Læknablaðið - 01.05.1921, Blaðsíða 5

LÆKNABLAÐIÐ
67
son á), að læknir sérfróöur eða tveir, ferðist um landið og rarinsaki út-
breiðslu berklaveikinnar.
Annars skal enginn halda, að eg geri lítið úr starfi berklaveikisnefnd-
arinnar. Langt frá því. Það er duglega af hendi leyst á svo stuttum tíma,
og ekki meira að vænta, eftir þeim gögnum, sem fyrir hendi voru. Og
ritgerð Sig. læknis Magnússonar las eg með mikilli eftirtekt og ánægju
og fanst hann eiga doktors-nafnbót skilið fyrir.
En það verð eg að segja, að eg hefi ekki trú á litlum berkladeildum
hingað og þangað, deildum, sem læknunum sýnist ætlað að dunda við
í hjáverkum og sér rnikið á móti skapi. Nei. Látum okkur heldur fá dálítið
hæli hér í Eyjafirði. Segjum, að það taki að eins 50 eða það, sem Vífils-
staðahælið ekki rúmar. Eg ætlast til, að bæði þessi hæli séu jafnframt
berklaspítalar, en séu vel úr garði gerð, með öllum nýtísku tækjum, svo
aö jafnvel vesalings deyjandi sjúklingar, sem enn hafa lifsvonina, viti sig
ekki fara inn í neitt „inferno". Þeir, sem ekki geta komist á þessi tvö
hæli landsins einangrist á héraðsspítölum, eins og að undanförnu, og
heima. En þá skal séð um, að hjúkrunarkonur séu á takteinum í hverrí
sveit. Hjúkrunarmálið er nauðsynjamál, og getur sparað mörg spítala-
og hælispláss. Stgr. Matth.
Einkenni við byrjandi magakrabba (c. v.)
Hvað finst obj. við byrjandi magakrabba?
Það, sem lækninum verður fyrst fyrir, þegar grunur hans er vakinn, er
það, að skoða sjúkl. obj. eins vandlega og auðið er.
Hann aðgætir fyrst h a b i t u s. Oft áður en áberandi anæmia, megrun
eða veruleg kakexia er komin, geta sjúkl. þessir haft einkennilega gul-
grátt útlit, eða á annan hátt borið það með sér, að þeir eru alvarlega
veikir, jafnvel án þess að læknirinn geti gert sér grein fyrir, í hverju það
liggur, 1— en alt of oft getur útlitið svikið gersamilega, þeir geta verið
blómlegir og frísklegir, og það svo að segja fram i andlátið.
Blóðstyrkleikinn: Eigi má heldur byggja of rnikið á honum, og
sist í byrjun, og sjaldnast er blóðleysi, þótt það sé til staðar, neitt sér-
kennilegt, hitt er aftur algengt að sjá cancer sjúkl. halda fullum blóðstyrk-
leika gegnum allan sjúkdóminn, og dæmi til þess, að hann vaxi vegna
inspissatio sangvinis, „dry shrivelled tvpe“. sem Engl. kalla, (og hefi
cg séð átakanlegt dæmi af því í minni praxis). En oftast eru það tiltölul.
benign. krabbamein, sem ekki valda neinni hæmolyse, og er það því þýð-
ingarmeira, að láta það ekki villa sig.
Leit að tumor. Því hefir oft verið haldið fram, að finnist tumor,
þ. e. sé tumor þreifanlegur, sé það um seinan að leitast við að hjálpa
með skurði, og er það eflaust oftast þannig. En þó ber þess að gæta, að
meira fara skurðarhorfur eftir því hve krabbameinið er illkynjað, en eftir
stærð þess, auk þess getur mikið af fyrirferðaraukningunni verið bólgu-
hersl utan tumor. Aftur er oft auðvelt að finna við þreifingu lítinn og
byrjandi krabba, ef hann situr neðantil í maganum, eða sé maginn mjög