Læknablaðið - 01.11.1920, Blaðsíða 6
164
LÆKNABLAÐID
anlega fámálli, daufari og stiltari en áöur, og gleðisvipur sást sjaldan
á andlitinu. Eftir i—2 mánuði segir hann við mig upp úr eins manns
hljóði: „Mér finst eg hafa tapað öllu sjálfstrausti siðan þetta
kom fyrir.“ Eftir nokkra mánuði sýndist hann þó hafa náð sér, en hvarf
þá ekki veilan ofan í undirheima meðvitundarinnar og spilti þar skap-
ferli mannsins?
3. Eg var vakinn hastarlega um nótt, og sagt á glugganum: „Allur
bærinn brennur!“ Eg á fætur og sé út um glugga, að mestallur i'nnbær
Akureyrar stendur í ljósum loga. Eg sá strax, að hér varð við engu gert
og varð þess ekki var, að eg kæmist í nokkra geiðíshrær-
i n g u. Jafnvel ekki, að mér yrði verulega bylt við. Eftir brunann fann
eg þá breytingu á mínu fari, að eg var orðinn e 1 d h r æ d d u r, en hafði
aldrei fundið þess nokkurn vott fyr. Eg hugsaði um á hverju kvöldi, hversu
gengið hefði verið frá eldi og hvort alt væri örugt að því leyti. Þó rætt-
ist þetta smámsaman af mér að mestu leyti.
4) Þó eg tæki mér próf létt, og þætti þau jafnvel skemtileg, þá hafði eg
talsverðar áhyggjur af stúdentsprófi. Sérsaklega var eg hræddur við eina
námsgrein, sem eg aldrei kunni: sögfu, og er mér minnisstætt, að eg var
i ákafri geðshræringu rétt áður en eg gekk upp. Söguprófið gekk vel, —
en — frá þessum tima d r e y m d i m i g þ a ð iðulega, leið herfilega í
svefninum og hrökk upp með andfælum. Eg held hreint og beint, að
eg hafi verið stundum sveittur af ang'ist. Þetta gekk í ein 20 ár! Siðar
hafa f 1 e i r i k u n n i n.g j a r m í ,n i r Sagit m ér 'sömu s ö g u eða
svipaða, alla, nema einn, dreymt stúdentspróf fram eftir öllum aldri, flesta
söguprófið, nokkra próf í mathematik. Á sumum liafa ])essi ósköp haldist
fram á sjötugsaldur. Enginn þeirra hefir þó talið, að þetta hafi breytt
skapferli sinu eða kjarki, en flestir virðist mér hafa gert sér ljósa greih
fyrir þvi, hvort prófið hafi gert nokkra breytingu á þeim eða ekki. Ber-
sýnilegt er það þó, að prófæsingin hefir haft djúp og varanleg áhrif, er
hún gengur þannig aftur i draumum fram á elliár. Mér ])ykir ekkert lík-
!egra, en að áhrifin séu i raun og veru viðtækari og hafi þegjandi mótað
mennina að meira eða minna leyti, en alt farið fram i undirvitundinni
og því erfitt, að gera sér ljósa grein fyrir því.
Eg hefi með vilja valið ])essi dæmi úr lifi sjálfs míns, því enn erfið-
ara er að vita með vissu hvað gerist í hug annara.
Eftir minni reynslu er það alloft, að sterkar t i 1 f i n n ín g*a r
haf a v a r a n 1 e g á h r i f o g m ó t a e ð 1 i m a n n a o g u p p 1 a g.
Þegar sorg og mótlæti fara fram úr vissu stigi, sem hver um sig getur
borið, bogna menn eða brotna og bíða seint bætur slíkra slysa. Kjark-
urinn bilar og sjálfstraustið, hik og varfærni ágerist, kvíði og geigur
gerir vart við sig, jafnvel við smámuni. Skapið verður auövitað þyngra,
vil og hugsýki tiðir gestir, lífið eymdar- og táradalur. Hvað er það annað
en alger missir kjarks og sjálfstrausts, sem leggur svo margar konur ár-
um saman í rúmið, stundum alla æfi ? Þegar hugsýkin magnast sem mest,
leiðir hún beinlínis til fullrar geðveiki. Aftur er djúp gleði hressandi og
örvandi eins og sólskin og heiður himinn í rigningatíð, hreinasti heilsu-
drykkur fyrir sjúkar sálir.
Eg get verið fáorður um þá, sem fá h y s t e r i eftir sterk andleg