Læknablaðið - 01.09.1958, Blaðsíða 15

L Æ K N A B L A Ð IÐ
69
doktoi-sritgerð, sem vakti verð-
skuldaða athygli fyrir sjálfstæða
og frumlega hugsun, og nefndi
hana: Undersögelser over nogle
af blodets elektrolj'ter (Ca,K,
Na,H) og det vegetative nerve-
system, særlig hos patienter
med manio-depressiv psykose.
Var hún gefin út i Kaupmanna-
höfn 1927.
Var það ljóst þegar frá upp-
hafi starfa dr. Helga við spítal-
ann, að þar fór maður, sem
vissi hvað liann vildi og af
hverju hann vildi það, — og
hvernig ætti að koma þvi í
kring.
Dr. Helgi notaði þá í lækn-
ingum sínum svipaðar aðferðir
og notaðar voru annarsstaðar,
víða, þótt hann í ýmsu færi sín-
ar eigin leiðir. Var það kannske
fyrst og fremst af því, að hann
var mjög vel inni i lifeðlisfræði
og hugsunarháttur lians mjög
mótaður af þeirri þekkingu, og
það í vaxandi mæli eftir því
sem árin liðu. Beindist athvgli
hans mjög að vegetativa kerf-*
inu, eins og að ofan getur, og
notaði hann mjög lyf, sem verk-
uðu á það. Manna fyrstur mun
hann hafa tekið upp acetylcho-
lin-ephedrin meðferð við mani.
Og þegar hin nýjustu lyf — rau-
wolfia og phenothiazin lyfin —
komu til sögunnar, var hann
mjög fljótur að taka þau og
prófa, sennilega einhver sá
fyrsti á Norðurlöndum með
chlorpromazin. Þegar svo Hoff-
mann la Roche hóf framleiðslu
á Marzilid, var dr. Ilelgi líka
einn hinna fyrstu, sem fékk lyf-
ið til prófunar, áður en það kom
á markaðinn almennt.
Þegar frá upphafi var liann
svarinn andstæðingur alls kon-
ar hafta; belti og hanzkar, að
ekki séu nefndar spennitreyj-
ur, sáust ekki í spítalanum. Var
liann í þvi efni, eins og svo
mörgu öðru, langt á undan sam-
tið sinni, því að jafnvel enn í
dag sjást þessar fornleifar sum-
staðar í geðspítölum. Fyrir ann-
arleg áhrif voru þessir gripir
teknir í notkun um tíma í spí-
talanum, en síðan umsvifalaust
„hent út á haug“ aftur, þar sem
þau áttu heima með réttu, þeg-
ar er dr. Helgi fékk því ráðið.
Það var að visu erfiður tími,
meðan jafnvægi var að komast
á aftur eftir þau umskipti, en
allir voru sammála um, að
breytingin var til hatnaðar, og
það svo, að varla var nokkur
samjöfnuður mögulegur.
Því má skjóta liér inn í, að
erlendir gestir hafa oft furðað
sig á því og dáðst að þeim hlæ
velvildar og geðþekkni, sem yf-
irleitt er yfir öllum samskipt-
um lækna og hjúkunarliðs ann-
arsvegar og sjúklinga liinsvegar
á Kleppsspítalanum. Mjög ríkan
þátt í því tel ég eiga, að þar
hefur verið sneytt hjá öllum
ofbeldisaðgerðum, bæði passiv-
um og aktivum — fysiskum og
kemiskum.
Fyrsta krafa dr. Helga var
að reynt væri að gera sér grein