Læknablaðið - 01.08.1951, Qupperneq 11

LÆKNABLAÐIÐ
39
gjafar, eru morfín, atrópín
eða skópólamín og barbítúr-
sölt. Lyfin eru ýmist telcin inn
eða þeim er stungið undir húð,
i vöðva eða í æð. Enda þótt
morfín geti stundum haft ó-
þægilega annmarka, beldur
það ennþá velli gagnvart nýrri
lyfjum, svo sem demeróli og
dólófini (methadon), vegna
þess að það tryggir meiri vel-
líðan (euphoria) og er meira
sefandi. Atrópin eða skópóla-
min ætti ávalll að gefa fyrir
- svæfingu til Jiess að draga úr
slímrennsli í öndunarveginum.
Ekki virðist skipta miklu máli,
bvort atrópin eða skópólamin
er notað, enda þótt hvort um
sig eigi sina stuðningsmenn,
sem telja það hinu fremra.
Þegar forgjafarlvfi er stungið
undir húð, ætti að gera það svo
sem klukkutima áður en svæf-
ing byrjar, en til þess að áhrifa
forgjafarinnar gæti á sem
hentugustum tíma, er öruggast
að stinga henni í æð, svo sem
10—15 mínútum fyrir svæf-
ingu. Barbítúrsölt eru oftast
tekin inn sem forgjöf, og ætti
alltaf að gefa þau kvöldið fyr-
ir aðgerð og aftur svo sem hálf-
um öðrum tíma fyrir aðgerð-
ina, ef ástæða þykir til.
Æðasvæfing.
Æðasvæfincj (intravenous
anesthesia) er því sem næst
jafngömul notkun eturs, því
að um miðja siðustu öld
reyiidi Pirogoff svæfingu með
því að stinga etri inn i æð.
Síðan voru fjöldamörg Ivf
reynd í sama skyni án árang-
urs, en það var ekki fyrr en
leysanleg sambönd barbítúr-
sýru komu til sögunnar, að
nokkur árangur náðist. Þróun
æðasvæfingar hefir verið lær-
dómsrik, sérstaklega með til-
liti til þess, hvað látið skvldi
ógert. Stundum hefir þó að-
ferðum, sem upprunalega voru
ætlaðar til deyfinga eða svæf-
inga, verið fundið annað svið.
Revndist svo um alkóhól- og
prókaínstungur i æðar. Æða-
svæfing með alkóhóli revndist
ekki vel, eða tók a. m. k. ekk-
ert fram öðrum aðferðum. Þó
hefir þunn alkóhóllausn gefizt
vel sem deyfandi og sefandi
eftir aðgerðir, sérstaklega á
gömlu fólki. Bier reyndi að
deyfa útlimi með því að stinga
devfilyfinu inn i æð, en nú er
farið að nota á þennan hátt
þunnar prókaínlausnir við
kláða samfara gulu eða húð-
sjúkdómum, svo og ýmsum
verkjum, og þykir af sumum
gefast vel. Því er einnig bald-
ið fram, að prókain stungið í
æð dragi úr óreglulegum hjart-
slæ.tti, sem stundum verður
vart í svæfingum, sérstaklega
þegar cvclóprópan er notað.
Flest vandkvæði, sem þykja á
æðasvæfingu, stafa af þvi, að
reynt hefir verið að beita
henni, þar sem aðrar aðferðir