Læknablaðið - 01.07.1941, Page 8

66
LÆKNABLAÐIÐ
fagna hjá almenningi, sbr. sjöfaldi
gigtaráburöurinn þjóðfrægi og
margar aðrar álika margþættar
mixturur. Um nokkrar þessar
lyfjablöndur er það að segja, að
óvíst er hvort sum efnin koma að
nokkru haldi. Af einstökum efn-
um er oft svo lítið, að það nálgast
homopataskammt, eins og þegar
látin eru 20 gr. af kresival í 300
gr. blöndu. Það þarf líka meiri
þekkingu i efnafræði en læknar al-
rnennt hafa, til þess að blanda
saman mörgum efnuni, án þess að
óhöpp geti hlotist af. Það má að
vísu kalla meinlitil rnistök, þegar
læknir fyrirskipar að setja súra
saft i lyfjablöndu, sem í er meðal
annars natr. bicarb. En þá verður
kolsýrumyndun, sem getur sprengt
glasið, ef tappinn þá ekki rýkur
úr því. Þegar svona kemur fyrir,
fer naumast hjá því, að sjúkling-
urinn fái ótrú annaðhvort á lækn-
inum eða lyfjafræðingnum. Al-
gengari óhöpp eru þó, að óupp-
leysanleg efni myndast og botn-
fallast, og getur þá svo farið, ef
sjúklingurinn gleymir að hrista
glasið nógu rækilega, að hann fái
allan kjarnann í siðustu inntök-
unni og ef til vill eiturverkun í
ofan á lag.
Til þess meðal annars að forð-
ast slík mistök og gera læknum
hægara um vik, hafa í öllum
menningarlöndum verið geíin út
handlhæg lyfseðlasöfn. Eru í söfn
þessi að jafnaði aðeins tekin lyí
og lyfjablöndur, sem verið hafa
þrautreyndar. Læknar rneta þetta
líka viðast hvar og nota þessa leið-
arvísa kostgæfilega — nema hér.
Danskir lyfjafræðingar hafa
sagt mér, að þeim bregði rnjög við,
er þeir koma hingað frá Dan-
mörku. Þar voru þeir vanir að
búa til og afgreiða lyf samkvæmt
Disp. Dan. eða Ph. Dan.; hér séu
þessháttar lyfseðlar furðu sjald-
séðir og þegar þeir komi, hafi oft
verið bætt við einu eða fleirunt
efnum, og geta þær endurbætur
stundum v.erið vafasamar.
Mun ég nú nefna nokkur dæmi
um óheppilegar eða jafnvel háska-
legar lyfjablöndur. Eru þar á með-
al lyfseðlar, sem komið hafa i
lyfjabúðir hér á landi, en aðrir eru
teknir úr erlendum tímaritum eða
bókum.
Morphin. HCl. og acid. acetylo-
salisylic. er stundum ávisað saman
í skömmtum og veit eg ekki til
þess, að illt hafi af því hlotizt hér
á landi. í erlendum fagtímaritum
hefir þó verið skýrt frá eitrunum
eftir notkun slíkra skammta og er
því full ástæða til þess að blanda
ekki þessum lyfjum saman. Ástæð-
an til eitrunar mun vera talin sú,
að acid. acetylosalicylic. klofnar
að nokkru leyti og myndast því i
skömmtunum diacetyl-morphin,
sem er mun eitraðra en morphin
HCl. Að sjálfsögðu er mest hætta
af gömlum skömmtum.
Næstu dæmi eru líka óheppileg,
þó að þau, fljótt á litið, séu fremur
sakleysisleg:
Rp.
Euphyllin 3
Apomorphin HCl 0,10
Calc. lact. 4
Syrup. altheae 40
Aqua dest. ad. 200
Rp.
Sol. Apomorphin HCI 0.10-50
Syrup. senegae 100
Æther spir. cantph. 10
Spir. amm. anis. 20
Kresivali ad. 300
í fyrra tilfellinu oxyderast apo-
morphin strax. Euphyllinupp-
lausnin er mjög alkalisk og apo-
morphin þolir ekki alkalia. Væri
reynt að gera upplausnina nógu
súra fyrir apomorphin, hlyti eup-