Læknablaðið - 01.05.1921, Blaðsíða 14

76
LÆKNABLAÐIÐ
vofir yfir. Sjúkl. eru, eftir atvikum látnir vera heima, sendir á heilsuhæli
eöa spítala. Ef rúm vanta eöa sængurfatnað, mat eöa mjólk er reynt aö
bæta úr þvi (féö fæst mest með samskotum). Stöðvarnar vinna og mikiö
aö j)ví að grafa upp hvar veikin sje og útbreiöa jíekkingu á henni. í strjál-
bygöum sveitum eru notaðar umferöarstöövar (disp. ambulante). —
H e i 1 s u h æ 1 i er annaö atriö.ið og j)vi telur hann jnirfa að fylgja ráð-
stafanir til þess að sjúkl. líði vel, er J)eir yfirgefa hælið, því annars sé
versnun viðbúin. — Þriðja atriöiö er almennur spítali. Þar
dvelja sjúkl. í versnunarköstum, fá þar nákvæmari diagnosis og þar eru
þeir einangraðir, sem ólæknandi ei*u. — Verndun barna er fjórða
atriðið, og er fjölda barna af berklaheimilum komiö fyrir á hleilbrigöum
eða í sérstökum barnahælum, sem sveitir eða ríkið kostar. — Að lokunt
er fræðsla almennings um veikina. Hjálparstöðvarnar vinna mikið
í þessa átt, sérstaklega eftirlitsstúlkurnar, en annars má margt gera með
fyrirlestrum, lifandi myndum o. þvíl., likt og Rochefellerstofnunin gerði.
Óbeinu varnarráðin telur hann hvers konar persónulegan þrifnað (hyg.
individuelle), gott fæði, bindindissemi, endurbót húsakynna og heimilis-
þrifnaö. Hann dregur ekki dulur á hvað mikið sé undir þeim komið, en
skipar þeim þó skör lægra. vegna þess hve erfitt er aö gera miklar Um-
bætur í jiessum efnum, svo fljótt sem nauðsyn krefur. —
Singultus epidemicus jæktist á miööldunum, en féll síðan niður og
gleymdist. 1919—20 gaus slíkur kvilli uvp i Wien og var J)ar undanfari
enceph'al. letharg. í ársbyrjun 1920 var J)essi pest komin til Parisar, og
hefir síðan stungið sér niður við og viö i Frakklandi og víðar. Oftast er
sjúkd. ó-brotinn: Sjúkl. fær óstöðvandi hixta. án verulegs aðdraganda,
samfara léttri hitasótt og varir hann 2—4 daga. Batnar svo oftast af
sjálfu sér, en lyf hafa lítil eða engin áhrif á hann. Stundum getur þó borið
á chorea eða öðrum krömpum. Auðsjáanl. er hér að ræða um ýfingu á
miðstöð þindartaugar (phrenicus) og ætla sumir, að þetta sé sérstakur
snertur af encephal. lethárg.., aðrir af influensa. — Fyr á öldum var
sjúkd. hættulegri og leiddi menn til bana. (iS. Dec.).
Skólaeftirlit í Englandi. í Englandi hefir orðið mikil breyting á allri
heilbrigðisstjórn síðustu árin, og eru þau mál nú komin í sérstaka stjórn-
ardeild undir stjórn ágætra lækna. Eitt, meðal annars, sem hún hefir af-
rekað, er nákvæmt eftirlit með barnaskólum. í fyrra kom út mikil skýrsla
um það 1918 og er þetta samtíningur úr henni:
Af 500.000 börnum sem skoðuð voru í Engl. og Wales 1918 voru 48.5%
meira eða minna athugaverð. 2.6—14% höfðu sjónargalla eða voru rang-
eygð, 0.1—3.4% voru berklaveik í lungum eða grunuð um ])að, nef og
koksjúkd. höfðu 1.3—30.1%. Tölurnar sýna hve afar misjöfn útkoman
hefir orðið hjá skólalæknum í ýmsum héruðum og bendir til þess, að marg-
ir eigi eftir að læra skólaskoðun til fullnustu. 1 Lundúnum höföu 57%
barnanna góð klæði og skófatnað, 41 allgóð, 1.6% slæm. Holdafar var
ágætt á 31%, gott á 64 en 4.4% mögur. — 79% höfðu að öllu leyti hreint
höfuð, 19,8 höfðu nit, 0,6 lús. Hrein á kroppnum voru 88%, óhrein 11, og
lúsug 0,5%. Eru hér að eins talin börn við inntöku í skóla. Annars var
ekki mikill munur á þeim og eldri börnunum að jiessu leyti. — Miklar