Læknablaðið - 01.06.1953, Blaðsíða 14

154
LÆKNABLAÐIÐ
illkynjaðan vöxt. Þetla er við-
urkennd rannsókn i höndum
þeirra, sem hafa fengið næ«i-
lega æfingu, sem þó er full-
komið sérnám, og sjónaukinn
er dýr, auk þess sem til þessa
þarf þó töluverðan tíma og þol-
inmæði — og þó er aðferðin
takmörkuð við ]>að, að velja
úr grunsainleg tilfelli — vefja-
rannsókn verður að vera líka.
Þriðja aðferðin lil þess að
finna krahbamein á byrjunar-
stigi er ,cytologisk‘ rannsókn.
Papanicolaou hyrjaði á því
1!)28 að taka slím frá leggöng-
um og lita með sérstökum að-
ferðum og skoða i smásjá. Sem
kunnugt er, þá er viss flagn-
ingur af frumum frá slímhúð
legsins, leghálsi og leggöngum,
sem blandast slíminu, sem
kemur frá þessum líffærum.
Papanicolaou vann árum sam-
an að því að fullkomna þessa
aðferð, þannig að með þessu
móti er nú hægt að greina hvort
í svona stroki finnast illkynj-
aðar frumur, sem ])á hljóta að
koma frá illkynjuðum vexti i
þessum líffærum. Frumurnar
eru mismunandi eftir því frá
hvaða stað þær koma. Árið
1943 gaf liann, ásamt sam-
verkamanni sínum, dr. Traut,
út bókina „Diagnosis of Uterine
Cancer by the Vaginal Smear".
Slímið er sogið með gler-
pípu efst úr leggöngunum,
sprautað á objeci-gler og stung-
ið niður í jafna hlöndu af
alkohol 50% og æther, áður en
slímið nær að þorna, til þess
að ,fixera' það. Eftir að gler-
platan er komin í ,fixerinn',
gerir ekkert til þó litun fari
ekki fram fyrr en löngu seinna,
og þess vegna er þessi aðferð
handhæg að framkvæma. Kon-
an getur í rauninni sjálf fram-
kvæmt þella, þó til þess þurfi
að vísu aðeins lilsögn.
Nú er útstrokið litað með
þessari sérstöku litun og síðan
skoðað í smásjá. Til þessa þarf
að vera sérmentaður cytolog,
því þetta er allt öðruvísi en
venjuleg vefjarannsókn. Þeir,
sem hafa fengið æfingu í þessu,
geta þekkl á frumunum hvað-
an þær eru úr þessum líffær-
um, eins úr livaða lagi slím-
húðarþekjunnar, og loks eftxr
litarhreytingum, lögun og bvgg-
ingu kjarnanna, hvort um ill-
kynjaðan vöxt geti verið að
ræða. Þessi rannsókn gefur þó
ekki ákveðna greiningu
krabbameins, og þar sem um
jákvæða rannsókn er að
ræða, verður alltaf fvrst og
lremst að endurtaka hana og
síðan í öllum tilfellum að stað-
festa greininguna með vefia-
rannsókn á venjulegan máta.
Þannig er þá hægt að finna
grunsamlegu tilfellin, þó ekk-
ert óeðlilegt sé við venjulega
rannsókn. Rangár niðurstöður
er það hættulega við allar
rannsóknir. Við þessa aðferð
er talið að skekkjan sé miklu
oftar sú, að niðurtsaðan er já-
kvæð, þó ekki sé um krabba-