seinna inn. Auðvitað verður gjald læknanna hið sama
hvort heldur sem er. Þeir liorga þá húsaleigu, sem talin er sanngjörn er
ákvæði er um hana sett.
2) Till. Læknafél. Rvk um ókeypis bústaði er sprottin af því, að óvíst
þótti í hendi hversu greitt gengi að fá laun lækna hækkuð. Ef það tækist,
er eflaust einfaldast að haga þessu svo, sem Ól. Lár. talar um, að allir
læknar borgi húsaleigu. Þó verður það ætið mikill munur á kjörum lækna
í minstu héruðunum og i þeim stærri með þessu móti. Vissulega er það
afarnauðsynlegt að fá laun lækna hækkuð, einkanlega í lökustu héruðunum,
en málið er ekki eins einfalt frá þingsins sjónarmiði og læknanna. Það
er tæpast liægt að hækka laun lækna nema að hækka jafnframt laun fjölda
margra annara embættismanna, og verður þá um stórfé ð ræöa fyrir lands-
sjóð, sem hann á erfitt með aö láta af hendi. Það kemur hér í Ijós, að emj
bætti hafa verið stofnuö hugsunarlítið, og eru orðin fleiri en heppilegt er
fyrir svo fámenna þjóð. Ef allir héraðsbúar hefðu orðið að gjalda læknum
sínum helming launanna, myndu færri læknaembætti hafa verið stofnuð.
Eg tel það álitamál hvort þörf sé á að hækka laun a 11 r a héraðslækna,
en óumflýjanlegt að bæta kjör þeirra sem lakast eru settir. Sjálfsagðasta
endurbótin er að koma upp föstum bústöðum, þar næst að hækka laun
læknanna í litlu héruðunum og að lokum allra ,ef þess yrði kostur.
3) Læknafél. gat ekki fallist á að læknar slyppu við viðhald á húsunum,
þó útdráttarsamt gæti það orðið, því þótti það eina ráðið sem dygði til
þess að tryggja sér að vel sé með húsin farið og tæpast yrðu aðgerðirnar
ódýrari í höndum héraösstjórnanna en læknanna. Auðvitaö krefðust þær,