Læknablaðið - 01.06.1953, Blaðsíða 11

LÆKNABLAÐIÐ
151
Hnökrar, útvextir eða vefeyð-
ing útheimtir að undir eins sé
tekinn l)iti úr vefnum til vefja-
rannsóknar, og þá er í flestum
tilfellum líka skafið leghol og
legháls að innan. Ef þessa er
gætt, má oft finna krabhamein
á byrjunarstigi.
Ef fyrirfinnast minniháttar
góðkynja breytingar ó legliálsi,
er ekki hægt að greina þær með
berum augum frá grunsömum
skemmdum. Raunhæf vefja-
rannsókn i öllum slíkum lil-
fellum myndi kosta fjölda af
óþörfum aðgerðum, því full-
komlega eðlilegur er varla
meir en annar hver legháls,
sem skoðaður er. Mestum erf-
iðleikum veldur, að sá blettur-
inn, sem sýnist grunsamlegast-
ur, gæti legið við hliðina á
þeim stað, sem er með hætlu-
legu skemmdinni, og þá hefur
maður huggað sig við það, að
ekkert hættulegt sé á sevði og
þannig frestað aðgerð um óá-
kveðinn tíma.
Ef skemmdin hefur náð vissri
þykkt, er hægt að reyna, hve
meir hún er, með því að stinga
í hana sárakanna, sem þá
dettur inn úr yfirborðinu, ef
um krabbameinsskemmd er að
ræða, þó ekkert væri liægl að
finna óeðlilegt við að þreifa
með fingurgóm. Þessi rann-
sóknaraðferð er kennd við
Chrobak, og leggja sumir lækn-
ar mikið upp úr því að nota
hana alls staðar þar sem eru
erosionir.
Eins og áður var á minnst,
þá er „intraepithel carcinoma“
nú talið undanfari hins eigin-
lega krabbameins í þeim upp-
runalega skilningi orðsins.
Öðruvísi verður það ekki skýrt,
þegar þessar intraepithelial
hreytingar finnast mörgum ár-
um áður en úr þeim verður
,inuasive carcinoma . Þessi
tímalengd er misinunandi, og
liafa verið talin fram slík lil-
felli, sem fylgt hefur verið eft-
ir, frá tveimur og upp i 12 ár,
áður en vöxturinn fer að grafa
sig niður í bandvefinn. Hins
vegar virðist þessi ,intraepit-
heliaV vöxtur ekki alltaf verða
að krabhameini. Við athugun
á aldri þeirra kvenna, sem hafa
,preinvasive carcinoma‘, kem-
ur í Ijós, að þær eru yngri en
meðaltalið af konum með
krahliamein í leghálsi. Þetta er
talin ein mikilvæg sönnun fyr-
ir því, að þessi vaxtarbreyting
í vefnum sé undanfari krabha-
meinsins. Hertig, Te Lincle o.
fl. amerískir læknar fundu
meðalaldur þessara kvenu.x 58
ár, en meðalaldur þessara
krabbameinssjúklinga er 48 ár.
Þessar intraepithel hreytingar
finnast oftast á niótum flögu-
þekju og háfrumuþekju (cijl-
inder epithels), sem sé rétt i
ytra legopinu. Vefbitarnir eru
þess vegna alltaf teknir á þeim
stað, ef ekki eru aðrir sérstak-
lega grunsamir staðir á leg-
hálsinum. Ef árum saman eru
teknir vefbitar á þessum saiiia